TiÓu luËn triÕt häc
A. Lêi nãi ®Çu
Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ ë n-íc ta nãi riªng vµ
ë c¸c n-íc kh¸c nãi chung, sù ph¸t triÓn kinh tÕ ë mçi n-íc
tuy kh¸c nhau nh-ng ®Òu cã mét sè ®iÓm chung, dùa trªn
mét sè quy t¾c c¬ b¶n ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. mét
trong nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n trong ph¸t triÓn kinh tÕ ë mçi
n-íc lµ quan hÖ s¶n xuÊt ph¶i phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn
cña lùc l-îng s¶n xuÊt, mçi ®Êt n-íc ®Òu cã vÞ trÝ ®Þa lý, ®iÒu
kiÖn tù nhiªn vµ sù ph©n bè d©n c- kh«ng gièng nhau dÉn
®Õn quan hÖ s¶n xuÊt vµ tr×nh ®é cña lùc l-îng s¶n xuÊt ë
mçi vïng còng kh¸c nhau. Do tÝnh ®Æc thï trªn nÒn khi quan
hÖ s¶n xuÊt ë mét vïng, mét tr×nh ®é ph¸t triÓn nµo ®ã phï
hîp víi t×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l-îng s¶n xuÊt th× nã sÏ
kÐo theo sù ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ nhanh chãng, nh-ng nÕu
quan hÖ s¶n xuÊt kh«ng phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña
lùc l-îng s¶n xuÊt th× nã sÏ cã t¸c ®éng tiªu cùc ®Õn sù ph¸t
NguyÔn Hång D-¬ng - Líp : K38
1
TiÓu luËn triÕt häc
triÓn kinh tÕ, v× vËy quan hÖ s¶n xuÊt vµ tr×nh ®ä ph¸t triÓn
cña lùc l-îng s¶n xuÊt cã t¸c ®éng lÉn nhau lµ hai mÆt cña
qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ.
Nghiªn cøu vÒ ®Ò tµi nµy sÏ phÇn nµo gióp chóng ta
hiÓu râ ®-îc mèi quan hÖ gi÷a quan hÖ s¶n xuÊt vµ tr×nh ®é
ph¸t triÓn cña lùc l-îng s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn
kinh tÕ.
NguyÔn Hång D-¬ng - Líp : K38
2
TiÓu luËn triÕt häc
B. Néi dung
TriÕt häc lµ bé m«ng khoa häc cña mäi khoa häc, triÕt
häc cã nhiÖm vô nghiªn cøu vÒ c¸c nguyªn lý (quy luËt)
chung nhÊt, ë ®©y ta nghiªn cøu vÒ mèi quan hÖ gi÷a quan
hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l-îng s¶n
xuÊt xÐt trong lý luËn h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi.
I. NhËn thøc lý luËn h×nh th¸i kinh tÕ - x·
héi
1. Vai trß cña s¶n xuÊt vËt chÊt trong ®êi sèng x· héi.
s¶n xuÊt vËt chÊt lµ qu¸ tr×nh con ng-êi c¶i t¹o c¶i biÕn
giíi tù nhiªn lµm biÕn ®æi nã cho phï hîp víi nhu cÇu cña
con ng-êi cña x· héi loµi ng-êi.
2. Vai trß cña ph-¬ng thøc s¶n xuÊt ®èi víi nÒn s¶n
xuÊt cña x· héi
§Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt cÇn cã 3 nh©n tè c¬ b¶n
NguyÔn Hång D-¬ng - Líp : K38
3
TiÓu luËn triÕt häc
a. §iÒu kiÖn tù nhiªn
* §iÒu kiÖn tù nhiªn toµn bé nguån lùc cña giíi tù
nhiªn, ®-îc khai th¸c sö dông vµo c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
nhÊt ®Þnh gåm c¸c yÕu tè nh- ®Êt ®ai, khÝ hËu, s«ng ngßi…
b. §iÒu kiÖn d©n c* §iÒu kiÖn d©n c- toµn bé nh÷ng con ng-êi sinh sèng
ho¹t ®éng trªn mét khu vùc ®Þa lý nhÊt ®Þnh, ®©y lµ ®iÒu kiÖn
thiÕt yÕu vµ quan träng cña c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, v× s¶n
xuÊt kh«ng thÓ thiÕu lùc l-îng lao ®éng vµ cßn lµ c¬ së ph©n
bè vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh cho tr×nh ®é
lao ®éng s¶n xuÊt vµ ph¸t triÓn.
c. ph-¬ng thøc s¶n xuÊt
Ph-¬ng thøc s¶n xuÊt lµ c¸ch thøc mµ 1 x· héi sö dông
®Ó tiÕn hµnh s¸ng t¹o cña c¶i vËt chÊt bao gåm hai mÆt thèng
nhÊt víi nhau vÒ c¸ch thøc, vÒ mÆt kü thuËt c«ng nghÖ.
3. Quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi t×nh ®é
ph¸t triÓn cña c¸c lùc l-îng s¶n xuÊt
NguyÔn Hång D-¬ng - Líp : K38
4
TiÓu luËn triÕt häc
a. VÞ trÝ
Lµ quy luËt c¬ b¶n nhÊt cña toµn bé ®êi sèng x· héi, bëi
v× nã lµ quy luËt cña sù vËn ®éng ph¸t triÓn cña ph-¬ng thøc
s¶n xuÊt x· héi, sù t¸c ®éng cña quy luËt nµy dÉn ®Õn sù
biÕn ®æi cña ph-¬ng thøc s¶n xuÊt. vµ ®©y còng chÝnh lµ ®Ò
tµi mµ chóng ta nghiªn cøu ®Ó lµm râ sù ¶nh h-ëng cña nã
®Õn ®êi sèng s¶n xuÊt cña con ng-êi.
Trong t¸c phÈm gãp phÇn phª ph¸n khoa kinh tÕ chÝnh
trÞ n¨m 1959 C¸c M¸c viÕt "trong sù s¶n xuÊt x· héi ra ®êi
sèng cña m×nh, con ng-êi ta cã nh÷ng quan hÖ nhÊt ®Þnh tÊt
yÕu kh«ng phô thuéc ý muèn cña hä tõ nh÷ng quan hÖ s¶n
xuÊt. Nh÷ng quan hÖ nµy phï hîp víi mét tr×nh ®é ph¸t triÓn
nh¸t ®Þnh cña lùc l-îng s¶n xuÊt vËt chÊt cña hä.
b. Kh¸i niÖm lùc l-îng s¶n xuÊt
Lµ tæng thÓ c¸c nh©n tè vËt chÊt kü thuËt c«ng nghÖ cña
mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh nµo ®ã, nã ph¶n ¸nh tr×nh
NguyÔn Hång D-¬ng - Líp : K38
5
TiÓu luËn triÕt häc
®é chinh phôc tù nhiªn cña con ng-êi, bao gåm 2 nhãm c¬
b¶n
- T- liÖu s¶n xuÊt
C«ng cô lao ®éng lµ yÕu tè ph¶n ¸nh râ nhÊt tr×nh ®é
con ng-êi chinh phôc tù nhiªn nh- thÕ nµo
- Ng-êi lao ®éng
Trong lao ®éng s¶n xuÊt hiÖn ®¹i tri thøc kü n¨ng cña
ng-êi lao ®éng ngµy cµng quan träng. Nh- Lªnin ®· viÕt
"lùc l-îng s¶n xuÊt hµng ®Çu cña toµn thÓ nh©n lo¹i lµ c«ng
nh©n, lµ ng-êi lao ®éng" (Lªnin toµn tËp).
Trong hai nhãm trªn nh©n tè ng-êi lao ®éng lµ quan
träng nhÊt bëi v× c¸c t- liÖu s¶n xuÊt ®Òu lµ s¶n phÈm cña lao
®éng, nh÷ng t- liÖu ®ã chØ cã t¸c dông, cã gi¸ trÞ trong s¶n
xuÊt mét khi ®-îc ng-êi lao ®éng sö dông, còng chÝnh v×
vËy trong x· héi cong nghiÖp hiÖn ®¹i th× lùc l-îng s¶n xuÊt
sè mét lµ ng-êi c«ng nh©n c«ng nghiÖp, nhu cÇu cña 1 nÒn
s¶n xuÊt hiÖn ®¹i cïng sù ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng nghÖ,
c¸c tri thøc khoa häc ngµy cµng trë thµnh lùc l-îng s¶n xuÊt
NguyÔn Hång D-¬ng - Líp : K38
6
TiÓu luËn triÕt häc
trùc tiÕp cña x· héi, nã kh«ng ph¶i lµ nh©n tè thø 3 kÕt tinh
trong t- liÖu s¶n xuÊt, v¸ ng-êi lao ®éng th«ng qua c¸c qu¸
tr×nh s¸ng chÕ kü thuËt, s¸ng chÕ kü thuËt ph¶i th«ng qua
nh©n tè ng-êi lao ®éng.
c. Kh¸i niÖm quan hÖ s¶n xuÊt
Quan hÖ s¶n xuÊt lµ mèi quan hÖ s¶n xuÊt gi÷a con
ng-êi víi nhau trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt quan hÖ s¶n xuÊt nµy
®-îc ph©n tÝch trªn 3 ph-¬ng diÖn
- Quan hÖ së h÷u vÒ t- liÖu s¶n xuÊt quan hÖ quyÕt ®Þnh
c¸c mèi quan hÖ kh¸c.
- Quan hÖ tæ chøc qu¶n lý, vi m«, vÜ m«, tuú thuéc vµo
quan hÖ s¶n xuÊt, thùc chÊt lµ líp quan hÖ tæ chøc kÕt hùop
gi÷a t- liÖu s¶n xuÊt víi søc lao ®éng trong c¸c qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt cô thÓ
NguyÔn Hång D-¬ng - Líp : K38
7
TiÓu luËn triÕt häc
- Ph©n phèi s¶n phÈm tuú thuéc vµo mèi quan hÖ së h÷u
ng-êi c«ng nh©n së h÷u søc lao ®éng, ng-êi chñ së h÷u tliÖu s¶n xuÊt.
- Vai trß cña lùc l-îng s¶n xuÊt víi quan hÖ s¶n xuÊt
Lùc l-îng s¶n xuÊt gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh víi quan hÖ
s¶n xuÊt bëi v× lùc l-îng s¶n xuÊt lµ nh©n tè thuéc nh©n tè
néi dung vËt chÊt, ®¶m b¶o cho sù duy tr× kÕt hîp c¸c qu¸
tr×nh s¶n xuÊt. TÝnh quyÕt ®Þnh ®ã thÓ hiÖn víi mét tr×nh ®é
ph¸t triÓn cña lùc l-îng s¶n xuÊt hiÖn cã nã ®ßi hái c¸c quan
hÖ së h÷u c¸ch thøc gi¶i quyÕt vµ mé chÕ ®é t-¬ng øng víi
nã nh÷ng biÕn ®æi trong lùc l-îng s¶n xuÊt ®Æt ra nhu cÇu
ph¶i thay ®æi quan hÖ s¶n xuÊt cho phï hîp víi nã.
V× vËy, yªu cÇu c¬ b¶n cña quy luËt nµy trong viÖc quy
®Þnh hoµn thiÖn hÖ thèng quan hÖ s¶n xuÊt th× ph¶i c¨n cø
vµo thùc tr¹ng cña nhu cÇu ph¸t triÓn lùc l-îng s¶n xuÊt, mçi
ng-êi cÇn liªn hÖ thùc tiÔn quan hÖ s¶n xuÊt
ViÖc chuyÓn tõ quan hÖ s¶n xuÊt lçi thêi lªn cao h¬n
nh- C¸c m¸c nhËn xÐt "kh«ng bao giê xuÊt hiÖn tr-íc khi
NguyÔn Hång D-¬ng - Líp : K38
8
TiÓu luËn triÕt häc
nh÷ng ®iÒu kiÖn tån t¹i vËt chÊt cña nh÷ng quan hÖ ®ã ch-a
chÝn muåi"
d. Vai trß cña quan hÖ s¶n xuÊt víi lùc l-îng s¶n xuÊt
Quan hÖ s¶n xuÊt gi÷ vai trß lµ c¸c h×nh thøc kinh tÕ cña
c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, nã cã vai trß t¸c ®éng ®Õn viÖc sö
dông khai th¸c, sö dông ph¸t triÓn c¸c lùc l-îng s¶n xuÊt
nh- thÕ nµo, cã thÓ lµ tÝch cùc khi phï hîp víi nhu cÇu cña
lùc l-îng s¶n xuÊt, cã thÓ t¸c ®éng tiªu cùc trong tr-êng hîp
kh«ng phï hîp.
BiÖn chøng cña mèi quan hÖ trªn ®-îc thÓ hiÖn theo
logic sau ®©y lùc l-îng s¶n xuÊt lµ yÕu tè ®éng c¸ch m¹ng,
lao ®éng s¶n xuÊt lµ yÕu tè tÝnh chËm ph¸t triÓn, chÝnh ®iÒu
®ã t¹o kh¶ n¨ng m©u thuÉn gi÷a hai mÆt cña nh÷ng ph-¬ng
thøc s¶n xuÊt, m©u thuÉn nµy béc lé râ khi lùc l-îng s¶n
xuÊt ®· ph¸t triÓn ®Õn 1 giíi h¹n nhÊt ®Þnh nã ®Æt ra nhu cÇu
ph¶i thay ®æi quan hÖ s¶n xuÊt, sù thay ®æi nµy chØ thùc hiÖn
®-îc th«ng qua c¸c cuéc c¸ch m¹ng do ®ã t¹o sù biÕn ®æi
cña ph-¬ng thøc s¶n xuÊt x· héi.
NguyÔn Hång D-¬ng - Líp : K38
9
TiÓu luËn triÕt häc
II. ViÖp ¸p dông quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt
phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc
l-îng s¶n xuÊt trong ph¸t triÓn kinh tÕ
ë ViÖt Nam.
1. Quan hÖ s¶n xuÊt hµng ho¸ ë ViÖt Nam
Nh- chóng ta ®· biÕt c¸c quan hÖ s¶n xuÊt ë n-íc ta rÊt
phong phó ®a d¹ng, do ®iÒu kiÖn ®Þa lý ®Êt n-íc ta kÐo dµi tõ
B¾c xuèng Nam dÉn ®Õn ®iÒu kiÖn khÝ hËu, s«ng ngßi, sù
ph©n bè d©n c- gi÷a c¸c vïng trong c¶ n-íc rÊt kh¸c nhau
dÉn tíi mèi quan hÖ s¶n xuÊt rÊt ®a d¹ng mang yÕu tè ®Æc
thï. MiÒn Nam do cã l-îng n-íc dåi dµo rÊt ph¸t triÓn vÒ
trång trät cã tæng s¶n l-îng cao nhÊt, miÒn B¾c do lµ vïng
tËp trung ®«ng d©n c- vµ cã truyÒn thèng canh t¸c l©u ®êi
nªn s¶n xuÊt cã s¶n l-îng lín, miÒn Trung cã khÝ hËu kh¾c
nghiÖt th-êng xuyªn cã b·o lò nÒn kh«ng ph¸t triÓn ®-îc
nh- hai miÒn B¾c vµ Nam, chØ nãi vÒ mÆt n«ng nghiÖp phÇn
NguyÔn Hång D-¬ng - Líp : K38
10
TiÓu luËn triÕt häc
nµo cho ta thÊy sù kh¸c biÖt râ rÖt vÒ mèi quan hÖ s¶n xuÊt ë
3 miÒn víi nh÷ng ®Æc thï riªng.
a. Nh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt ë ViÖt Nam
nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ë ta lµ mét nÒn kinh tÕ nhiÒu
thµnh phÇn ®-îc Nhµ n-íc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn nh»m ®a
d¹ng ho¸ c¸c quan hÖ s¶n xuÊt cña Nhµ n-íc trong c¸c lÜnh
vùc quan träng phôc vô c¸c nhu cÇu thiÕt yÕu cña ®êi sèng.
Nh- ®iÖn, n-íc, c¸c c«ng tr×nh c«ng céng…§èi víi
c¸ch thµnh phÇn kinh tÕ t- b¶n t- nh©n vµ kinh tÕ c¸ thÓ thùc
hiÖn chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn, nh-ng víi thµnh
phÇn kinh tÕ nµy ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p tõ chÝnh s¸ch cña
Nhµ n-íc ®Ó quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tÝnh chÊt tr×nh ®é
ph¸t triÓn cña lùc l-îng s¶n xuÊt, thóc ®Èy lùc l-îng s¶n
xuÊt ph¸t triÓn. Thùc hiÖn quan ®iÓm tõ §¹i héi VI khi
kh¼ng ®Þnh kh«ng nh÷ng kh«i phôc thµnh phÇn kinh tÕ tb¶n t- nh©n vµ kinh tÕ c¸ thÓ mµ ph¶i ph¸t triÓn chóng réng
r·i theo chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n-íc.
NguyÔn Hång D-¬ng - Líp : K38
11
TiÓu luËn triÕt häc
b. Sù h×nh thµnh quan hÖ s¶n xuÊt trong nÒn kinh tÕ
ë n-íc ta
Nh- ta ®· biÕt tr-íc ®©y n-íc ta lµ mét n-íc phong kiÕn
kinh tÕ chñ yÕu lµ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, tù cung tù cÊp. Sau
n-íc ta trë thµnh thuéc ®Þa cña Ph¸p, hµng ho¸ tuy cã phong
phó h¬n tr-íc ®©y nh-ng vÉn kh«ng cã c¸c ngµnh s¶n xuÊt ë
tr×nh ®é khoa häc, hµng ho¸ chñ yÕu phôc vô cho c¸c nhu
cÇu c¬ b¶n cña ®êi sèng. Sau mét thêi gian ng¾n hoµ b×nh,
®Êt n-íc ta b-íc vµo cuéc ®Êu tranh khèc liÖt víi ®Õ quèc
Mü víi môc tiªu thèng nh©tý ®Êt n-íc. B-íc ra tõ hai cuéc
chiÕn tranh ¸c liÖt nÒn kinh tÕ s¶n xuÊt cña ta gÇn nh- kh«ng
cã g×, nÒn s¶n xuÊt nhá tr×nh ®é khoa häc kÐm ph¸t triÓn, sau
khi giµnh ®éc lËp n-íc ta chñ tr-¬ng qu¸ ®é ®i lªn x· héi
chñ nghÜa nh-ng kh«ng qua t- b¶n chñ nghÜa, nh-ng do
trong thêi gian ®ã chóng ta ®· cã nh÷ng quan niÖm kh«ng
®óng cho r»ng ®-a quan hÖ s¶n xuÊt ®i tr-íc ®Ó më ®-êng
cho sù ph¸t triÓn lùc l-îng s¶n xuÊt, thiÕt lËp c«ng h÷u së
h÷u toµn d©n trong khi tr×nh ®é s¶n xuÊt vµ qu¶n lý yÕu kÐm
NguyÔn Hång D-¬ng - Líp : K38
12
TiÓu luËn triÕt häc
dÉn ®Õn m©u thuÉn s©u s¾c n¶y sinh kh«ng l-êng tr-íc ®-îc.
§Êt n-íc r¬i vµo t×nh tr¹ng trÞ trÖ kh«ng ph¸t triÓn c¸n bé
tham «, ng-êi c«ng nh©n víi n«ng d©n kh«ng h¨ng h¸i tham
gia s¶n xuÊt, cuéc sèng khã kh¨n, kinh tÕ gi¶m sót ®Êt n-íc
r¬i vµo khñng ho¶ng trÇm träng. NhËn thøc ®-îc sai lÇm ®ã
§¶ng vµ Nhµ n-íc ta ®· ®-a ra nh÷ng chÝnh s¸ch míi, cho
phÐp phôc håi vµ ph¸t triÓn chñ nghÜa t- b¶n, bu«n b¸n tù do
réng r·i cã lîi cho sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt, ®-a ra ph-¬ng
h-íng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn cã ®Þnh h-íng
x· héi chñ nghÜa, dÇn dÇn ®-a n-íc ta ra khái khñng ho¶ng
vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, gi¶m dÇn sù tôt hËu so víi c¸c nÒn kinh
tÕ ph¸t triÓn.
c. Sù ®a d¹ng cña quan hÖ s¶n xuÊt trong thêi kú ®æi
míi
C«ng cuéc ®æi míi ë n-íc ta b¾t ®Çu tõ n¨m 1986 cho
®Õn nay tuy kh«ng ph¶i lµ mét thêi gian dµi, nh-ng ®· t¹o ra
sù thay ®æi m¹nh mÏ vÒ kinh tÕ dÉn ®Õn sù biÕn ®æi vÒ c¸c
quan hÖ s¶n xuÊt. Ngµy nay, quan hÖ s¶n xuÊt ë n-íc ta rÊt
NguyÔn Hång D-¬ng - Líp : K38
13
TiÓu luËn triÕt häc
phong phó ®a d¹ng nh»m phôc vô cho mét nÒn kinh tÕ hµng
ho¸ ph¸t triÓn víi nhiÒu thµnh phÇn thm gia, c¸c quan hÖ s¶n
xuÊt biÕn ®æi m¹nh mÏ vµ nhanh chãng nh»m phôc vô cho
c¸c tr×nh ®é c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt hµng ho¸ kh¸c nhau. Víi
sè l-îng c¸c c«ng ty t¨ng lªn nhanh chãng víi cÊp sè nh©n
®· t¹o ®éng lùc m¹nh mÏ cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng ho¸,
t¹o ra nguån vèn, t¹o viÖc lµm, t¨ng c¶ chÊt vµ l-îng cña lùc
l-îng lao ®éng, ®-a ®Êt n-íc ph¸t triÓn víi tèc ®é cao, t¨ng
thu nhËp c¶i thiÖn ®êi sèng, gi¶m ®ãi nghÌo thu hÑp kho¶ng
c¸ch víi c¸c n-íc ®i tr-íc n©ng cao vÞ thÕ cña ®Êt n-íc
2. C«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ lµ vËn dông tuyÖt
vêi quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tÝnh chÊt vµ
tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l-îng s¶n xuÊt trong sù
nghiÖp ®æi míi ë n-íc ta hiÖn nay
§Ó lµm mét viÖc g× ®ã tr-íc hÕt chóng ta ph¶i cã nguån
lùc cã sù hiÓu biÕt phÇn nµo vÒ lÜnh vùc c«ng viÖc ®ã, tr-íc
khi ®i vµo c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc th× chóng
NguyÔn Hång D-¬ng - Líp : K38
14
TiÓu luËn triÕt häc
ta ph¶i cã tiÒm lùc vÒ kinh tÕ vÒ con ng-êi. Trong ®ã lùc
l-îng lao ®éng lµ mét yÕu tè quan träng, ngoµi ra cã sù phï
hîp gi÷a quan hÖ s¶n xuÊt víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn
lùc l-îng s¶n xuÊt ®Êy lµ nh©n tè c¬ b¶n nhÊt.
§Êt n-íc ta ®ang trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ víi tiÒm n¨ng lao ®éng lín cÇn cï, th«ng minh
vµ kh¶ n¨ng s¸ng t¹o, nh-ng m¸y mãc cña ta cßn l¹c hËu vµ
t- liÖu s¶n xuÊt cña chóng ta rÊt nghÌo nµn ®· cã t¸c ®éng
rÊt lín ®Õn s¶n xuÊt hµng ho¸ phôc vô cho nhu cÇu ph¸t triÓn
kinh tÕ ë n-íc ta. §¶ng ta ®ang triÓn khai m¹nh mÏ mét sè
vÊn ®Ò cña ®Êt n-íc vÒ c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ tr-íc
hÕt trªn c¬ së t¹o ra mét c¬ cÊu phï hîp, ®Ó ph¸t huy ®-îc
hiÖu qu¶ cña quan hÖ s¶n xuÊt trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ víi
nhiÒu thµnh phÇn ®a d¹ng ë n-íc ta. Quy luËt s¶n xuÊt phï
hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l-îng s¶n xuÊt lµ quy luËt
quan träng cÇn ®-îc nhËn thøc vµ thùc hiÖn ®óng ®¾n theo
®-êng lçi chØ huy cña §¶ng vµ Nhµ n-íc. Thêi c¬ lín ®ang
tíi cïng nh÷ng thö th¸ch míi còng ®· tíi buéc chóng ta ph¶i
NguyÔn Hång D-¬ng - Líp : K38
15
TiÓu luËn triÕt häc
cã nh÷ng gi¶i ph¸p mang tÝnh chiÕn l-îc phï hîp víi c«ng
cuéc c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt n-íc ®-a ®Êt n-íc ®i lªn x· héi
chñ nghÜa, d©n giµu, n-íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh
lµ môc tiªu mµ §¶ng ta toµn d©n ta h-íng tíi vµ quyÕt t©m
thùc hiÖn cho ®-îc.
3. Häc thuyÕt M¸c vÒ h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi c¬ së
lý luËn cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸
Tõ tr-íc tíi nay c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ lµ
khuynh h-íng ph¸t triÓn tÊt yÕu cña c¸c n-íc. §èi víi n-íc
ta ®i lªn tõ mét nÒn kinh tÕ tiÓu n«ng muèn tho¸t khái nghÌo
nµn l¹c hËu, nhanh chãng ®¹t tíi tr×nh ®é cña mét n-íc cã
nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn th× tÊt yÕu chóng ta ph¶i ®Èy m¹nh sù
c«ng nghiÖp ho¸, coi ph¸t triÓn ®Êt n-íc trong lÜnh vùc kinh
tÕ lµ mét cuéc c¸ch m¹ng toµn diÖn vµ s©u s¾c. §¹i héi ®¹i
biÓu lÇn thø VIII cña ®¶ng ta ®· kh¼ng ®Þnh "x©y dùng n-íc
ta thµnh mét n-íc c«ng nghiÖp cã c¬ së vËt chÊt kü thuËt
hiÖn ®¹i, c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé phï
NguyÔn Hång D-¬ng - Líp : K38
16
TiÓu luËn triÕt häc
hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l-îng s¶n xuÊt, ®êi sèng
vËt chÊt vµ tinh thÇn cao, quèc phßng an ninh ®¶m b¶o v÷ng
ch¾c, d©n giµu, n-íc m¹nh x· héi c«ng b»ng v¨n minh".
Theo quan ®iÓm cña c¸c nhµ s¸ng lËp chñ nghÜa M¸c lÞch s÷
cña con ng-êi ®· h×nh thµnh mét c¸ch rÊt phæ biÕn trong ®êi
sèng, con ng-êi lu«n cã mèi quan t©m g¾n bã víi tù nhiªn
®Ó phôc vô cho ®êi sèng cña m×nh vµ còng c¶i t¹o, t¸c ®éng
vµo giíi tù nhiªn.
C¸c M¸c ®· ®-a ra kÕt luËn r»ng x· héi loµi ng-êi ph¸t
triÓn qua nhiÒu giai ®o¹n kh¸c nhau víi nhiÒu h×nh thøc kh¸c
nhau øng víi mçi mét giai ®o¹n ®ã. Mçi mét mèi quan hÖ
s¶n xuÊt l¹i chÞu nh÷ng t¸c ®éng kh¸ch quan kh¸c nhau.
M¸c vµ ¡nghen ®· ®-a ra nh÷ng lý luËn, t- t-ëng kh¸c nhau
vÒ c¸c h×nh th¸i kinh tÕ x· héi chÝnh, lµ c¬ së cho chóng ta
kh¼ng ®Þnh sù c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ theo ®Þnh
h-íng XHCN ë n-íc ta hiÖn nay lµ phï hîp víi quy luËt
kh¸ch quan vµ tr×nh ®é lao ®éng s¶n xuÊt ë n-íc ta. Do xuÊt
ph¸t ®iÓm cña chóng ta ë tr×nh ®é thÊp nªn ®Ó tiÕn kÞp víi
NguyÔn Hång D-¬ng - Líp : K38
17
TiÓu luËn triÕt häc
c¸c n-íc ph¸t triÓn h¬n chóng ta ph¶i thùc hiÖn cïng lóc hai
môc tiªu quan träng ®ã lµ c«ng nghiÖp ho¸ ph¶i ®i ®«i víi
hiÖn ®¹i ho¸, thùc hiÖn mét c¸ch tuÇn tù cña c¸c b-íc ph¸t
triÓn c«ng nghiÖp nh-ng còng ph¶i cã nh÷ng b-íc ®ét ph¸ ®i
t¾t, ®ãn ®Çu, h×nh thµnh vµ tËp trung ph¸t triÓn nh÷ng ngµnh
mòi nhän víi tr×nh ®é khoa häc tiªn tiÕn t¨ng c-êng søc
c¹nh tranh. Nh-ng chóng ta còng ph¶i chó träng ®Õn viÖc
x©y dùng nÒn kinh tÕ s¶n xuÊt hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn
theo ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ
n-íc. Hai vÊn ®Ò trªn ph¶i ®-îc thùc hiÖn ®ång thêi gióp
chóng hç trî nhau trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, thóc ®Èy
nhau ph¸t triÓn nh»m ®-a n-íc ta ph¸t triÓn m¹nh vÒ kinh tÕ,
víi mét nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn nh- vËy c¸c quan hÖ
s¶n xuÊt rÊt cÇn thiÕt vµ ph¶i g¾n bã mét c¸ch chÆt chÏ mËt
thiÕt ®-a n-íc ta ®Õn gÇn víi môc tiªu cña §¶ng vµ Nhµ
n-íc ta cã mét nÒn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®ñ søc
c¹nh tranh trªn tr-êng quèc tÕ, gióp con tµu ViÖt Nam ®i ®Õn
®-îc môc tiªu mµ §¶ng vµ Nhµ n-íc ta mong muèn vµ ®ang
NguyÔn Hång D-¬ng - Líp : K38
18
TiÓu luËn triÕt häc
dïng mäi c«ng søc, cña c¶i nh»m ®¹t ®-îc, thùc hiÖn c«ng
cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Çy khã kh¨n nµy.
NguyÔn Hång D-¬ng - Líp : K38
19
TiÓu luËn triÕt häc
KÕt luËn
Qua nh÷ng ®iÒu ®· nãi ë trªn ®· phÇn nµo gióp ta hiÓu
râ ®-îc t×nh h×nh quan hÖ s¶n xuÊt ë n-íc ta hiÖn nay vÒ c¸c
mÆt, quan hÖ s¶n xuÊt, lùc l-îng lao ®éng, tr×nh ®é ph¸t triÓn
x· héi. ë ®©u còng kh«ng cã ®-îc mét quan hÖ s¶n xuÊt
hoµn toµn phï hîp víi tr×nh ®é s¶n xuÊt mµ ta ph¶i chän
®-îc mét mèi quan hÖ s¶n xuÊt thËt phï hîp víi tr×nh ®é
ph¸t triÓn cña lùc l-îng s¶n xuÊt. Tïy vµo t×nh h×nh ph¸t
triÓn ë mçi n-íc quan hÖ s¶n xuÊt vµ tr×nh ®épt cña lao ®éng
còng kh¸c nhau, t×m hiÓu ®-îc mèi liªn hÖ gi÷a lùc l-îng
s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt sÏ gióp ta t×m ra ®-îc ph-¬ng
h-íng cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ, mét quan hÖ phï hîp víi lùc
l-îng s¶n xuÊt sÏ gióp kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh, quan hÖ s¶n
xuÊt kh«ng phï hîp víi lùc l-îng s¶n xuÊt sÏ lµm cho ph¸t
triÓn kinh tÕ bÞ tôt hËu, s¶n xuÊt bÞ ngõng trÖ. Trong qu¸
tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ë n-íc ta hiÖn nay nhµ
NguyÔn Hång D-¬ng - Líp : K38
20
- Xem thêm -