Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Lêi më ®Çu
NÒn kinh tÕ thÞ trêng cã ¶nh hëng lín ®Õn sù tèn t¹i vµ ph¸t triÓn cña
tõng quèc gia tõng d©n téc. VÊn ®Ò nhµ níc vµ thÞ trêng lµ mèi quan t©m
hµng ®Çu cña nhiÒu nhµ nghiªn cøu kinh tÕ trong nhiÒu thËp kØ qua, do ®ã viÖc
t×m tßi m« h×nh qu¶n lý kinh tÕ thÝch hîp vµ cã hiÖu qu¶ h¬n lµ vÊn ®Ò mµ nhµ
níc ta vµ nhiÒu níc trªn thÕ giíi quan t©m.
X©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa lµ mét
yÕu tè tÊt yÕu c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh ®æi míi qu¶n lý kinh tÕ ë níc ta. Trong
nh÷ng n¨m qua, nhê cã ®êng lèi ®æi míi ®óng ®¾n cña §¶ng vµ nhµ níc,
níc ta ®· tho¸t khái nh÷ng khñng ho¶ng, ®¹t ®îc tèc ®é t¨ng trëng nhanh,
®êi sèng nh©n d©n ®îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ, chÝnh trÞ x· héi æn ®Þnh, an ninh
quèc phßng ®îc gi÷ v÷ng, tõ mét nÒn kinh tÕ quan liªu bao cÊp ®· tõng bíc
chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa dùa trªn quy
luËt gi¸ trÞ vµ tÝn hiÖu cung cÇu cña thÞ trêng.
Nh vËy, viÖc quan t©m ®Ôn x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ trêng dÞnh híng
x· héi chñ nghÜa lµ mét ®iÒu søc cÇn thiÕt. Em muèn sö dông nh÷ng kiÕn thøc
®· häc lµm bµi tiÓu luËn nµy ®Ó ph©n tÝch vÊn ®Ò ®· nªu trªn. Em rÊt mong
thÇy xem xÐt, chØ b¶o ®Ó em cã nh÷ng nhËn thøc râ rµng h¬n, ®óng ®¾n h¬n,
mai sau khi ra trêng em cã thÓ gãp mét phÇn nhá cho c«ng cuéc x©y dùng
nÒn kinh tÕ nø¬c ta.
1
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Néi dung
I. C¬ së lý luËn:
1. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng:
a. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan:
Bíc vµo thêi k× qu¸ ®é, nÒn kinh tÕ do chÕ ®é x· héi cò ®Ó l¹i cã nhiÒu
thµnh phÇn kinh tÕ x· héi cò mµ qu¸ tr×nh c¶i taä l¹i kÐo dµi trong suèt thêi k×
qu¸ ®é mµ trong qu¸ tr×nh x©y dùng ph¸t triÓn x· héi míi xuÊt hiÖn nhiÒu
thµnh phÇn kinh tÕ cña x· héi míi. Bíc vµo thêi k× qu¸ ®é ®iÓm xuÊt ph¸t vÒ
lùc lîng s¶n xuÊt, vÒ n¨ng suÊt lao ®éng lµ thÊp vµ kh«ng ®Òu nhau v× vËy
ph¶i cã nhiÒu h×nh thøc cña quan hÖ s¶n xuÊt cho phï hîp víi tÝnh chÊt vµ
tr×nh ®é kh¸c nhau cña lùc lîng s¶n xuÊt.
Kinh tÕ hµng ho¸ lµ mét kiÓu tæ chøc kinh tÕ x· héi mµ trong ®ã s¶n
phÈm s¶n xuÊt ra ®Ó trao ®æi, ®Ó b¸n trªn thÞ trêng. Do ®ã kinh tÕ hµng ho¸
ph¸t triÓn ®Õn tr×nh ®é cao ®ã lµ kinh tÕ thÞ trêng. Trong kinh tÕ thÞ trêng
toµn bé yÕu tè ®Çu vµo, ®Çu ra ®Òu th«ng qua thÞ trêng v× vËy gi÷a hµng ho¸
vµ kinh tÕ kh«ng ®ång nhÊt, chóng kh¸c nhau vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn vµ c¬ b¶n
cã cïng nguån gèc, b¶n chÊt. C¬ së kh¸ch quan ®ã lµ:
- Do ph©n c«ng lao ®éng x· héi : ph©n c«ng lao ®éng x· héi lµ c¬ së
chung cña s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ nã kh«ng mÊt ®i mµ ngµy cµng ph¸t
triÓn c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u. Sù chuyªn m«n ho¸ vµ hîp t¸c ho¸
ngµy cµng ph¸t triÓn gi÷a c¸c ngµnh, c¸c vïng, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ
víi nhau. NhiÒu ngµnh nghÒ ra ®êi vµ ph¸t triÓn, nh÷ng ngµnh nghÒ cæ
truyÒn ®îc kh«i phôc vµ ngµy cµng ph¸t triÓn. Ph©n c«ng lao ®éng
ngµy cµng ®îc thÓ hiÖn sù ph¸t triÓn ë tÝnh phong phó, ®a d¹ng vµ chÊt
2
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
lîng ngµy cµng cao cña s¶n phÈm hµng ho¸ ®a ra trao ®æi trªn thÞ
trêng.
- NÒn kinh tÕ níc ta tån t¹i nhiÒu h×nh thøc së h÷u vÒ t liÖu s¶n xuÊt
nh : së h÷u toµn d©n, së h÷u tËp thÓ, së h÷u t nh©n, së h÷u hçn hîp,
sù tån t¹i ®ã lµ do tån t¹i nhiÒu chñ thÓ kinh tÕ ®éc lËp mµ chñ thÓ kinh
tÕ ®éc lËp cã lîi Ých kinh tÕ riªng vµ tõ ®ã hä cã thÓ thùc hiÖn ®îc
quan hÖ kinh tÕ gi÷a hä b»ng quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ.
- Thµnh phÇn kinh tÕ nhµ níc vµ kinh tÕ tËp thÓ tuy cïng dùa trªn chÕ ®é
c«ng h÷u nhng gi÷a chóng cã sù kh¸c biÖt, cã quyÒn tù chñ trong s¶n
xuÊt kinh doanh, cã lîi Ých riªng, cã sù kh¸c biÖt vÒ tr×nh ®é kÜ thuËt
c«ng nghÖ, tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý nªn chi phÝ s¶n xuÊt vµ hiÖu qu¶
kinh tÕ còng kh¸c nhau.
- Quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ cßn cÇn thiÕt trong quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i
vµ ®Æc biÖt trong ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ ®ang ph¸t triÓn. Mçi mét
níc lµ mét quèc gia riªng biÖt , lµ chñ së h÷u ®èi víi hµng ho¸ ®a ra
trao ®æi trªn thÞ trêng thÕ giíi. Trao ®æi theo nguyªn t¾c ngang gi¸.
Quan hÖ kinh tÕ hiÖn nay trªn thÕ giíi lµ quan hÖ thÞ trêng do vËy
muèn héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi còng ph¶i ph¸t triÓn theo m«
h×nh kinh tÕ thÞ trêng.
Kinh tÕ thÞ trêng lµ sù ph¸t triÓn kÕ tiÕp vµ biÕn ®æi vÒ chÊt so víi nÒn
kinh tÕ tù nhªn trªn c¬ së ph©n c«ng lao ®éng x· héi ®· ph¸t triÓn. Kinh tÕ
hµng ho¸ lµ nÒn kinh tÕ ho¹t ®én theo quy luËt s¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng ho¸,
s¶n xu©tsanr phÈm cho ngêi kh¸c tiªu dïng th«ng qua trao ®æi mua b¸n, trao
®æi hµng tiÒn. NÕu s¶n xuÊt ®Ó tù tiªu dïng th× kh«ng ph¶i lµ nÒn kinh tÕ thÞ
trêng, mµ lµ nÒn kinh tÕ tù nhiªn tù cÊp tù tóc. Ngay c¶ khi s¶n xuÊt cho
ngêi kh¸c tiªu dïng nh ph©n phèi s¶n phÈm díi d¹ng hiÖn vËt (hµng ®æi
hµng) còng kh«ng gäi lµ kinh tÕ thÞ trêng.
3
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
VËy, kinh tÕ thÞ trêng h×nh thµnh dùa trªn sù ph¸t triÓn cña ph©n c«ng
lao ®éng x· héi, cña trao ®æi gi÷a nh÷ng ngêi s¶n xuÊt víi nhau. §ã lµ kiÓu
tæ chøc kinh tÕ x· héi, trong ®ã quan hÖ trao ®æi gi÷a nh÷ng ngêi víi ngêi
®îc thùc hiÖn th«ng qua quan hÖ trao ®æi hµng ho¸ gi¸ trÞ.
Kinh tÕ thÞ trêng lµ nÒn kinh tÕ vËn ®éng theo nh÷ng quy luËt gi¸ trÞ
gi÷ vai trß chi phèi vµ ®îc biÓu hiÖn b»ng quan hÖ cung cÊp trªn thÞ trêng.
C¸c vÊn ®Ò tæ chøc s¶n xuÊt hµng ho¸ ®îc gi¶i quyÕt b»ng quan hÖ cung øng
hµng ho¸, dÞch vô vµ nhu cÇu tiªu dïng trªn thÞ trêng. C¸c quan hÖ hµng ho¸
ph¸t triÓn më réng, bao qu¸t trªn nhiÒu lÜnh vùc, cã ý nghÜa phæ biÕn ®èi víi
ngêi s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. C¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, dÞch vô … ®îc quyÕt
®Þnh tõ thÞ trêng vÒ gi¸, s¶n lîng, chÊt lîng v× ®éng c¬ lîi nhuËn hãa tèi
®a.
b. T¸c dông cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng ë ViÖt Nam
ViÖt Nam ph¸t triÓn theo kinh tÕ thÞ trêng x· héi chñ nghÜa lµ tÊt yÕu.
Trong thêi k× qua ®é tõ chñ nghÜa t b¶n lªn chñ nghÜa xÉ héi, kinh tÕ
hµng ho¸, kinh tÕ thÞ trêng cßn tån t¹i lµ tÊt yÕu. VÒ mÆt kinh tÕ co thÓ coi
®©y lµ thêi k× cña nenÌ kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa.
C¬ chÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa lµ c¬ chÕ thÞ trêng cßn
nhiÒu xu híng tù ph¸t nhng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ níc do §¶ng céng s¶n
l·nh ®¹o theo híng cñng cè vµ ph¸t triÓn chÕ ®é c«ng h÷u x· héi chñ nghÜa,
kÕt hîp ®óng ®¾n gi÷a kÕ ho¹ch vµ thÞ trêng, kÕt hîp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh
tÕ víi kÕ ho¹ch x· héi theo ®Þnh hìn x· héi chñ nghÜa, gi¶m h¼n phÇn kÕ
ho¹ch ph¸p lÖnh vµ kÕ ho¹ch trùc tiÕp thay b»ng kÕ ho¹ch ®Þnh híng, trong
®ã kh«ng chØ chó ý ®Õn nh÷ng c©n ®èi tæng hîp mµ cßn c¶ c©n ®èi gi¸ trÞ,
nh»m gi÷ v÷ng c©n ®èi tæng thÓ, t¹o m«i trêng thuËn lîi cho ho¹t ®éng cña
tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ kinh tÕ nhµ níc gi÷ vai trß chñ ®¹o
4
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa cã nh÷ng yÕu tè
kh¸ch quan yªu cÇu vµ baá ®¶m cho sù thµnh c«ng cña nã. §ã lµ khu vùc kinh
tÕ x· héi chñ nghÜa lµm nÒn t¶ng ®· h×nh thµnh. Nhµ níc n¾m gi÷ nh÷ng
ngµnh, nh÷ng lÜnh vùc chñ chèt cña nÒn kinh tÕ, chÝnh quyÒn lµ cña d©n do
d©n vµ v× d©n, díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n.
Kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ®· cã tiÒn lÖ lÞch sö
chø kh«ng ph¶i lµ “hoµn toµn míi” hay “ cha hÒ cã” nh mét sè t¸c gi¶ ®·
quan niÖm. TiÒn lÖ ®ã chÝnh lµ chÝnh s¸ch kinh tÕ míi(NEP) do Lªnin ®Ò
xíng ®· ®îc vËn dông vµo thùc tiÔn ë Liªn X« trong nh÷ng n¨m hai m¬i.
Néi dung c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch ®ã lµ chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ mÖnh lÖnh, chØ
huy sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, biÖn ph¸p chñ
yÕu ®Ó ®¶m b¶o th¾ng lîi cña ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa vµ ng¨n chÆn ®Þnh
híng t b¶n chñ nghÜa lµ sö dông ®óng ®¾n chñ nghÜa nhµ níc díi nÒn
chuyªn chÝnh v« s¶n.
Qua nh÷ng n¨m thùc hiÖn ®æi míi, vËn dông s¸ng t¹o t tëng cña
Lªnin vµo ®Æc ®iÓm vµ ®iÒu kiÖn thùc tiÔn cña ViÖt Nam, D¶ng ta ®· ®Ò ra
®êng lèi c¸ch m¹ng ®óng ®¾n, ®a ®Êt níc ®i lªn chñ nghi· x· héi. Tuy
trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chóng ta ®· kh«ng tr¸nh khái mét sè khuyÕt ®iÓm,
lÖch l¹c, song vÒ c¬ b¶n chóng ta ®· vît qua mét giai ®o¹n thö th¸ch gay go
vµ kh«ng nh÷ng ®· ®øng v÷ng mµ cãn v¬n lªn, ®¹t nh÷ng thµnh tùu to lín
trªn nhiÒu mÆt.
Víi nh÷ng ®iÒu tr×nh bµy ë trªn chóng ta co thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng,
chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc theo ®Þnh híng x·
héi chñ nghÜa lµ sù chuyÓn ®æi hîp quy luËt. Kh«ng thÓ coi ®ã lµ sù “tõ bá lÝ
tëng” vµ “ng¶ sang chñ nghÜa t b¶n”
T¸c dông cña ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng ë níc ta:
Kinh tÕ thÞ trêng ph¶n ¸nh tr×nh ®é v¨n minh cña x· héi vµ lµ thµnh
tùu cña sù ph¸t triÓn lùc loùng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt ë tr×nh ®é cao.
5
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸ kinh tÕ thÞ trêng lµm ph¸ vì dÇn kinh tÕ
tù nhiªn vµ chuyÓn thµnh kinh tÕ hµng ho¸ vµ thóc ®Èy dù t¹o thµnh x· héi ho¸
kinh tÕ s¶n xuÊt.
Kinh tÕ hµng ho¸ t¹o ra ®éng lùc thóc ®Èy lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn,
n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng x· héi v× kinh tÕ thÞ trêng cã ®éng lùc cña sù
ph¸t triÓn ®ã lµ lîi Ých vµ c¹nh tranh.
Kinh tÕ thÞ trêng cã tÝnh n¨ng ®éng cao v× thÕ kinh tÕ hµng ho¸ kÝch
thÝch tÝnh n¨ng ®éng s¸ng t¹o cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ, kÝch thÝch n©ng cao
chÊt lîng c¶i tiÕn mÉu m·, t¨ng khèi lîng hµng ho¸ vµ dÞch vô do ®ã thóc
®Èy kinh tÕ thÞ trêng ph¸t triÓn.
Thóc ®Èy ph©n c«ng lao ®éng x· héi vµ chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt v× thÕ
mµ ph¸t huy ®îc tiÒm n¨ng lîi thÕ cña tõng vïng cã t¸c dông më réng quan
hÖ kinh tÕ víi níc ngoµi.
Ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng thóc ®Èy qu¸ tr×nh tÝch tô tËp trung s¶n xuÊt
do ®ã t¹o ®iÒu kiÖn ra ®êi cña s¶n xuÊt lín x· héi ho¸ cao ®ång thêi chän läc
®îc nh÷ng ngêi s¶n xuÊt kinh doanh giái h×nh thµnh ®éi ngò c¸n bé hµnh
nghÒ ®¸p øng ®îc nhu cÇu ph¸t triÓn cña ®Êt níc.
Kinh tÕ thÞ trêng s¶n xuÊt ra mét khèi lîng hµng ho¸ ngµy cµng nhiÒu
®Ó phôc vô x· héi
Cho phÐp khai th¸c tèi ®a c¸c nguån tµi nguyªn.
ThÓ hiÖn tinh thÇn d©n chñ trong kinh tÕ, ®¶m b¶o cho mäi ngêi ®îc
tù do lµm ¨n trong khu«n khæ ph¸p luËt.
2. §Æc ®iÓm kinh tÕ hµng ho¸ trong thêi k× qu¸ ®é ë níc ta:
NÒn kinh tÕ ë níc ta lµ nÒn kinh tÕ hµng ho¸ kÕm ph¸t triÓn, cha cã
nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, ®ang trong qua tr×nh x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ trêng
chuyÓn biÕn tõ nÒn kinh tÕ hµng ho¸ kÐm ph¸t triÓn mang nÆng tÝnh tù cung tù
cÊp sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn tõ thÊp ®Õn cao : c¬ së vËt chÊt kÜ
thuËt thÊp, chÊt lîng c¬ cÊu chñng laäi cßn ë møc ®é thÊp vµ l¹c hËu do ®ã
6
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
kh¶ n¨ng c¹nh tranh kÐm. Chóng ta cha cã c¸c nhµ soanh nghiÖp cã tÇm cì,
thÞ trêng tµi chÝnh cha ph¸t triÓn, thu nhËp cña ngêi lµm c«ng ¨n l¬ng vµ
cña nh©n d©n thÊp cho nªn dÉn ®Õn cÇu thÊp do ®ã s¶n xuÊt kh«ng ph¸t triÓn.
NÒn kinh tÕ ë níc ta lµ nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn(cã 6
thµnh phÇn), nhiÒu h×nh thøc së h÷u, nhiÒu lo¹i h×nh tæ chøc kinh tÕ do ®ã cã
nhiÒu quy luËt kinh tÕ t¸c ®éng vµ nhiÒu lo¹i h×nh s¶n xuÊt hµng ho¸. NÒn
kinh tÕ trong thêi k× qu¸ ®é vÉn lµ nÒn kinh tÕ thèng nhÊt.
NÒn kinh tÕ hµng ho¸ ë níc ta ph¸t triÓn theo ®Þnh híng x· héi chñ
nghÜa. Ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo c¬ chÕ thÞ trêng cã
sù qu¶n lÝ vÜ m« vña nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. M« h×nh
kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa lµ mét kiÓu tæ chøc kinh tÕ võa
dùa vµo c¸c quy luËt cña thÞ trêng, võa dùa trªn nhngx nguyªn t¾c vµ b¶n
chÊt cña chñ nghÜa x· héi, c¸c yÕu tè thÞ trêng vµ chñ nghÜa x· héi ®an xen
t¸c ®éng lÉn nhau.
§iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng ë níc ta:
- Thùc hiÖn nhÊt qu¸n c¬ së kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn: c¬ së kinh tÕ cho
sù ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸.
- Thùc hiÖn nhÊt qu¸n c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸: c¬ së vËt chÊt cho
nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn ®¹i.
- HÖ thèng ph¸p luËt
- Nhµ níc ph¶i cã tiÒm lùc kinh tÕ ®Ó ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ.
Do ®ã viÖc x©y dùng kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa lµ
rÊt cÇn thiÕt trong giai ®o¹n hiÖn nay.
3. §Æc trng b¶n chÊt cña kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x· héi chñ
nghÜa ViÖt Nam.
Kinh tÕ thÞ trêng gåm cã :
- Kinh tÕ thÞ trêng hoµn h¶o ( chÞu t¸c dông theo quy luËt chung)
7
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
- Kinh tÕ thÞ trêng kh«ng hoµn h¶o (hçn hîp)
Trªn thùc tÕ kh«ng cã nÒn kinh tÕ thÞ trêng hoµn h¶o
NÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam mét mÆt
nã võa cã tÝnh chÊt chung cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®ã lµ c¸c chñ thÓ kinh tÕ
cã tÝnh ®éc lËp, cã quyÒn tù chñ s¶n xuÊt kinh doanh.
- Gi¸ c¶ do thÞ trêng quyÕt ®Þnh
- NÒn kinh tÕ vËn ®éng theo quy luËt vèn cã cña kinh tÕ thÞ trêng.
- NÕu lµ nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn ®¹i cã sù ®iÒu tiÕt vÜ m« cña nhµ
níc.
Cßn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa cã ®Æc trng sau:
- VÒ môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng: lµ sù gi¶i phãng søc s¶n xuÊt,
lµ ®éng viªn mäi nguån lùc trong vµ ngoµi níc ®Ó thùc hiÖn chñ nghÜa
x· héi b»ng con ®êng c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ x©y dùng c¬ së
vËt chÊt kÜ thuËt, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi, c¶i thiÖn ®êi sèng
vËt chÊt cña nh©n d©n.
- NÒn kinh tÕ thÞ trêng gåm nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, trong ®ã kinh tÕ
nhµ níc gi÷ vai trß chñ ®¹o. §iÒu nµy ®îc thÓ hiÖn:
+ NÒn kinh tÕ níc ta tån t¹i ba lo¹i h×nh së h÷u : së h÷u toµn d©n, së h÷u
tËp thÓ, së h÷u t nh©n do ®ã vÉn cßn tån t¹i nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ.
+ C¸c thµnh phÇn kinh tÕ tån t¹i mét c¸ch kh¸ch quan vµ sù tån t¹i ®ã
nh»m khai th¸c mäi nguån lùc kinh tÕ, n©ng cao hiÖu qu¶, ph¸t huy tiÒm
n¨ng c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Ó x©y dùng chñ nghÜa x· héi.
+ NÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ë níc ta kinh tÕ nhµ níc gi÷ vai trß chñ
®¹o ®ã lµ vÊn ®Ò cã tinhd nguyªn t¾c cho sù ®Þnh híng vµ còng l¸ sù kh¸c
biÖt gi÷a kinh tÕ thÞ trêng x· héi chñ nghÜa v¬Ý kinh tÕ thÞ trêng t b¶n
chñ nghÜa.
8
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
- Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa thùc hiÖn
nhiÒu h×nh thøc ph©n phèi thu nhËp, trong ®ã ph©n phèi theo thu nhËp lµ
chñ yÕu.
- C¬ chÕ vËn hµnh nÒn kinh tÕ lµ kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ
níc.
Trong thêi ®¹i ngµy nay, hÇu hÕt tÊt c¶ c¸c nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Òu cã
vai trß qu¶n lý cña nhµ níc ®Ó söa ch÷a nh÷ng thÊt b¹i cña thÞ trêng. Trong
nÒn kinh tÕ níc ta nhµ níc x· héi chñ nghÜa lµ cña d©n do d©n vµ v× d©n do
®ã kh¸c víi b¶n chÊt cña nhµ níc t b¶n do ®ã qu¶n lý cña nhµ níc lµ nh»m
söa ch÷a nh÷ng thÊt b¹i cña thÞ trêng ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu x· héi, vÊn
®Ò nh©n ®¹o mµ kinh tÕ thÞ trêng kh«ng lµm ®îc, ®¶m b¶o cho nÒn kinh tÕ
ph¸t triÓn theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. C«ng t¸c qu¶n lý cña nhµ níc
theo nguyªn t¾c lµ kÕt hîp kÕ ho¹ch víi thÞ trêng trong c¬ chÕ vËn hµnh nÒn
kinh tÕ thÞ trêng vµ sù kÕt hîp ®ã ®îc thùc hiÖn cã hai tÇng lµ vÜ m« vµ vi
m«.
- NÒn kinh tÕ thÞ trêng x· héi chñ nghÜa lµ nÒn kinh tÕ më héi nhËp quèc
tÕ.
II. Thùc tr¹ng kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ë níc ta
hiªn nay.
1. Giai ®o¹n tríc 1986.
Tõ 1975 ®Êt níc ViÖt Nam hoµn toµn ®éc lËp vµ thèng nh©t. c¸ch
m¹ng ViÖt Nam hoµn toµn chuyÓn sang giai ®o¹n míi, c¶ níc x©y dùng chñ
nghÜa x· héi. §Êt níc ta ®i lªn chñ nghÜa x· héi tõ ®iÓm xuÊt ph¸t rÊt thÊp l¹i
chÞu ¶nh hëng nÆng nÒ do chÐn tranh l©u dµi. Trong 15 n¨m nh©n d©n ta ®·
kh«ng ngõng phÊn ®Êu vît qua bao khã kh¨n thö thach thèng nhÊt. Chóng ta
®· cã nhiÒu cè g¾ng trong viÖc hµn g¾n vÕt th¬ng chiÕn tranh kh«i phôc nÒn
kinh tÕ bÞ tµn ph¸ nÆng nÒ tõng bíc x¸c lËp quan hÖ s¶n xuÊt míi, b¬c ®µu
9
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
x©y dùng c¬ së vËt chÊt cña chñ nghÜa x· héi, ph¸t triÓn sù nghiÖp van ho¸,
gi¸o giôc, y tÕ, thiÕt lËp cñng cè chÝnh quyÒn nh©n d©n trong c¶ níc. Tuy
nhiªn, nÒn kinh tÕ vÉn ®ang ë trong t×nh tr¹ng kÕm ph¸t triÓn, s¶n xuÊt nhá lµ
phæ biÕn vµ nÆng nÒ tÝnh tù tóc vµ tù cÊp. Tr×nh ®é trang thiÕt bÞ kÜ thuËt trong
s¶n xuÊt còng nh kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ v¨n ho¸ x· héi l¹c hËu, mÊt c©n ®èi,
cha t¹o ®îc tÝch lòy trong níc vµ lÖ thuéc nhiÒu vµo bªn ngoµi. C¬ chÕ
qu¶n lý tËp trung quan liªu bao cÊp ®Ó l¹i nhiÒu hËu qu¶ tiªu cùc. NÒn kinh tÕ
ho¹t ®éng víi hiÖu qu¶ thÊp.
Khñng ho¶ng kinh tÕ x· héi diÔn ra nhiÒu n¨m víi ®Æc trng s¶n xuÊt
chËm vµ kh«ng æn ®Þnh, l¹m ph¸t lªn ®Õn 74% n¨m 1986. Tµi nguyªn thiÕt bÞ
lao ®éng vµ tµi n¨ng míi ®îc sö dông thÊp. §êi sèng nh©n d©n thiÕu thèn,
nÕp sèng v¨n ho¸ tinh thÇn vµ ®¹o ®øc kÐm lµnh m¹nh, trËt tù an toµn x· héi
kh«ng ®îc ®¶m b¶o, tham nhòng nhiÒu, tÖ n¹n x· héi ph¸t triÓn.
Trªn thùc tÕ, nÒn kinh tÕ níc ta tõ nghÞ quyÕt héi nghÞ lÇn thø 6 ban
chÊp hµnh trung ¬ng kho¸ IV (n¨m 1979) c¸c quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ ®·
®îc chÊp nhËn nhng míi chØ ë møc ®é thø yÕu. §ã lµ do qu¸ nhiÒu thËp kû,
qua t tëng kinh tÕ x· héi chñ nghÜa mang nÆng thµnh kiÕn, quan hÖ hµng
ho¸ vµ c¬ chÕ thÞ trêng bÞ coi lµ biÓu hiÖn thuéc tÝnh cña chÕ ®é t h÷u vµ t
b¶n. MÆt kh¸c lµ do chóng ta x©y dùng chñ nghÜa x· héi theo m« h×nh dËp
khu«n gi¸o ®iÒu chñ quan duy ý chÝ. C¸c mÆt bè trÝ c¬ cÊu kinh tÕ thiÕu vÒ
ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nÆng, quy m« lín, cïng víi viÖc xo¸ bá c¸c h×nh thøc
kinh tÕ dùa trªn chÕ ®é t h÷u vÒ t liÖu s¶n xuÊt, ph¸t triÓn kinh tÕ quèc
doanh vµ kinh tÕ tËp thÓ, nÆng vÒ h×nh thøc, phñ nhËn nÒn kinh tÕ hµng hãa
theo c¬ chÕ thÞ trêng, bé m¸y quan liªu cång kÒnh kÐm hiÖu qu¶. Nh÷ng sai
lÇm ®ã ®· k×m h·m lùc lîng s¶n xuÊt vµ nhiÒu ®éng lùc ph¸t triÓn kh¸c.
Cuéc c¶i c¸ch kinh tÕ bÞ ®Èy lïi. T tëng Lª nin trong chÝnh s¸ch kinh tÕ
M¸c bÞ xem nh bíc lïi t¹m thêi bÊt ®¾c dÜ.
10
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
2. Giai ®o¹n n¨m 1986-1990
Tríc t×nh h×nh ®ã, §¹i héi VI ®· cã t tëng ®æi míi nhng cha ®i
ngay vµo cuéc sèng, cßn cã lùc c¶n, nÒn kinh tÕ cßn tiÕp tôc gÆp khã kh¨n
trong nh÷ng n¨m ®Çu nhng tö n¨m 1989 c¸c biÖn ph¸p ®æi míi nh ¸p dông
chÝnh s¸ch l·i suÊt d¬ng, xo¸ bá chÕ ®é tem phiÕu, lo¹i bá mét sè kho¶n chi
ng©n s¸ch bao cÊp, më réng quan hÖ thÞ trêng … ®· thùc sù ®i vµo cuéc sèng
vµ t¹o chuyÓn biÕn râ rÖt lµm cho nÒn kinh tÕ cã nhiÒu khëi s¾c. VÝ dô nh
trong giai ®o¹n 1986-1990 ®Çu t toµn x· héi t b¶n lµ 12,5%GDP, t¨ng
trëng kinh tÕ trung b×nh lµ 3,9%, kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 23 tØ USD/n¨m.
VÒ mÆt l¹m ph¸t th× n¨m 11986 lµ 74,7% ®Õn n¨m 1990 gi¶m xuèng cßn
67,1%.
3. Giai ®o¹n tõ 1991-2000
Do míi cã mét sè biÖn ph¸p ®îc ¸p dông vµo cuèi kú kÕ ho¹ch 19891990 nªn kÕt qu¶ cña thêi kú nµy cßn h¹n chÕ. Song c¸i ®îc cña thêi kú nµy
lµ chóng ta ®· thùc hiÖn chuyÓn ®æi c¬ chÕ m¹nh mÏ. §Õn giai ®o¹n 19911995 sù chuyÓn ®æi ®ã ®· ph¸t huy t¸c dông vµ t¹o nªn thêi kú ph¸t triÓn cña
nÒn kinh tÕ ViÖt Nam.
§¹i héi §¶ng VII (6-1991) víi nh÷ng quyÕt s¸ch quan träng nh ph¸t
triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng
cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. TiÕp tôc ®æi
míi c¶ vÒ bÒ réng vµ chiÒu s©u, kiÒm chÕ ®Èy lïi l¹m ph¸t, gi÷ v÷ng vµ ph¸t
triÓn s¶n xuÊt, b¾t ®Çu cã tÝch luü tõ néi bé nÒn kinh tÕ. Nh÷ng quyÕt s¸ch Êy
®îc ®a ra trong thêi ®iÓm “ngµn c©n treo sîi tãc” trong bèi c¶nh quèc tÕ
kh«ng thuËn lîi, nguån lùc ph¸t triÓn bÞ thiÕu hôt… dêng nh ®· tiÕp thªm
søc m¹nh cho qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi kinh tÕ ®Ó gãp phÇn ®a ®Êt níc ra khái
khñng ho¶ng.
11
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Tèc ®é t¨ng trëng GDP hµng n¨m ®¹t 2,8% (môc tiªu lµ 5-6,5%),
trong ®ã n«ng nghiÖp t¨ng 4,5%, c«ng nghiÖp vµ x©y dùng c¬ b¶n t¨ng 13,6%
vµ dÞch vô t¨ng 8,8%. L¹m ph¸t h¹n chÕ æn ®Þnh ë møc thÊp (b×nh qu©n
23,4%/n¨m).
III. Gi¶i ph¸p
1. §æi míi t duy lý luËn trong sù nghiÖp ®æi míi ë ViÖt Nam.
§¹i héi §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ®· ®Ò ra ®êng lèi ®æi míi toµn diÖn
tõ ®æi míi kinh tÕ lµ träng t©m ®Õn ®æi míi chÝnh trÞ, v¨n ho¸ x· héi, tõ ®æi
míi t duy nhËn thøc t tëng ®Õn ho¹t ®éng thùc tiÔn cña §¶ng, Nhµ níc vµ
nh©n d©n. VÊn ®Ò cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh trong sù nghiÖp ®æi míi lµ §¶ng ph¶i
®æi míi trªn c¶ ba lÜnh vùc: ®æi míi t duy lµ ®æi míi ph¬ng ph¸p t duy,
kh¾c phôc lèi t duy kinh nghiÖm, gi¸o ®iÒu, chñ quan siªu h×nh. Ph¶i tiÕn
hµnh lo¹i bá nh÷ng quan ®iÓm sai tr¸i, kh¾c phôc nh÷ng quan ®iÓm l¹c hËu vÒ
chñ nghÜa x· héi, vÒ c«ng nghiÖp ho¸… §æi míi t duy nh»m qu¸n triÖt
ph¬ng ph¸p t duy biÖn chøng duy vËt, h×nh thµnh nh÷ng quan ®iÓm míi vÒ
x· héi vµ con ®êng ®i lªn x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam trªn nÒn t¶ng lý luËn
M¸c – Lª nin vµ t tëng Hå ChÝ Minh.
Tõ §¹i héi VI ®Õn nay ®· gÇn 15 n¨m, ®· qua c¸c kú ®¹i héi VII, VIII
®êng lèi ®æi míi ®· ®îc cô thÓ ho¸ vµ ph¸t triÓn, ®em l¹i nh÷ng thµnh tùu to
lín vµ rÊt quan träng trong sù nghiÖp ®æi míi ë ViÖt Nam.
§¶ng ta tríc sau nh mét vÉn kh¼ng ®Þnh môc tiªu x©y dùng chñ nghÜa
x· héi cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam. Nhng trong qu¸ tr×nh x©y dùng chñ nghÜa
x· héi ë níc ta ®· xuÊt hiÖn bÖnh chñ quan duy ý chÝ. §¹i héi VII §¶ng
Céng s¶n ViÖt Nam ®· kh¼ng ®Þnh “trong c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa, §¶ng
ta ®· cã nhiÒu cè g¾ng nghiªn cøu, t×m tßi x©y dùng ®êng lèi, môc tiªu vµ
ph¬ng híng x· héi chñ nghÜa. Nhng §¶ng ®· ph¹m sai lÇm chñ quan duy
ý chÝ vi ph¹m quy luËt kh¸ch quan nãng véi trong c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa,
12
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
xo¸ bá ngay nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, cã lóc thóc ®Èy më viÖc x©y dùng
c«ng nghiÖp nÆng, duy tr× qu¸ l©u c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ tËp trung quan liªu
bao cÊp, cã nhiÒu chñ tr¬ng sai trong viÖc c¶i c¸ch gi¸ c¶, tiÒn tÖ, tiÒn l¬ng,
c«ng t¸c t tëng vµ tæ chøc c¸n bé ph¹m nhiÒu khuyÕt ®iÓm nghiªm träng,
qu¸n triÖt nguyªn t¾c kh¸ch quan kh¾c phôc bÖnh chñ quan duy ý chÝ lµ nhiÖm
vô cña toµn §¶ng, toµn d©n.
2. Thùc hiÖn tèt vai trß, chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc vÒ kinh tÕ
Nhµ níc cã chøc n¨ng c¬ b¶n lµ tæ chøc vµ x©y dùng kinh tÕ v× vËy cã
chøc n¨ng qu¶n lý. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, vai trß cña Nhµ níc cµng
®Æc biÖt quan träng. Mét nÒn kinh tÕ thÞ trêng mµ kh«ng cã sù can thiÖp cña
Nhµ níc th× kh¸c nµo vç tay b»ng mét bµn tay.
ë níc ta, chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc vÒ kinh tÕ cÇn tËp trung vµo
nh÷ng néi dung sau ®©y:
+ T¹o ®iÒu kiÖn, m«i trêng cho c¸c quy luËt kinh tÕ ho¹t ®éng nh quy
luËt gi¸ trÞ, quy luËt cung cÇu, quy luËt c¹nh tranh. §ång thêi ph¸t triÓn thÞ
trêng ®ång bé nh thÞ trêng t liÖu s¶n xuÊt, t liÖu tiªu dïng, thÞ trêng bÊt
®éng s¶n, thÞ trêng tµi chÝnh, tiÒn tÖ, thÞ trêng lao ®éng, thÞ trêng dÞch vô,
thÞ trêng chøng kho¸n. Trªn c¬ së ®ã, thÞ trêng míi cã thÓ tham gia ph©n bè
nguån lùc vµ khai th¸c tµi nguyªn cã hiÖu qu¶.
+ TËp trung vµo x©y dùng, hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt, chÝnh s¸ch
t¹o m«i trêng b×nh ®¼ng cho sù ho¹t ®éng cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ.
Nh÷ng n¨m gÇn ®©y Nhµ níc ta cã bæ sung, söa ®æi vµ hoµn thiÖn hÖ
thèng ph¸p luËt, chÝnh s¸ch t¬ng ®æi phï hîp víi ®iÒu kiÖn trong níc vµ
th«ng lÖ quèc tÕ nh»m hoµn thiÖn c¬ chÕ thÞ trêng. Tuy nhiªn, vÉn cßn cã
nhiÒu kÏ hë, thiÕu ®ång bé, hoÆc sai lÖch lµm cho c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ bÞ
mÐo mã, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ gÆp khã kh¨n nh chÝnh s¸ch thuÕ, chÝnh s¸ch
c¹nh tranh, c¬ chÕ ®éc quyÒn ë mét sè ngµnh, lÜnh vùc. Cã mét sè chÝnh s¸ch
13
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
lµm thiÖt h¹i cho ®èi tîng nµy nhng l¹i t¹o kÏ hë cho ®èi tîng kh¸c luån
l¸ch, tho¸t khái sù kiÓm so¸t cña Nhµ níc.
V× vËy söa ®æi hoµn thiÖn h¬n n÷a hÖ thèng luËt ph¸p chÝnh s¸ch, t¹o ra
khung ph¸p lý râ rµng, æn ®Þnh lµm s©n ch¬i cho mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh ®Òu thùc hiÖn môc tiªu lîi nhuËn, vèn Ýt thu håi nhanh. C¸c lÜnh vùc
gi¸o dôc ®µo to¹, khoa häc c«ng nghÖ, kÕt cÊu h¹ tÇng ®Çu t lín, l©u dµi, thu
håi chËm nªn kh«ng hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t. V× vËy, nhµ nø¬c ph¶i thùc hiÖn
chøc n¨ng nµy. §ång thêi trªn c¬ së ®ã nhµ níc n¾m mét bé phËn nguån lùc,
nh÷ng lÜnh vùc then chèt ®Ó chi phèi, ®iÒu tiÕt c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ, x· héi,
b¶o ®¶m cho sù t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ.
+ Thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c¸c chÝnh s¸ch x· héi, b¶o vÖ m«i trêng.
Kinh tÕ thÞ trêng cã xu híng ph©n ho¸ giai cÊp, chªnh lÖch vÒ thu
nhËp, ®êi sèng gi÷a c¸c tÇng líp d©n c, gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n. T¨ng
trëng kinh tÕ kh«ng g¾n liÒn víi tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi, lµm c¹n kiÖt tµi
nguyªn, tµn ph¸ m«i trêng.
ë níc ta tiÕp tôc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, chÝnh
s¸ch ®µo t¹o nghÒ, hç trî t×m kiÕm viÖc lµm, chÝnh s¸ch ®Çu t vèn, c¸c
ch¬ng tr×nh 327, 135, ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n, chÝnh
s¸ch trî cÊp gia ®×nh cã c«ng víi níc, ngêi giµ neo ®¬n.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, qu¶n lý nhµ níc vÒ kinh tÕ kh«ng ph¶i
b»ng sù can thiÖp trùc tiÕp vµo s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c ®¬n vÞ doanh
nghiÖp mµ chØ thùc hiÖn chøc n¨ng ®Þnh híng, t¹o m«i trêng, th«ng qua hÖ
thèng luËt ph¸p, chÝnh s¸ch t¹o dùng nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt chÊt, kÜ thuËt cho
viÖc ph©n bè lùc lîng s¶n xuÊt vµ khai th¸c tµi nguyªn cã hiÖu qu¶.
3. Ph¸t triÓn thÞ trêng trong níc, nh©t lµ thÞ trêng ë khu vùc n«ng
nghiÖp n«ng th«n.
14
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
N«ng th«n níc ta réng lín, khu vùc n«ng nghiÖp n«ng th«n ®Õn nay cã
gÇn 60 triÖu ngêi sinh sèng nhng nhiÒu vïng cßn trong t×nh tr¹ng l¹c hËu,
s¶n xuÊt tù cung tù cÊp, thÞ trêng nhá hÑp, bÞ chia c¾t, søc mua thÊp.
§iÒu tra s¬ bé cho thÊy hiÖn t¹i nhu cÇu ë khu vùc nµy kh¸ cao, c¶ t
liÖu s¶n xuÊt vµ t liÖu tiªu dïng.
§ã lµ thiÕt bÞ m¸y mãc, vËt t s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, x¨ng dÇu, s¨t thÐp,
vËt liÖu x©y dùng, ®iÖn vèn. C¸c lo¹i hµng tiªu dïng nh xe m¸y, ®å ®iÖn,
trang trÝ néi thÊt…cã nhu cÇu cao nhng søc mua thÊp, kh¶ n¨ng thanh to¸n
cã h¹n.
MÆt kh¸c, thÞ trêng trong níc h¹n hÑp thÓ hiÖn ë chç hµng n«ng s¶n
bÞ ¸ch t¾c, khã tiªu thô, gi¸ c¶ kh«ng æn ®Þnh, ¶nh hëng bÊt lîi cho s¶n xuÊt
n«ng nghiÖp, nhÊt lµ kinh tÕ hé, kinh tÕ trang tr¹i.
§Ó ph¸t triÓn thÞ trêng trong níc, biÖn ph¸p c¬ b¶n vµ l©u dµi lµ xem
xÐt, ®iÒu chØnh c¸c ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, ®iÒu chØnh c¬ cÊu ®Çu t
cho phï hîp víi thÞ trêng trªn c¬ së khai th¸c lîi thÕ so s¸nh. S¶n xuÊt ph¶i
tÝnh ®Õn thÞ trêng tiªu thô, s¶n xuÊt c¸i g×, s¶n xuÊt cho ai? VÊn ®Ò lµ s¶n
xuÊt c¸i g× ta cã.
§Çu t cho khu vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n, ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng
ho¸ lµm t¨ng thu nhËp ®Ó t¨ng søc mua. Chõng nµo khu vùc n«ng nghiÖp n«ng
th«n cßn nghÌo nµn l¹c hËu th× vÉn cha cã thÞ trêng hoµn thiÖn.
Ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng n«ng nghiÖp n«ng th«n nhÊt lµ hÖ thèng giao
th«ng vËn t¶i, th«ng tin liªn l¹c, chî, cña hµng, ®¹i lÝ, dÞch vô mua b¸n… ®ã lµ
nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt chÊt quan träng kÝch thÝch s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸
ph¸t triÓn.
C¸c ngµnh c«ng nghiÖp, dÞch vô g¾n liÒn víi khu vùc n«ng nghiÖp n«ng
th«n lÊy ®ã lµ ®èi tîng phôc vô, ph¶i tù t¹o ra thÞ trêng trong níc, coi n«ng
nghiÖp n«ng th«n lµ nh©n tè, ®iÒu kiÖn cho sù tån t¹i va ph¸t triÓn cña m×nh.
15
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
4. Ph¸t triÓn hoµn thiÖn hÖ thèng tµi chÝnh, tiªu dïng, ng©n hµng, t¹o
®iÒu kiÖn cho s¶n xuÊt hµng ho¸, kinh tÕ thÞ trêng ph¸t triÓn.
HÖ thèng vµ chÝnh s¸ch tµi chÝnh níc ta ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn huy ®éng
c¸c nguån lùc trong x· héi ®Ó ®Çu t ph¸t triÓn lµm t¨ng tÝch luü c¶ khu vùc
nhµ níc vµ khu vùc d©n c.
ChÝnh s¸ch tµi chÝnh ph¶i më ra c¸c luång hót vèn, ®iÒu hoµ vèn, ®Çu t
phï hîp trong tõng thêi k×. ChÝnh s¸ch tµi chÝnh tÝch cùc ph¶i cã t¸c dông
híng dÉn s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, ®iÒu tiÕt s¶n xuÊt ®iÒu kiÖn, ®iÒu tiªt vµ ph©n
phèi thu nhËp gãp phÇn thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi, ®ång thêi kÝch thÝch s¶n
xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸ ph¸t triÓn, nu«i dìng nguån thu hót l©u dµi.
MÆt kh¸c cÇn cã quan ®iÓm thu- chi ®óng ®¾n, qu¶n lÝ chi ng©n s¸ch,
tiÕt kiÖm chi, nhÊt lµ chi thêng xuyªn, söa ®æi chÝnh s¸ch qu¶n lÝ vèn, chÝnh
s¸ch tµi chÝnh doanh nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp n©ng cao
n¨ng lùc c¹nh tranh.
Hoµn chØnh hÖ thèng tiªu dïng, ng©n hµng, gi¶m c¸c thñ tôc, thÓ lÖ
phiÒn hµ g©y khã kh¨n cho s¶n xuÊt kinh doanh. Xo¸ bá c¬ chÕ bao cÊp, c¬
chÕ “xin cho” t¹o ®iÒu kiÖn cho quy luËt cung cÇu ho¹t ®éng dÉn ®Õn h×nh
thµnh thÞ trêng vèn, thÞ trêng chøng kho¸n.
16
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
KÕt luËn
Quan ®iÓm toµn diÖn víi viÖc x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh
híng x· héi chñ nghÜa lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc cÇn thiÕt ®èi víi ®Êt níc ta.
Chóng ta ®· nhËn thøc ®îc r»ng nh÷ng thµnh tùu mµ chóng ta ®¹t ®îc qua
viÖc thùc hiÖn chiÕn lîc kinh tÕ x· héi lµ sù nç lùc vît bËc cña toµn §¶ng,
toµn d©n ta. ®ång thêi nh÷ng khã kh¨n th¸ch thøc mµ chóng ta sÏ gÆp ph¶i
còng hÕt søc to lín ®ßi hái chóng ta ph¶i tiÕp tôc cè g¾ng h¬n n÷a, nç lùc
nhiÒu h¬n n÷a ®Ó vît qua. Víi thùc tiÔn ®æi míi, tríc hÕt lµ ®æi míi t duy
nhËn thøc vÒ chñ nghÜa x· héi vµ con ®êng ®i lªn chñ nghÜa x· héi ë ViÖt
Nam ngµy mét râ rµng vµ ®Çy ®ñ h¬n. §iÒu nµy trªn thùc tÕ ®· trë thµnh mét
nguån lùc ®Æc biÖt cã ý nghÜa b¶o ®¶m cho mçi ho¹t ®éng kinh tÕ, v¨n ho¸, x·
héi cô thÓ trong sù nghiÖp x©y dùng va ph¸t triÓn ®Êt níc.
NhËn thøc bao giê còng lµ mét qu¸ tr×nh ®i tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p, tõ
cha hoµn thiÖn ®Õn hoµn thiÖn. H¬n thÕ n÷a chñ nghÜa x· héi l¹i lµ mét hiÖn
tîng míi mÎ, ®ang vËn ®éng h×nh thµnh trong lÞch sö loµi ngêi. Bëi vËy,
b¸m s¸t thùc tiÔn nghiªn cøu vµ tæng kÕt thùc tiÔn ®Ó ph¸t triÓn lý luËn - ®ã lµ
yªu cÇu to lín mµ thùc tiÔn ®Æt ra cho ho¹t ®éng lý luËn cña §¶ng h«m nay.
Thùc tÕ cho thÊy r»ng nhê vËn dông quan ®iÓm toµn diÖn trong viÖc
h×nh thµnh ®ång bé yÕu tè thÞ trêng, h×nh thµnh c¸c c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ,
nhÊt lµ c¸c c«ng cô vÒ ph¸p luËt, c«ng cô kÕ ho¹c… §· thu ®îc mét sè thµnh
c«ng nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn, hiÖn nay vÉn cßn c¸c yÕu tè thÞ trêng cha ®ång
bé, cßn phøc t¹p. §iÒu ®ã ®ßi hái ph¶i hoµn thiÖn h¬n c¸c c«ng cô qu¶n lý x·
héi, c«ng cô ph¸p luËt, c«ng cô tµi chÝnh…
17
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
18
- Xem thêm -