Tài liệu T124 hình thái ktxh

TiÓu luËn triÕt häc A. Lêi nãi ®Çu Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ ë níc ta nãi riªng vµ ë c¸c níc kh¸c nãi chung, sù ph¸t triÓn kinh tÕ ë mçi níc tuy kh¸c nhau nhng ®Òu cã mét sè ®iÓm chung, dùa trªn mét sè quy t¾c c¬ b¶n ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. mét trong nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n trong ph¸t triÓn kinh tÕ ë mçi níc lµ quan hÖ s¶n xuÊt ph¶i phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, mçi ®Êt níc ®Òu cã vÞ trÝ ®Þa lý, ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ sù ph©n bè d©n c kh«ng gièng nhau dÉn ®Õn quan hÖ s¶n xuÊt vµ tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt ë mçi vïng còng kh¸c nhau. Do tÝnh ®Æc thï trªn nÒn khi quan hÖ s¶n xuÊt ë mét vïng, mét tr×nh ®é ph¸t triÓn nµo ®ã phï hîp víi t×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt th× nã sÏ kÐo theo sù ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ nhanh chãng, nhng nÕu quan hÖ s¶n xuÊt kh«ng phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt th× nã sÏ cã t¸c ®éng tiªu cùc ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ, v× vËy quan hÖ s¶n xuÊt vµ tr×nh ®ä ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt cã t¸c ®éng lÉn nhau lµ hai mÆt cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ. Nghiªn cøu vÒ ®Ò tµi nµy sÏ phÇn nµo gióp chóng ta hiÓu râ ®îc mèi quan hÖ gi÷a quan hÖ s¶n xuÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ. NguyÔn Hång D¬ng - Líp : K38 1 TiÓu luËn triÕt häc B. Néi dung TriÕt häc lµ bé m«ng khoa häc cña mäi khoa häc, triÕt häc cã nhiÖm vô nghiªn cøu vÒ c¸c nguyªn lý (quy luËt) chung nhÊt, ë ®©y ta nghiªn cøu vÒ mèi quan hÖ gi÷a quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt xÐt trong lý luËn h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi. I. NhËn thøc lý luËn h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi 1. Vai trß cña s¶n xuÊt vËt chÊt trong ®êi sèng x· héi. s¶n xuÊt vËt chÊt lµ qu¸ tr×nh con ngêi c¶i t¹o c¶i biÕn giíi tù nhiªn lµm biÕn ®æi nã cho phï hîp víi nhu cÇu cña con ngêi cña x· héi loµi ngêi. 2. Vai trß cña ph¬ng thøc s¶n xuÊt ®èi víi nÒn s¶n xuÊt cña x· héi §Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt cÇn cã 3 nh©n tè c¬ b¶n a. §iÒu kiÖn tù nhiªn * §iÒu kiÖn tù nhiªn toµn bé nguån lùc cña giíi tù nhiªn, ®îc khai th¸c sö dông vµo c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh gåm c¸c yÕu tè nh ®Êt ®ai, khÝ hËu, s«ng ngßi… b. §iÒu kiÖn d©n c * §iÒu kiÖn d©n c toµn bé nh÷ng con ngêi sinh sèng ho¹t ®éng trªn mét khu vùc ®Þa lý nhÊt ®Þnh, ®©y lµ ®iÒu kiÖn thiÕt yÕu vµ quan träng cña c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, v× s¶n xuÊt kh«ng thÓ thiÕu lùc lîng lao ®éng vµ cßn lµ c¬ së ph©n bè vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh cho tr×nh ®é lao ®éng s¶n xuÊt vµ ph¸t triÓn. c. ph¬ng thøc s¶n xuÊt Ph¬ng thøc s¶n xuÊt lµ c¸ch thøc mµ 1 x· héi sö dông ®Ó tiÕn hµnh s¸ng t¹o cña c¶i vËt chÊt bao gåm hai mÆt thèng nhÊt víi nhau vÒ c¸ch thøc, vÒ mÆt kü thuËt c«ng nghÖ. 3. Quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi t×nh ®é ph¸t triÓn cña c¸c lùc lîng s¶n xuÊt a. VÞ trÝ Lµ quy luËt c¬ b¶n nhÊt cña toµn bé ®êi sèng x· héi, bëi v× nã lµ quy luËt cña sù vËn ®éng ph¸t triÓn cña ph¬ng thøc s¶n xuÊt x· héi, sù t¸c ®éng cña quy luËt nµy dÉn ®Õn sù biÕn ®æi cña ph¬ng thøc s¶n xuÊt. vµ ®©y còng chÝnh lµ ®Ò tµi mµ chóng ta nghiªn cøu ®Ó lµm râ sù ¶nh hëng cña nã ®Õn ®êi sèng s¶n xuÊt cña con ngêi. Trong t¸c phÈm gãp phÇn phª ph¸n khoa kinh tÕ chÝnh trÞ n¨m 1959 C¸c M¸c viÕt "trong sù s¶n xuÊt x· héi ra ®êi sèng cña m×nh, con ngêi ta cã nh÷ng quan hÖ nhÊt ®Þnh tÊt yÕu kh«ng phô thuéc ý muèn cña hä tõ nh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt. Nh÷ng quan hÖ nµy phï hîp víi mét tr×nh ®é ph¸t triÓn nh¸t ®Þnh cña lùc lîng s¶n xuÊt vËt chÊt cña hä. NguyÔn Hång D¬ng - Líp : K38 2 TiÓu luËn triÕt häc b. Kh¸i niÖm lùc lîng s¶n xuÊt Lµ tæng thÓ c¸c nh©n tè vËt chÊt kü thuËt c«ng nghÖ cña mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh nµo ®ã, nã ph¶n ¸nh tr×nh ®é chinh phôc tù nhiªn cña con ngêi, bao gåm 2 nhãm c¬ b¶n - T liÖu s¶n xuÊt C«ng cô lao ®éng lµ yÕu tè ph¶n ¸nh râ nhÊt tr×nh ®é con ngêi chinh phôc tù nhiªn nh thÕ nµo - Ngêi lao ®éng Trong lao ®éng s¶n xuÊt hiÖn ®¹i tri thøc kü n¨ng cña ngêi lao ®éng ngµy cµng quan träng. Nh Lªnin ®· viÕt "lùc lîng s¶n xuÊt hµng ®Çu cña toµn thÓ nh©n lo¹i lµ c«ng nh©n, lµ ngêi lao ®éng" (Lªnin toµn tËp). Trong hai nhãm trªn nh©n tè ngêi lao ®éng lµ quan träng nhÊt bëi v× c¸c t liÖu s¶n xuÊt ®Òu lµ s¶n phÈm cña lao ®éng, nh÷ng t liÖu ®ã chØ cã t¸c dông, cã gi¸ trÞ trong s¶n xuÊt mét khi ®îc ngêi lao ®éng sö dông, còng chÝnh v× vËy trong x· héi cong nghiÖp hiÖn ®¹i th× lùc lîng s¶n xuÊt sè mét lµ ngêi c«ng nh©n c«ng nghiÖp, nhu cÇu cña 1 nÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i cïng sù ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng nghÖ, c¸c tri thøc khoa häc ngµy cµng trë thµnh lùc lîng s¶n xuÊt trùc tiÕp cña x· héi, nã kh«ng ph¶i lµ nh©n tè thø 3 kÕt tinh trong t liÖu s¶n xuÊt, v¸ ngêi lao ®éng th«ng qua c¸c qu¸ tr×nh s¸ng chÕ kü thuËt, s¸ng chÕ kü thuËt ph¶i th«ng qua nh©n tè ngêi lao ®éng. c. Kh¸i niÖm quan hÖ s¶n xuÊt Quan hÖ s¶n xuÊt lµ mèi quan hÖ s¶n xuÊt gi÷a con ngêi víi nhau trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt quan hÖ s¶n xuÊt nµy ®îc ph©n tÝch trªn 3 ph¬ng diÖn - Quan hÖ së h÷u vÒ t liÖu s¶n xuÊt quan hÖ quyÕt ®Þnh c¸c mèi quan hÖ kh¸c. - Quan hÖ tæ chøc qu¶n lý, vi m«, vÜ m«, tuú thuéc vµo quan hÖ s¶n xuÊt, thùc chÊt lµ líp quan hÖ tæ chøc kÕt hùop gi÷a t liÖu s¶n xuÊt víi søc lao ®éng trong c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cô thÓ - Ph©n phèi s¶n phÈm tuú thuéc vµo mèi quan hÖ së h÷u ngêi c«ng nh©n së h÷u søc lao ®éng, ngêi chñ së h÷u t liÖu s¶n xuÊt. - Vai trß cña lùc lîng s¶n xuÊt víi quan hÖ s¶n xuÊt Lùc lîng s¶n xuÊt gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh víi quan hÖ s¶n xuÊt bëi v× lùc lîng s¶n xuÊt lµ nh©n tè thuéc nh©n tè néi dung vËt chÊt, ®¶m b¶o cho sù duy tr× kÕt hîp c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. TÝnh quyÕt ®Þnh ®ã thÓ hiÖn víi mét tr×nh ®é NguyÔn Hång D¬ng - Líp : K38 3 TiÓu luËn triÕt häc ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt hiÖn cã nã ®ßi hái c¸c quan hÖ së h÷u c¸ch thøc gi¶i quyÕt vµ mé chÕ ®é t¬ng øng víi nã nh÷ng biÕn ®æi trong lùc lîng s¶n xuÊt ®Æt ra nhu cÇu ph¶i thay ®æi quan hÖ s¶n xuÊt cho phï hîp víi nã. V× vËy, yªu cÇu c¬ b¶n cña quy luËt nµy trong viÖc quy ®Þnh hoµn thiÖn hÖ thèng quan hÖ s¶n xuÊt th× ph¶i c¨n cø vµo thùc tr¹ng cña nhu cÇu ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt, mçi ngêi cÇn liªn hÖ thùc tiÔn quan hÖ s¶n xuÊt ViÖc chuyÓn tõ quan hÖ s¶n xuÊt lçi thêi lªn cao h¬n nh C¸c m¸c nhËn xÐt "kh«ng bao giê xuÊt hiÖn tríc khi nh÷ng ®iÒu kiÖn tån t¹i vËt chÊt cña nh÷ng quan hÖ ®ã cha chÝn muåi" d. Vai trß cña quan hÖ s¶n xuÊt víi lùc lîng s¶n xuÊt Quan hÖ s¶n xuÊt gi÷ vai trß lµ c¸c h×nh thøc kinh tÕ cña c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, nã cã vai trß t¸c ®éng ®Õn viÖc sö dông khai th¸c, sö dông ph¸t triÓn c¸c lùc lîng s¶n xuÊt nh thÕ nµo, cã thÓ lµ tÝch cùc khi phï hîp víi nhu cÇu cña lùc lîng s¶n xuÊt, cã thÓ t¸c ®éng tiªu cùc trong trêng hîp kh«ng phï hîp. BiÖn chøng cña mèi quan hÖ trªn ®îc thÓ hiÖn theo logic sau ®©y lùc lîng s¶n xuÊt lµ yÕu tè ®éng c¸ch m¹ng, lao ®éng s¶n xuÊt lµ yÕu tè tÝnh chËm ph¸t triÓn, chÝnh ®iÒu ®ã t¹o kh¶ n¨ng m©u thuÉn gi÷a hai mÆt cña nh÷ng ph¬ng thøc s¶n xuÊt, m©u thuÉn nµy béc lé râ khi lùc lîng s¶n xuÊt ®· ph¸t triÓn ®Õn 1 giíi h¹n nhÊt ®Þnh nã ®Æt ra nhu cÇu ph¶i thay ®æi quan hÖ s¶n xuÊt, sù thay ®æi nµy chØ thùc hiÖn ®îc th«ng qua c¸c cuéc c¸ch m¹ng do ®ã t¹o sù biÕn ®æi cña ph¬ng thøc s¶n xuÊt x· héi. II. ViÖp ¸p dông quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt trong ph¸t triÓn kinh tÕ ë ViÖt Nam. 1. Quan hÖ s¶n xuÊt hµng ho¸ ë ViÖt Nam Nh chóng ta ®· biÕt c¸c quan hÖ s¶n xuÊt ë níc ta rÊt phong phó ®a d¹ng, do ®iÒu kiÖn ®Þa lý ®Êt níc ta kÐo dµi tõ B¾c xuèng Nam dÉn ®Õn ®iÒu kiÖn khÝ hËu, s«ng ngßi, sù ph©n bè d©n c gi÷a c¸c vïng trong c¶ níc rÊt kh¸c nhau dÉn tíi mèi quan hÖ s¶n xuÊt rÊt ®a d¹ng mang yÕu tè ®Æc thï. MiÒn Nam do cã lîng níc dåi dµo rÊt ph¸t triÓn vÒ trång trät cã tæng s¶n lîng cao nhÊt, miÒn B¾c do lµ vïng tËp trung ®«ng d©n c vµ cã truyÒn thèng canh t¸c l©u ®êi nªn s¶n xuÊt cã s¶n lîng lín, miÒn Trung cã khÝ hËu kh¾c nghiÖt thêng xuyªn cã b·o lò nÒn kh«ng ph¸t triÓn ®îc nh hai miÒn B¾c vµ Nam, chØ nãi vÒ mÆt n«ng nghiÖp phÇn nµo cho ta thÊy sù kh¸c biÖt râ rÖt vÒ mèi quan hÖ s¶n xuÊt ë 3 miÒn víi nh÷ng ®Æc thï riªng. a. Nh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt ë ViÖt Nam NguyÔn Hång D¬ng - Líp : K38 4 TiÓu luËn triÕt häc nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ë ta lµ mét nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ®îc Nhµ níc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn nh»m ®a d¹ng ho¸ c¸c quan hÖ s¶n xuÊt cña Nhµ níc trong c¸c lÜnh vùc quan träng phôc vô c¸c nhu cÇu thiÕt yÕu cña ®êi sèng. Nh ®iÖn, níc, c¸c c«ng tr×nh c«ng céng…§èi víi c¸ch thµnh phÇn kinh tÕ t b¶n t nh©n vµ kinh tÕ c¸ thÓ thùc hiÖn chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn, nhng víi thµnh phÇn kinh tÕ nµy ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p tõ chÝnh s¸ch cña Nhµ níc ®Ó quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tÝnh chÊt tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, thóc ®Èy lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Thùc hiÖn quan ®iÓm tõ §¹i héi VI khi kh¼ng ®Þnh kh«ng nh÷ng kh«i phôc thµnh phÇn kinh tÕ t b¶n t nh©n vµ kinh tÕ c¸ thÓ mµ ph¶i ph¸t triÓn chóng réng r·i theo chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ níc. b. Sù h×nh thµnh quan hÖ s¶n xuÊt trong nÒn kinh tÕ ë níc ta Nh ta ®· biÕt tríc ®©y níc ta lµ mét níc phong kiÕn kinh tÕ chñ yÕu lµ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, tù cung tù cÊp. Sau níc ta trë thµnh thuéc ®Þa cña Ph¸p, hµng ho¸ tuy cã phong phó h¬n tríc ®©y nhng vÉn kh«ng cã c¸c ngµnh s¶n xuÊt ë tr×nh ®é khoa häc, hµng ho¸ chñ yÕu phôc vô cho c¸c nhu cÇu c¬ b¶n cña ®êi sèng. Sau mét thêi gian ng¾n hoµ b×nh, ®Êt níc ta bíc vµo cuéc ®Êu tranh khèc liÖt víi ®Õ quèc Mü víi môc tiªu thèng nh©tý ®Êt níc. Bíc ra tõ hai cuéc chiÕn tranh ¸c liÖt nÒn kinh tÕ s¶n xuÊt cña ta gÇn nh kh«ng cã g×, nÒn s¶n xuÊt nhá tr×nh ®é khoa häc kÐm ph¸t triÓn, sau khi giµnh ®éc lËp níc ta chñ tr¬ng qu¸ ®é ®i lªn x· héi chñ nghÜa nhng kh«ng qua t b¶n chñ nghÜa, nhng do trong thêi gian ®ã chóng ta ®· cã nh÷ng quan niÖm kh«ng ®óng cho r»ng ®a quan hÖ s¶n xuÊt ®i tríc ®Ó më ®êng cho sù ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt, thiÕt lËp c«ng h÷u së h÷u toµn d©n trong khi tr×nh ®é s¶n xuÊt vµ qu¶n lý yÕu kÐm dÉn ®Õn m©u thuÉn s©u s¾c n¶y sinh kh«ng lêng tríc ®îc. §Êt níc r¬i vµo t×nh tr¹ng trÞ trÖ kh«ng ph¸t triÓn c¸n bé tham «, ngêi c«ng nh©n víi n«ng d©n kh«ng h¨ng h¸i tham gia s¶n xuÊt, cuéc sèng khã kh¨n, kinh tÕ gi¶m sót ®Êt níc r¬i vµo khñng ho¶ng trÇm träng. NhËn thøc ®îc sai lÇm ®ã §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· ®a ra nh÷ng chÝnh s¸ch míi, cho phÐp phôc håi vµ ph¸t triÓn chñ nghÜa t b¶n, bu«n b¸n tù do réng r·i cã lîi cho sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt, ®a ra ph¬ng híng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn cã ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, dÇn dÇn ®a níc ta ra khái khñng ho¶ng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, gi¶m dÇn sù tôt hËu so víi c¸c nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. c. Sù ®a d¹ng cña quan hÖ s¶n xuÊt trong thêi kú ®æi míi C«ng cuéc ®æi míi ë níc ta b¾t ®Çu tõ n¨m 1986 cho ®Õn nay tuy kh«ng ph¶i lµ mét thêi gian dµi, nhng ®· t¹o ra sù thay ®æi m¹nh mÏ vÒ kinh tÕ dÉn NguyÔn Hång D¬ng - Líp : K38 5 TiÓu luËn triÕt häc ®Õn sù biÕn ®æi vÒ c¸c quan hÖ s¶n xuÊt. Ngµy nay, quan hÖ s¶n xuÊt ë níc ta rÊt phong phó ®a d¹ng nh»m phôc vô cho mét nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn víi nhiÒu thµnh phÇn thm gia, c¸c quan hÖ s¶n xuÊt biÕn ®æi m¹nh mÏ vµ nhanh chãng nh»m phôc vô cho c¸c tr×nh ®é c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt hµng ho¸ kh¸c nhau. Víi sè lîng c¸c c«ng ty t¨ng lªn nhanh chãng víi cÊp sè nh©n ®· t¹o ®éng lùc m¹nh mÏ cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng ho¸, t¹o ra nguån vèn, t¹o viÖc lµm, t¨ng c¶ chÊt vµ lîng cña lùc lîng lao ®éng, ®a ®Êt níc ph¸t triÓn víi tèc ®é cao, t¨ng thu nhËp c¶i thiÖn ®êi sèng, gi¶m ®ãi nghÌo thu hÑp kho¶ng c¸ch víi c¸c níc ®i tríc n©ng cao vÞ thÕ cña ®Êt níc 2. C«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ lµ vËn dông tuyÖt vêi quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt trong sù nghiÖp ®æi míi ë níc ta hiÖn nay §Ó lµm mét viÖc g× ®ã tríc hÕt chóng ta ph¶i cã nguån lùc cã sù hiÓu biÕt phÇn nµo vÒ lÜnh vùc c«ng viÖc ®ã, tríc khi ®i vµo c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc th× chóng ta ph¶i cã tiÒm lùc vÒ kinh tÕ vÒ con ngêi. Trong ®ã lùc lîng lao ®éng lµ mét yÕu tè quan träng, ngoµi ra cã sù phï hîp gi÷a quan hÖ s¶n xuÊt víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt ®Êy lµ nh©n tè c¬ b¶n nhÊt. §Êt níc ta ®ang trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ víi tiÒm n¨ng lao ®éng lín cÇn cï, th«ng minh vµ kh¶ n¨ng s¸ng t¹o, nhng m¸y mãc cña ta cßn l¹c hËu vµ t liÖu s¶n xuÊt cña chóng ta rÊt nghÌo nµn ®· cã t¸c ®éng rÊt lín ®Õn s¶n xuÊt hµng ho¸ phôc vô cho nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ ë níc ta. §¶ng ta ®ang triÓn khai m¹nh mÏ mét sè vÊn ®Ò cña ®Êt níc vÒ c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ tríc hÕt trªn c¬ së t¹o ra mét c¬ cÊu phï hîp, ®Ó ph¸t huy ®îc hiÖu qu¶ cña quan hÖ s¶n xuÊt trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ víi nhiÒu thµnh phÇn ®a d¹ng ë níc ta. Quy luËt s¶n xuÊt phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt lµ quy luËt quan träng cÇn ®îc nhËn thøc vµ thùc hiÖn ®óng ®¾n theo ®êng lçi chØ huy cña §¶ng vµ Nhµ níc. Thêi c¬ lín ®ang tíi cïng nh÷ng thö th¸ch míi còng ®· tíi buéc chóng ta ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p mang tÝnh chiÕn lîc phï hîp víi c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt níc ®a ®Êt níc ®i lªn x· héi chñ nghÜa, d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh lµ môc tiªu mµ §¶ng ta toµn d©n ta híng tíi vµ quyÕt t©m thùc hiÖn cho ®îc. 3. Häc thuyÕt M¸c vÒ h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi c¬ së lý luËn cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ NguyÔn Hång D¬ng - Líp : K38 6 TiÓu luËn triÕt häc Tõ tríc tíi nay c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ lµ khuynh híng ph¸t triÓn tÊt yÕu cña c¸c níc. §èi víi níc ta ®i lªn tõ mét nÒn kinh tÕ tiÓu n«ng muèn tho¸t khái nghÌo nµn l¹c hËu, nhanh chãng ®¹t tíi tr×nh ®é cña mét níc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn th× tÊt yÕu chóng ta ph¶i ®Èy m¹nh sù c«ng nghiÖp ho¸, coi ph¸t triÓn ®Êt níc trong lÜnh vùc kinh tÕ lµ mét cuéc c¸ch m¹ng toµn diÖn vµ s©u s¾c. §¹i héi ®¹i biÓu lÇn thø VIII cña ®¶ng ta ®· kh¼ng ®Þnh "x©y dùng níc ta thµnh mét níc c«ng nghiÖp cã c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn ®¹i, c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cao, quèc phßng an ninh ®¶m b¶o v÷ng ch¾c, d©n giµu, níc m¹nh x· héi c«ng b»ng v¨n minh". Theo quan ®iÓm cña c¸c nhµ s¸ng lËp chñ nghÜa M¸c lÞch s÷ cña con ngêi ®· h×nh thµnh mét c¸ch rÊt phæ biÕn trong ®êi sèng, con ngêi lu«n cã mèi quan t©m g¾n bã víi tù nhiªn ®Ó phôc vô cho ®êi sèng cña m×nh vµ còng c¶i t¹o, t¸c ®éng vµo giíi tù nhiªn. C¸c M¸c ®· ®a ra kÕt luËn r»ng x· héi loµi ngêi ph¸t triÓn qua nhiÒu giai ®o¹n kh¸c nhau víi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau øng víi mçi mét giai ®o¹n ®ã. Mçi mét mèi quan hÖ s¶n xuÊt l¹i chÞu nh÷ng t¸c ®éng kh¸ch quan kh¸c nhau. M¸c vµ ¡nghen ®· ®a ra nh÷ng lý luËn, t tëng kh¸c nhau vÒ c¸c h×nh th¸i kinh tÕ x· héi chÝnh, lµ c¬ së cho chóng ta kh¼ng ®Þnh sù c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ theo ®Þnh híng XHCN ë níc ta hiÖn nay lµ phï hîp víi quy luËt kh¸ch quan vµ tr×nh ®é lao ®éng s¶n xuÊt ë níc ta. Do xuÊt ph¸t ®iÓm cña chóng ta ë tr×nh ®é thÊp nªn ®Ó tiÕn kÞp víi c¸c níc ph¸t triÓn h¬n chóng ta ph¶i thùc hiÖn cïng lóc hai môc tiªu quan träng ®ã lµ c«ng nghiÖp ho¸ ph¶i ®i ®«i víi hiÖn ®¹i ho¸, thùc hiÖn mét c¸ch tuÇn tù cña c¸c bíc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nhng còng ph¶i cã nh÷ng bíc ®ét ph¸ ®i t¾t, ®ãn ®Çu, h×nh thµnh vµ tËp trung ph¸t triÓn nh÷ng ngµnh mòi nhän víi tr×nh ®é khoa häc tiªn tiÕn t¨ng cêng søc c¹nh tranh. Nhng chóng ta còng ph¶i chó träng ®Õn viÖc x©y dùng nÒn kinh tÕ s¶n xuÊt hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ níc. Hai vÊn ®Ò trªn ph¶i ®îc thùc hiÖn ®ång thêi gióp chóng hç trî nhau trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, thóc ®Èy nhau ph¸t triÓn nh»m ®a níc ta ph¸t triÓn m¹nh vÒ kinh tÕ, víi mét nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn nh vËy c¸c quan hÖ s¶n xuÊt rÊt cÇn thiÕt vµ ph¶i g¾n bã mét c¸ch chÆt chÏ mËt thiÕt ®a níc ta ®Õn gÇn víi môc tiªu cña §¶ng vµ Nhµ níc ta cã mét nÒn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®ñ søc c¹nh tranh trªn trêng quèc tÕ, gióp con tµu ViÖt Nam ®i ®Õn ®îc môc tiªu mµ §¶ng vµ Nhµ níc ta mong muèn vµ ®ang NguyÔn Hång D¬ng - Líp : K38 7 TiÓu luËn triÕt häc dïng mäi c«ng søc, cña c¶i nh»m ®¹t ®îc, thùc hiÖn c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Çy khã kh¨n nµy. NguyÔn Hång D¬ng - Líp : K38 8 TiÓu luËn triÕt häc KÕt luËn Qua nh÷ng ®iÒu ®· nãi ë trªn ®· phÇn nµo gióp ta hiÓu râ ®îc t×nh h×nh quan hÖ s¶n xuÊt ë níc ta hiÖn nay vÒ c¸c mÆt, quan hÖ s¶n xuÊt, lùc lîng lao ®éng, tr×nh ®é ph¸t triÓn x· héi. ë ®©u còng kh«ng cã ®îc mét quan hÖ s¶n xuÊt hoµn toµn phï hîp víi tr×nh ®é s¶n xuÊt mµ ta ph¶i chän ®îc mét mèi quan hÖ s¶n xuÊt thËt phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt. Tïy vµo t×nh h×nh ph¸t triÓn ë mçi níc quan hÖ s¶n xuÊt vµ tr×nh ®épt cña lao ®éng còng kh¸c nhau, t×m hiÓu ®îc mèi liªn hÖ gi÷a lùc lîng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt sÏ gióp ta t×m ra ®îc ph¬ng híng cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ, mét quan hÖ phï hîp víi lùc lîng s¶n xuÊt sÏ gióp kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh, quan hÖ s¶n xuÊt kh«ng phï hîp víi lùc lîng s¶n xuÊt sÏ lµm cho ph¸t triÓn kinh tÕ bÞ tôt hËu, s¶n xuÊt bÞ ngõng trÖ. Trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ë níc ta hiÖn nay nhµ níc ®· vµ ®ang thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc s¶n xuÊt, víi mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nhiÒu thµnh phÇn tham gia cã ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, phÊn ®Êu ®Ó c¬ b¶n trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp vµo n¨m 2020 nh NghÞ quyÕt cña §¶ng vµ Nhµ níc ®· ®Ò ra. §Ó trë thµnh níc c«ng nghiÖp nh mong muèn toµn d©n ta ph¶i cïng nhau cè g¾ng phÊn ®Êu ®¹t ®îc môc tiªu ®a ®Êt níc trë nªn giµu m¹nh, x· héi c«ng b»ng d©n chñ v¨n minh, ®êi sèng Êm no h¹nh phóc. Muèn vËy quan hÖ s¶n xuÊt ph¶i phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt vµ ph¶i coi ®©y nh ®iÒu then chèt ®Ó thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ë níc ta. Tuy nhiªn, do tr×nh ®é hiÓu biÕt vÒ mäi mÆt cßn h¹n chÕ nªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt. Em mong nhËn ®îc sù gãp ý cña thÇy c« ®Ó bµi tiÓu luËn ®îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! NguyÔn Hång D¬ng - Líp : K38 9 TiÓu luËn triÕt häc Môc lôc A. Lêi nãi ®Çu............................................................................................1 B. Néi dung..................................................................................................2 I. NhËn thøc lý luËn h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi.............2 1. Vai trß cña s¶n xuÊt vËt chÊt trong ®êi sèng x· héi.........................2 2. Vai trß cña ph¬ng thøc s¶n xuÊt ®èi víi nÒn s¶n xuÊt cña x· héi...2 a. §iÒu kiÖn tù nhiªn............................................................................2 b. §iÒu kiÖn d©n c.................................................................................2 c. ph¬ng thøc s¶n xuÊt.........................................................................2 3. Quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi t×nh ®é ph¸t triÓn cña c¸c lùc lîng s¶n xuÊt......................................................................................2 a. VÞ trÝ..................................................................................................2 b. Kh¸i niÖm lùc lîng s¶n xuÊt............................................................3 c. Kh¸i niÖm quan hÖ s¶n xuÊt............................................................4 d. Vai trß cña quan hÖ s¶n xuÊt víi lùc lîng s¶n xuÊt........................4 II. ViÖp ¸p dông quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt trong ph¸t triÓn kinh tÕ ë ViÖt Nam...................................5 1. Quan hÖ s¶n xuÊt hµng ho¸ ë ViÖt Nam............................................5 a. Nh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt ë ViÖt Nam..............................................5 b. Sù h×nh thµnh quan hÖ s¶n xuÊt trong nÒn kinh tÕ ë níc ta..........6 c. Sù ®a d¹ng cña quan hÖ s¶n xuÊt trong thêi kú ®æi míi...............6 2. C«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ lµ vËn dông tuyÖt vêi quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt trong sù nghiÖp ®æi míi ë níc ta hiÖn nay.............................7 3. Häc thuyÕt M¸c vÒ h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi c¬ së lý luËn cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸..................................................8 KÕt luËn....................................................................................................10 NguyÔn Hång D¬ng - Líp : K38 10