Tiểu luận Tài chính
LỜINÓIĐẦU
Trước đây trong thời ký phát triển kinh tế kế
hoạch hóa tập trung quan liêu bao cấp thị trường tài
chính là một khái niệm bó hẹp ở việc điều chuyển
tiền tệ giữa Nhà nước và các DNTN và giữa các ngân
hàng quốc doanh với nhau theo chỉđạo của các cơ
quan quản lý Nhà nước. Khi chuyển sang phát triển
kinh tế thị trường, khái niệm thị trường tài chính trở
nên quá mới mẻ vàvô cùng cần thiết trong việc điều
hành và phát triển kinh tế nhiều thành phần thị trường
tài chính là cầu nối quan trọng là mối quan hệ chặt
chẽ các quann hệ tài chính trên thị trường, từđó các
đối tượng trong kinh tế có sự tương tác và hỗ trợ lẫn
nhau trong sự phát triển bền vững. Hiện nay việc phát
triển thị trường tài chính là mối quan tâm hàng đầu
của Đảng và Nhà nước nhằm huy động tối đa các
nguồn lực tài chính phục vụ cho sự nghiệp công
nghiệp hoá và hiện đại hoáđất nước do vậy làm rõ vai
trò của thị trường tài chính đối với sự phát triển kinh
Tiểu luận Tài chính
tế mang ý nghĩa quan trọng trong hoạch định chính
sách cũng như trong các quan hệ kinh tế xã hội theo
hướng đãđịnh
Để góp một ý kiến chung vào việc tìm hiểu:
Đánh giá; nghiên cứu thị trường tài chính cũng làđể
nâng cao hơn nữa khả năng về chuyên ngành mình
đang học. Em đã chọn đề tài: ''Thị trường tài chính
và vai trò của nó trong nền kinh tế thị trường''
Em xin chân thành cảm ơn!
Tiểu luận Tài chính
PHẦN NỘIDUNG
I. Khái niệm thị trường tài chính
1. Tiền đề ra đời và tồn tại của TTTC
- Tài chính thị trường tài chính chỉ ra đời và tồn
tại trong những điều kiện lịch sử nhất định khi mà
những hiện tượng kinh tế xã hội khách quan xuất hiện
và tồn tại. Như vậy phạm trù thị trường tài chính cần
được đánh giá xem xét như là một vấn đề kinh tế xã
hội khách quan, nó có tính kinh tế và lịch sử: Cùng
với sự tan rã của chếđộ công xã nguyên thuỷ, phân
công lao động xã hội và chếđộ tư hữu phát triển bước
đầu hình thành nên một nền kinh tế hàng hoá giản
đơn. Tiền tệ cũng được phát triển như một đòi hỏi
khách quan để có thể trao đổ mua bán hàng hoá.
- Chủ nghĩa tư bản trải qua quá trình hình thành
và phát triển đãđưa kinh tế hàng hoá nên thành kinh
tế thị trường đưa ra những tiền đề cần thiết để nảy
sinh, hình thành thị trường tài chính. Như vậy sự phát
triển của kinh tế thị trường sự tham gia của tiền tệ vào
Tiểu luận Tài chính
hoạt động kinh tế, sự tích luỹ, tập trung tư bản…là
những tiền tệ quan trọng hình thành thị trường tài
chính.
Những nhân tố trên đã tạo điều kiện cho sự
phát triển của thị trường tài chính (TTTC) và ngược
lại, đến lượt mình, TTTC đã làm rõ cho nền kinh tế
xã hội phát triển ở mức cao hơn.
Ngày nay trong tiến trình hội nhập và toàn cầu
hoá các nền kinh tế TTTC đã mở ra một phạm vi toàn
thế giới vàđang ngày càng đóng góp và nền kinh tế
thế giới. Chính su thế toàn cầu hoáđã hội nhập các
TTTC lại với nhau biến TTTC nhỏ béđộc lập thành
những TTTC khổng lồ, hoạt động phụ thuộc lẫn nhau
cùng phát triển, Việt Nam chúng ta cần đánh giáđúng
bản chất ra đời, tồn tại của TTTC từđó mà dựa trên
các quy luật khách quan đểxây dựng một TTTC hợp
lý từng bước phát triển hội nhập vào quốc tế và khu
vực.
Tiểu luận Tài chính
2. Những vấn đềchung về thị trường tài chính
2.1 Khái niệm về TTTC
Xét trong mối quan hệ kinh tếvĩ mô, ở bất kỳ xã
hội nào, có những người tích lũy được một số tài sản
nhưng không sử dụng hết trong tiêu dùng cũng không
biết cách kinh doanh. Trong đó có nhiều người khác
thiếu vốn để thực hiện hoạt động kinh doanh của
mình, họ cần vay tiền để thoả mãn nhu cầu nhất là
trong kinh tế thị trường.
Trong tổng thể nền kinh tế sự hình thành thị
trường tài chính gắn liền với sự phát triển nền kinh tế
thị trường.Qua đó vốn là tiền đề của quá trình sản
xuất, kinh doanh sự phát triển năng động với tốc độ
cao của kinh tế thị trường đã làm nảy sinh thường
xuyên và to lớn về nguồn tài chính đầu tư tạo lập vốn
kinh doanh hoặc đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong xã
hội. Trong thị trường luôn tồn tại các chủ thể tham
gia vào quá trình luân chuyển tiền tệ này, về chủ yếu
cần nguồn tài chính thì doanh nghiệp là chủ thể quan
Tiểu luận Tài chính
trọng nhất là các doanh nghiệp là chủ thể quan trọng
nhất đối với các doanh nghiệp với nhu cầu vốn luôn
được đòi hỏi cao để thoả mãn hoạt động sản xuất kinh
doanh của chính mình. Tiếp đến nhà nước với chức
năng giám sát vàđiều tiết nền kinh tế cung cầu đểđầu
tư vào các công trình quan trọng, an ninh quốc gia…
các hộ gia đình cũng cần tài chính để thoả mãn những
nhu cầu của mình. Những mối quan hệđan xen như
vậy đã hình thành nên thị trường tài chính.Sự phát
triển thị trường tài chính gắn liền với sự phát triển của
kinh tế thị trường.Kinh tế càng phát triển quan hệ
cung cầu nguồn tài chính càng phát triển các hoạt
động trao đổi cũng đa dạng dưới nhiều hình thức khác
nhau và tất yếu phải hình thành một thị trường riêng
nhằm làm cho cung cầu nguồn tài chính gặp nhau dễ
dàng và thuận lợi hơn.Đó chính là thị trường tài
chính, thị trường tài chính là hoạt động giao dịch các
loại vốn trong phạm vi một nước hoặc giữa các nước
với nhau với hình thức vay trả, chuyển nhượng,đầu tư
thanh toán bằng những công cụ khác nhau trong
Tiểu luận Tài chính
những thời hạn khác nhau giữa các bên tham gia thị
trường trên địa bàn một nước (TTTC quốc gia) hoặc
giữa nhiều nước với nhau TTTC quốc tế.
2.2 Cơ cấu của thị trường tài chính
Là một thể trừu tượng, đa dạng, TTTC có
thểđược xem xét đáng giá dưới nhiều góc độ khác
nhau. Mỗi góc độđưa ra một đặc chưng riêng trong
sựđa dạng của thị trường tài chính và tuỳ theo cách
thức vận dụng của mỗi nước trong việc tổ chức một
mô hình hợp với bối cảnh kinh tế xã hội. Cơ cấu thị
trường tài chính được thực hiện một cách khác nhau
có nhiều nước trong đó có Việt Nam để thực hiện với
việc quản lý vĩ mô của Nhà nước, thị trường tài
chính được nâng nên vì thế bao gồm cả 2 bộ phận cấu
thành là thị trường tiền tệ và thị trường vốn.
- Thị trường tiền tệ là một bộ phận TTTC mua
bán các công cụ ngắn hạn, Trong thị trường tiền tệ,
tiền là một hàng hoáđặc biệt nó phụ thuộc vào sự phát
triển của nền kinh tế thị trường và ngân hàng và các
Tiểu luận Tài chính
tổ chức tài chính trung gian cùng tham gia hoạt động.
Lãi xuất của nó phụ thuộc vào cung cầu tiền tệ.Luôn
luôn làm công việc của chính và mọi ngân hàng trung
ương. Tham gia vào thị trường tiền tệ gồm có các
ngân hàng thương mại, các tổ chức tài chính phi ngân
hàng, kho bạc, ngân hàng trung ương, các doanh
nghiệp, chính phủ …
- Thị trường vốn là bộ phận của TTTC diễn ra
mua bán trao đổi công cụ nội dung dài hạn và cổ
phiếu. thị trường vốn xét về mặt bản chất phản ánh
các quan hệ mua bán không phải là số lượng nhất
định các khoản tiền mặt, các tư liệu sản xuất mà là
các quyền sở hữu về tư liệu sản xuất và vốn tiền mặt.
Như vậy thị trường vốn là một bộ phận của
TTTC được chuyên môn hoáđối với các nguồn lực tài
chính và trao quyền sử dụng dài hạn. Do đó các
nguồn lực tài chính và trao quyền sử dụng dài hạn.
Do đó các nguồn lực tài chính này chủ yếu làđược
đầu tư dài hạn vào đầu tư sản xuất kinh doanh. Khi lãi
Tiểu luận Tài chính
xuất không ổn định xu hướng lạm phát cao, hoạt động
của thị trường vốn bịthu hẹp và phải nhường chỗ cho
thị trường tìên tệ, lúc đó tham gia thị trường vốn có
rủi ro rất cao. Do đó, tính ổn định của nền kinh tế thị
trường ảnh hưởng lớn đến hoạt động của thị trường
vốn.
2.3 Bước phát triển của thị trường tài chính.
Trong lịch sử phát triển của thị trường tài chính
luôn luôn gắn liền với tiến trình phát triển kinh tế xã
hội. Xã hội ngày càng phát triển các mối quan hệ tài
chính ngày càng đa dạng, phức tạp thì khả năng tiếp
cận nguồn tài chính ngày càng đa dạng phức tạp thì
khả năng tiếp cận nguồn tài chính cũng phát triển
theo nhiều phương thức khác nhau .
Cách thức đơn giản nhất và sơ khai nhất là dựa
trên sự quen biết tín nhiệm nhau để vay và cho vay.
Đây là hình thức cho vay vốn trực tiếp hay giao lưu
vốn trực tiếp, cách thức này chỉ tạo ra một thị trường
Tiểu luận Tài chính
tài chính nhỏ lẻ không tập trung đây là hình thức trao
đổi khi kinh tế hàng hoá chưa hình thành.
Cách thứ 2 thông qua các tổ chức trung gian như
ngân hàng các tổ chức tín dụng để cung ứng và hoạt
động nguồn tài chính. Ngân hàng đóng vai trò trung
gian giữa chủ thể trung gian và chủ thể cần có vốn tài
chính, Tuy nhiên ở cách thức này chủ thểđầu đầu tư
vốn không có sự lựa chọn phương án đầu tư và lãi
xuất thường xuất thường không cao ngoài ra người
cần vốn không phải lúc nào cũng dễ dàng vay vốn của
ngân hàng, nhất là khi thực hiện các phương án đầu
tư có sự rủi ro và mạo hiểm cao.
Sự phát triển của kinh tế thị trường thúc đẩy
chếđộ tín dụng phát triển làm nảy sinh nhiều hình
thức huy động nguồn tài chính dưới các hình thức
trực tiếp thông qua các giấy tờ có giá, cổ phiếu trái
phiếu gọi là chứng khoán.Thị trường chứng khoán ra
đời là bước ngoặt phát triển cao nhất của TTTC.Đây
là hình thức tài chính trực tiếp nhưng ở quy mô rộng
Tiểu luận Tài chính
lớn và chặt chẽ hơn. Người cung cấp tài chính có
quyền lựa chọn phương ánđầu tư và chịu trách nhiệm
về quyết định của mình.
Quá trình hình thành và phát triển thị trường tài
chính phụ thuộc vào sự vận động của nền kinh tế
quốc dân việc nghiên cứu tìm ra quy luật vận động
của nó cóý nghiac quan trọng trong việc điều hành và
quản lý các nguồn lực tài chính theo định hướng của
Đảng nhăm tạo lập cơ cấu kinh tế hợp lý và bền vững.
II. Vai trò của thị trường tài chính trong nền
kinh tế thị trường
Phát triển kinh tế thị trường không thể không có
thị trường tài chính bởi thị trường tài chính là một
công cụ trung gian thúc đẩy sự lưu thông tiền tệ
vàđảm bảo về nguồn vốn cho sự phát triển phát huy
vai tò tối đa của thị trường tài chính cũng là yêu cầu
cấp thiết của tiến trình công nghiệp hoá hiện đại
hoáđất nước góp phần phát triển ổn định và bền vững
nền kinh tế thị trường
Tiểu luận Tài chính
1. TTTC có vai trò quan trọng trong việc huy
động và cung cấp các nguồn lực tài chính phục vụ
nhu cầu phát triển kinh tế và xã hội
- Bất kỳ nền kinh tế nào cũng có nhu cầu về
nguồn lực tài chính cho sự phát triển của nền kinh tế
thị trường lại càng đòi hỏi một nguồn lực tài chính
lớn liên tục…Do sự năng động của các chủ thể kinh
tế trong xã hội.Hoạt động của thị trường tài chính là
huy động và tích luỹ các nguồn lực tài chính nhàn rỗi,
nhỏ lẻ và phân tán thành nguồn tài chính to lớn tài trợ
kịp thời cho nhu cầu đầu tư phát triển kinh tế xã hội.
Trên bình diện vĩ mô thị trường tài chính vận động
không ngừng thúc đẩy nhanh quá trình vận đọng của
tiền (T- H - T' - H' ) từđó thúc đẩy sự phát triển của
nền kinh tế. Sự hoạt động của thị trường tài chính là
sự tuân thủ các quy tắc quy định nhằm tối ưu
hoánhững lợi thế hạn chế những rối loạn nền kinh tế.
Khi một nền kinh tếổn định người dân, người dân có
xu hướng đầu tư chứng khoán tiét kiệm của mình vào
Tiểu luận Tài chính
thị trường tài chính để cóđược một khoản thu nhập ổn
định. Do đó nhu cầu cần tiêu dùng của người dân sẽ
bịảnh hưởng cụ thể là nhu cầu về tiêu dùng cao cấp sẽ
bị hạn chế rất nhiều. Hoạt động của thị trường tài
chính đãđưa được nguồn tài chính từ dạng tích trữ
không sinh lời sang nguồn lực phục vụ cho sự phát
triển kinh tế xã hội đồng thời gián tiếp khuyến khích
tiết kiệm của nhân dân
2. TTTC là công cụ quan trọng để Nhà nước
sử dụng thực hiện các chính sách tài chính và
chính sách tiền tệ nhằm điêù hành và quản lý tốt
hơn nền kinh tế thị trường.
Thị trường tài chính hoạt động đã bổ sung thêm
hình thức huy động nguồn tài chính cho các doanh
nghiệp các tổ chức tài chính trung gian bằng cách
phát hành cổ phiếu, trái phiếu. Thị trường tài chính
còn tạo điều kiện và thúc đẩy các chủ thể hướng đầu
tưđúng đắn và sử dụng vốn có hiệu quả nên đã góp
phần thực hiện chính sách huy động nguồn tài chính
Tiểu luận Tài chính
sử dụng nguồn tài chính hay chính sách tài chính.
Thông qua việc sử dụng các công cụ tài chính trên thị
trường. Các hệ thống giám sát của nhà nước có
thểtheo rõi sát sao các hoạt động không chỉ trong lĩnh
vực tài chính tiền tệ của cả sản xuất kinh doanh.
Chính phủ có thểđiều tiết lượng cung cầu tiền
tệđảm bảo bình ổn hoạt động của nền kinh tế, bùđắp
thâm hụt kích cầu tiêu dùng.Mặt khác nhà nước có
thể thông qua chính sách hướng hoặc hạn chế vào 1
số lĩnh vực sản xuất, ưu tiên các nghành hướng về
xuất khẩu, mũi nhọn.
3. Thị trường tài chính có vai trò kiểm soát về
luồng dịch chuyển tài chính từđó cơ cấu phân bổ
hợp lý các nguồn lực của nhà nước theo nghành
nghề khu vực.
TTTC với cơ sở pháp lýđầy đủ, hoàn chỉnh và bộ
máy quản lý hữu hiệu sẽ cho phép quản lý tốt hơn
nguồn lực tài chính chủ yếu cho đầu tư phát triển đất
nước. Thông qua thị trường tài chính đặc biệt là thị
Tiểu luận Tài chính
trường chứng khoán ở các nước phát triển, người ta
có thể thấy được tình hình kinh tế của quốc gia, thông
thường nếu qua thị trường tài chính nếu các nguồn tài
chính có xu hướng được rút ra khỏi các dựán đầu tư
hoặc không thu hút được vốn vào thị trường thì có
nghĩa là nền kinh tếđang trì trệ, các dấu hiệu khủng
hoảng. Việc điều tiết và kiểm soát các nguồn lực tài
chính là công cụđắc lực trong tay của nhà nước nhằm
điều chỉnh những sai sót của thị trường nhằm đưa nền
kinh tế vào đúng hướng phát triển của nó. Trong cơ
chế thị trường các biện pháp cưỡng chế thường ít
được áp dụng trên thị trường tài chính mà chủ yếu
nhà nước điều tiết các luồng chuyển dịch tài chính
thông qua các cơ chế, chính sách nhằmđịnh hướng
cho các nguồn tài chính cóý nghĩa quan trọng đến sự
phát triển bền vững của quốc gia.
- Mặt khác chính sự chuyển dịch của các nguồn
tài chính mà nhà nước có khả năng phân bổ hợp lý
các nguồn tài chính nhằm thiết lập sự cân bằng tổng
Tiểu luận Tài chính
thể trong phát triển kinh tế xã hội. Theo luật kinh tế
thị trường cho thấy nguồn lực tài chính bao giờ cũng
đầu tư vào những ngành nghề mang lại lợi nhuận cao,
tốc độ thu hồi vốn nhanh, ít rủi ro như các ngành dịch
vụ… hoặc ở các khu vực thuận lợi cho giáo dịch,
mua bán. Do đó những ngành có lợi nhuận, khả năng
thu hồi vốn chậm như công nghiệp nặng, xây dựng cơ
sở hạ tầng… hay những vùng sâu, vùng xa khó khăn
cho việc thông thương hàng hoá, thì rất ít các nhàđầu
tư quan tâm. Nếu phát triển kinh tế thị trường đơn
thuần sẽ gây ra sự bất công trong xã hội và dễ xẩy ra
khủng hoảng dođó nhà nước với sự quản lý vĩ mô sẽ
phải thực hiện điều tiết, tạo sự công bằng và xã hội.
Đểđạt được hiệu quả cao trong vấn đề này. Thị
trường tài chính là công cụ hữu hiệu nhất, bằng các
chính sách đầu tư hoặc nhà nước huy động vốn qua
thị trường tài chính để tự mình đầu tư vào các chương
trình trọng điểm… đảm bảo lợi ích chung cho toàn xã
hội…. Có thể thấy thị trường tài chính đóng một vai
trò quan trọng trong việc tạo lập vàổn đinh.
Tiểu luận Tài chính
Bên cạnh đó thị trường tài chính đóng một vai trò
hết sức to lớn trong việc phát triển kinh tế xã hội vai
tròđó chỉđược phát huy khi nóđược hình thành trong
một điều kiện thích hợp vào hoạt động trong một cơ
chế thị trường linh hoạt, lành mạnh.Tuy vậy bản thân
nền kinh tế thị trường cũng như thị trường tài chính
đều có những khuyết tật của nóđòi hỏi phải nắm vững
cơ chế vận hành của thị trường tài chính có những
biện pháp hữu hiệu giám sát và thúc đẩy hoạt động
của nó.
Tiểu luận Tài chính
KẾTLUẬN
Trong nền kinh tế thị trường sự tồn tại và phát
triển của nền kinh tế thị trường tài chính là yếu tố
khách quan.Thị trường tài chính ra đời đã làm đa
dạng hoá và phức tạp hoá mọi hoạt động tài chính.Nó
không chỉ nhận ra một cách thụđộng các ảnh hưởng
của nền kinh tế mà còn gây ra nhiều tác động đáng
kểđến sự phát triển của nền kinh tế.Và như thế nó có
vai trò nhất định đối với sự vận hành kinh tế và trở
thành công cụđắc lực giúp nhà nước quản lý hiệu quả
nền kinh tế.
Chính vì vậy mỗi chúng ta đặc biệt là các nhà
kinh tế tương lai luôn phải ý thức tìm tòi, nghiên cứu
các phạm trù về thị trường tài chính, tiền tện, không
ngừng học hỏi nâng cao nghiệp vụđể có thể tham gia
vàđóp góp nhiều năng lực của mình vào việc phát
triển va hoàn thiện thị trường tài chính của Việt Nam.
Trước mắt cần phải tìm cách để dưa các hoạt động
Tiểu luận Tài chính
tài chính vào các phương tiện thông tin đại chúng,
vào cuộc sống hàng ngày của dân chúng làm cơ sở,
tiền đềđể có thể huy động tối đa nguồn lực con người
cho sự phát triển.
Tiểu luận Tài chính
MỤCLỤC
Lời nói đầu .................................................................1
Phần nội dung
I. Khái niệm thị trường tài chính .................................2
1. Tiền đề ra đời và tồn tại của TTTC .........................2
2. Những vấn đề về TTTC...........................................3
2.1. Khái niệm TTTC ..................................................3
2.2. Cơ cấu của TTTC .................................................4
2.3. Bước phát triển của TTTC....................................5
II. Vai trò của TTTC trong nền kinh tế thị trường .......6
1. TTTC có vai trò quan trọng trong việc huy động và
cung cấp các nguồn lực tài chính phục vụ nhu cầu
phát triển kinh tế và xã hội ..........................................6
2. TTTC là công cụ quan trọng của Nhà nước sử dụng
thực hiện các chính sách tài chính và chính sách tiền tệ
nhằm điều hành và quản lý tốt hơn nền kinh tế thị
trường ..........................................................................7
- Xem thêm -