Luận văn
Tiªu thô s¶n phÈm GiµyDa ë ViÖt Nam hiÖn nay
,thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
-1-
lêi giíi thiÖu
§¹i héi ®¶ng toµn quèc lÇn thø VI ®· ®¸nh dÊu mèc lÞch sö ®èi víi nÒn
kinh tÕ ViÖt nam ,®ã lµ ®iÓm xuÊt ph¸t cña nÒn kinh tÕ .Níc ta ®· chuyÓn ®æi
hoµn toµn tõ nÒn kinh tÕ tËp trung quan tiªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸
nhiÒu thµnh phÇn , më cöa , vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ
níc . NÒn kinh tÕ më ®· lµm ph¸t triÓn vÒ mäi mÆt ®êi sèng kinh tÕ x· héi vµ
thu nhËp kinh tÕ quèc d©n còng t¨ng lªn ,®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn cho níc ta më
réng quan hÖ kinh tÕ víi c¸c níc trong khu vùc vµ thÕ giíi .
Tiªu thô s¶n phÈm lµ kh©u lu th«ng hµng ho¸ ,lµ cÇu nèi trung gian gi÷a
mét bªn lµ s¶n xuÊt ph©n phèi vµ mét bªn lµ tiªu dïng .MÆc dï tiªu thô s¶n phÈm
lµ kh©u cuèi cïng trong toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña mét chu kú
s¶n xuÊt nhng nã ®ãng vai trß lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña
doanh nghiÖp .
Kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ trêng ,vÊn ®Ò tiªu thô s¶n phÈm ®ãng vai trß
c¨n b¶n.B¶n th©n c¸c doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng cho m×nh mét chiÕn lîc kinh
doanh võa ®¶m b¶o mang l¹i hiªu qu¶ cho doanh nghiÖp m×nh,võa phï hîp víi
chiÕn lîc ph¸t triÓn cña m×nh ,võa phï hîp víi chiÕn lîc ph¸t triÓn chung cña
®Êt níc ®Ó ph¸t huy mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt lîi thÕ so s¸nh cña ®Êt níc.
Lµ mét ngµnh kinh tÕ – kü thuËt cã u thÕ thu hót ®îc nhiÒu lao ®éng
cho x· héi vµ t¹o nguån thu ngo¹i tÖ cho ®Êt níc ,ngµnh Da –GiÇy ViÖt Nam
®ang ®¬c ChÝnh phñ quan t©m vµ coi lµ ngµnh mòi nhän trong chiÕn lîc ph¸t
triÓn hµng c«ng nghiÖp tiªu dïng híng ra xuÊt khÈu. HiÖn nay trong ®iÒu kiÖn
khã kh¨n nhiÒu mÆt c¹nh tranh gay g¾t c¶ trong vµ ngoµi níc ,thÞ trêng l¹i biÕn
®éng …§Ó ®øng v÷ng vµ tiÕp tôc ph¸t triÓn h¬n n÷a ,Giµy – Da ViÖt Nam cÇn
kh«ng nh÷ng hoµn thiÖn chiÕn lîc ph¸t triÓn l©u dµu còng nh ®Ò ra ®îc kÕ
ho¹ch ,biÖn ph¸p nh»m ®Èy m¹nh ho¹t ®éng tiªu thô trong tõng giai ®o¹n cô thÓ .
Víi ý thøc vÒ sù phøc t¹p vµ tÇm quan träng cña ho¹t ®éng tiªu thô , em xin
nghiªn cøu ®Ò tµi “Tiªu thô s¶n phÈm Giµy- Da ë ViÖt Nam hiÖn nay ,thùc
tr¹ng vµ gi¶i ph¸p”
-2-
PHÇN I: Lý LUËN CHUNG VÒ HO¹T §éNG TI£U THô S¶N PHÈM
TRONG S¶N XUÊT KINH DOANH
I/ TI£U THô S¶N PHÈM Vµ VAI TRß CñA Nã §èI VíI HO¹T §éNG S¶N XUÊT
KINH DOANH
1/Quan niÖm vÒ tiªu thô s¶n phÈm:
Tiªu thô s¶n phÈm lµ kh©u lu th«ng hµng ho¸, lµ cÇu nèi trung gian gi÷a
mét bªn lµ s¶n xuÊt ph©n phèi vµ mét bªn lµ tiªu dïng . Trong mét doanh nghiÖp
,toµn bé mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt konh hoanh tõ kh©u ®Çu ®Õn kh©u cuèi cña chu
kú s¶n xuÊt ®îc diÔn ra mét c¸ch nhÞp nhµng ,liªn tôc ,c¸c kh©u cã mèi liªn hÖ
mËt thiÕt víi nhau ,nèi víi nhau b»ng c¸c m¾t xÝch chÆt chÏ, kh©u tríc lµ c¬ së
,lµ tiÒn ®Ò ®Ó thùc hiÖn kh©u sau.
NÕu mét kh©u nµo ®ã bÞ ¸ch t¾c sÏ ¶nh hëng ®Õn toµn bé qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt kinh doanh .§Ó qu¸ tr×nh dã ®îc tiÕn hµnh thêng xuyªn ,liªn tôc th× doanh
nghiÖp ph¶i phèi hîp th«ng suèt c¸c kh©u trong ®ã cã kh©u tiªu thô s¶n phÈm lµ
kh©u cuèi cïng ,còng lµ kh©u v« cïng quan träng . ChØ khi s¶n phÈm ®îc tiªu
thô th× chu kú s¶n xuÊt kinh doanh míi cã thÓ nèi tiÕp .KÕt qu¶ tiªu thô ë chu kú
tríc t¹o ®iÒu kiÖn thùc hiÖn chu kú tiÕp theo . Tiªu thô s¶n phÈm cã ý nghÜa
quyÕt ®Þnh ®èi víi c¶ chiÕn lîc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp .
Tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn gi¸ trÞ hµng ho¸ ®îc
chuyÓn tõ h×nh th¸i hiÖn vËt sang h×nh th¸i tiÒn tÖ vµ vßng chu chuyÓn vèn s¶n
xuÊt kinh doanh ®· hoµn thµnh . Qu¸ tr×nh tiªu thu s¶n phÈm chØ kÕt thóc khi qu¸
tr×nh thanh to¸n gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n diÔn ra vµ quyÒn së h÷u hµng ho¸
®îc thay ®æi .
S¶n phÈm hµng ho¸ ®îc coi lµ tiªu thô khi ngêi b¸n ®· nhËn tiÒn hoÆc
ngêi mua ®· tr¶ tiÒn .ViÖc x¸c ®Þnh s¶n lîng tiªu thô trong n¨m ph¶i c¨n cø vµo
s¶n lîng s¶n xuÊt,hîp ®ång kinh tÕ ký kÕt víi kh¸ch hµng,nhu cÇu thÞ trêng
,kh¶ n¨ng ®æi míi ph¬ng thøc thanh to¸n vµ t×nh h×nh tiªu thô n¨m tríc.
-3-
2/Vai trß cña ho¹t ®éng tiªu thô S¶n phÈm :
a/Sù cÇn thiÕt cña ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm :
Thùc tiÔn cho thÊy, thÝch øng víi mçi c¬ chÕ qu¶n lý c«ng t¸c tiªu thô s¶n
phÈm ®îc thÓ hiÖn b»ng c¸c h×nh thøc kh¸c nhau. Trong nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch
ho¸ tËp trung, Nhµ níc qu¶n lý kinh tÕ chñ yÕu b»ng mÖnh lÖnh. C¸c c¬ quan
hµnh chÝnh kinh tÕ can thiÖp s©u vµo nghiÖp vô s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c
doanh nghiÖp
nhng l¹i kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c quyÕt ®Þnh cña m×nh...
Ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm trong thêi kú nµy chñ yÕu lµ giao nép s¶n phÈm cho
c¸c ®¬n vÞ theo ®Þa chØ vµ gi¸ c¶ do nhµ níc ®Þnh s½n.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù m×nh gi¶i quyÕt c¸c
vÊn ®Ò c¬ b¶n cña s¶n xuÊt kinh doanh lµ s¶n xuÊt c¸i g×, b»ng c¸ch nµo, cho ai
nªn viÖc tiªu thô s¶n phÈm lµ mét qu¸ t×nh kinh tÕ bao gåm nhiÒu kh©u tõ viÖc
nghiªn cøu thÞ trêng, x¸c ®Þnh nhu cÇu kh¸ch hµng, ®Æt hµng vµ tæ chøc s¶n xuÊt,
xóc tiÕn b¸n hµng... nh»m môc ®Ých ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt.
Tuy nhiªn trong bÊt cø nÒn kinh tÕ nµo th× tiªu thô s¶n phÈm còng vÉn lµ
giai ®o¹n cuèi cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù tån t¹i
vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp, lµ thùc hiÖn môc ®Ých cña s¶n xuÊt hµng ho¸, lµ
®a s¶n phÈm tõ n¬i s¶n xuÊt ®Õn n¬i tiªu dïng. Nã lµ kh©u lu th«ng hµng ho¸,
lµ cÇu nèi trung gian gi÷a mét bªn lµ s¶n xuÊt,ph©n phèi vµ mét bªn lµ tiªu dïng.
Trong qu¸ tr×nh tuÇn hoµn c¸c nguån vËt chÊt, viÖc mua vµ b¸n c¸c s¶n phÈm cña
doanh nghiÖp ®îc thùc hiÖn. Gi÷a hai kh©u nµy cã sù kh¸c nhau, quyÕt ®Þnh tíi
b¶n chÊt cña ho¹t ®éng th¬ng m¹i ®Çu vµo vµ ho¹t ®éng th¬ng m¹i ®Çu ra cña
doanh nghiÖp.
ë c¸c doanh nghiÖp ,tiªu thô s¶n phÈm ®ãng vai trß quan träng . QuyÕt
®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp ®ã . Tiªu thô s¶n phÈm lµ giai ®o¹n
cuèi cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt . c¸c doanh nghiÖp chØ sau hai tiªu thô ®îc s¶n phÈm
míi cã thÓ thi håi ®îc vèn ®Ó tiÕp tôc qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt kinh doanh. Tiªu thô
s¶n phÈm b¶o ®¶m qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc liªn tôc lµ ®iÒu kiÖn tån t¹i vµ ph¸t
triÓn cña x· héi .
-4-
tiªu thô s¶n phÈm trë thµnh c¨n cø quan träng ®Ó doanh nghiÖp lËp kÕ
ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh hîp lý vÖ thîi gian ,sè lîng ,chÊt lîng t×m c¸ch ph¸t
huy thÕ m¹nh vµ h¹n chÕ nh÷ng ®iÓm yÕu cña m×nh .víi ngêi tiªu dïng ,tiªu thô
s¶n phÈm gióp cho hä tho¶ m·n vÒ nhu cÇu hµng h¸o v× s¶n phÈm h¹ng ho¸ cã
diÔn tay ngêi tiªu dïng hay kh«ng lµ tuú thuéc vµo h¹ot ®éng tiªu thô s¶n phÈm.
S¶n phÈm ®îc tiªu thô tøc lµ ®îc ngêi tiªu dïng chÊp nhËn . Søc tiªu
thô s¶n phÈm cña haonh nghiÖp thÓ hiÖn chÊt lîng s¶n phÈm ,uy tÝn doanh
nghiÖp ,sù hîp lý ho¸ c¸c d©y chuyÒn c«ng nghÖ , sù thÝch øng víi nhu cÇu ngêi
tiªu dïng v¹ sù hoµn thiÖn c¸c ho¹t ®éng dÞch vô …Nãi c¸ch kh¸c tiªu thô s¶n
phÈm ph¶n ¸nh kh¸ ®Çy ®ñ ®iÓm m¹nh ®iÓm yÕu cña doanh nghiÖp .
Ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm g¾n ngêi s¶n xuÊt víi ngêi tiªu dïng ,gióp
ngêi s¶n xuÊt hiÓu thªm vÒ s¶n phÈm cña m×nh vµ c¸c th«ng tin vÒ nhu cÇu thÞ
trêng ,kh¸ch hµng ,tõ ®ã cã biÖn ph¸p lµm cho s¶n phÈm tho¶ m·n ngµy cµng tèt
h¬n nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng
XÐt trªn gãc ®é vÜ m« , nÒn kinh tÕ quèc d©n lµ mét thÓ thèng nhÊt víi
nh÷ng c©n b»ng ,nh÷ng quan hÖ tû lÖ nhÊt ®Þnh . S¶n phÈm s¶n xuÊt ra ®îc tiªu
thô tøc lµ s¶n xuÊt x· héi ®îc diÔn ra mét c¸ch b×nh thêng ,tr«i ch¶y ,tr¸nh
®îc nh÷ng mÊt c©n ®èi , ®¶m b¶o æn ®Þnh x· héi .
Tiªu thô s¶n phÈm -®ã lµ sù cÇn thiÕt hÕt søc kh¸ch quan .
b/ Vai trß cña ho¹t ®éng tiªu thô :
Mäi nç løc sè g¾ng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu ®îc ®¸nh gi¸
vµ thÓ hiÖn qua kh¶ n»ng vµ hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm . C«ng t¸c
tiªu thô s¶n phÈm cã vai trß rÊt quan träng ,®ã lµ :
- Lµm tèt c«ng t¸c tiªu thÞ s¶n phÈm sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy s¶n xuÊt
ph¸t triÓn c©n ®èi ,®¸p øng nhu cÇu x· héi .Ngîc l¹i s¶n phÈm kh«ng tiªu thô
®îc sÏ lµm cho s¶n xuÊt ngõng trÖ s¶n phÈm kh«ng cã gÝa trÞ sö dông .
- Tiªu thô s¶n phÈm ®îc coi lµ mét biÖn ph¸p ®Ó ®iÒu tiÕt s¶n xuÊt ®Þnh
híng cho s¶n xuÊt ,lµ tiªu chuÈn ®Ó x©y dùng c¸c chiÕn lîc (dù tr÷ s¶n phÈm
,thu mua, ph©n phèi ,xóc tiÕn ..) , ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh tæ chøc s¶n xuÊt, c¶i tiÕn
c«ng nghÖ .
-5-
- ViÖc tæ chøc hîp lý ho¸ khoa häc qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm sÏ gi¶m tíi
møc thÊp nhÊt c¸c lo¹i chi phÝ , gãp phÇn lµm gi¶m gi¸ thµmh tíi tay ngêi tiªu
dïng ,n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn th¬ng trêng .
- Tiªu thô s¶n phÈm gãp phÇn cñng cè vÞ trÝ ,thÕ lùc cña doanh nghiÖp
,n©ng cao uy tÝn cña doanh nghiÖp ®èi víi kh¸ch hµng ,th«ng qua s¶n phÈm cã
chÊt läng tèt , gi¸ c¶ ph¶i ch¨ng ,ph¬ng thøc giao dÞch mua b¸n thuËn tiÖn ,dÞch
vô b¸n hµng tèt …sÏ gióp doanh nghiÖp thµnh c«ng trªn th¬ng trêng . Thùc
hiÖn tèt c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh tiªu thô gióp vho doanh nghiÖp cã thÓ tiªu thô
®îc khèi lîng s¶n phÈm lín vµ l«i cuèn thªm kh¸ch hµng,kh«ng ngõng më
réng thÞ trêng .
- Lµm tèt c«ng t¸c tiªu thô s¶n phÈm lµ ®éng lùc thóc ®Èy s¶n xuÊt vµ lµ
yÕu tè t»ng nhanh vßng vèn s¶n xuÊt kinh doanh .
- Víi m«i trêng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hiÖn nay , viÖc mua s¾m
c¸c yÕu tè ®Çu vµo thuËn lîi h¬n ,quy tr×nh s¶n xuÊt gÇn nh æn ®Þnh th× sù biÕn
®éng vÒ thêi gian cña mét chu kú s¶n phÈm phô thuéc rÊt nhiÒu vµp c«ng t¸c tiªu
thô s¶n phÈm .Bëi vËy tiªu thô s¶n phÈm cµng ®îc tiÕn hµnh tèt bao nhiªu th×
chu kú s¶n xuÊt kinh doanh cµng ng¾n bÊy nhiªu ,vßng quay vèn cµng nhanh ,
hiÖu qu¶ sö dông vèn cµng cao . Th«ng qua tiªu thô s¶n phÈm , c¸c doanh nghiÖp
sÏ thùc hiÖn ®îc môc tiªu c¬ b¶n cña m×nh lµ lîi nhuËn , mét môc tiªu mµ mäi
doanh nghiÖp §ang theo ®uæi .Lîi nhuËn lµ môc ®Ých quan träng nhÊt trong toµn
bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
- Lîi nhuËn lµ nguån vèn bæ xung vèn tù cã vµ còng lµ nguån bæ xung c¸c
quü cña doanh nghiÖp , trªn c¬ së ®ã c¸c doanh nghiÖp
cã ®iÒu kiÖn ®Çu t ,x©y
dùng mua x¾m m¸y mãc thiÕt bÞ ,tõng bíc më téng vµ phat triªnt quy m« cña
doanh nghiÖp .Lîi nhuËn cßn dïng ®Ó kÝch thÝch vËt chÊt ,khuyÕn khÝch ®éng
viªn c¸c c¸c bé c«ng nh©n viªn quan t©m h¬n n÷a tíi lîi Ých chung ,khai th¸c tËn
dông ®îc mäi tiÒm n¨ng cña doanh nghiÖp .
- Lîi nhuËn chÝnh lµ biÓu hiÖn mäi kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
cña doanh nghiÖp b»ng tiÒn trªn c¬ së so s¸nh gi÷a thu nhËp vµ chi phÝ trong mét
®¬n vÞ thêi gian nhÊt ®Þnh ,Nã ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc sau:
lîi nhuËn = doanh thu – chi phÝ – thuÕ
-6-
Nh vËy muèn cã lîi nhuËn cao th× ngoµi biÖn ph¸p gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt
,doanh nghiÖp cßn ®Èy m¹nh c«ng t¸c tiªu thô s¶n phÈm ,n©ng cao møc lu
chuyÓn ,t¨ng doanh thu b¸n hµng .§Èy m¹nh c«ng t¸c tiªu thô s¶n phÈm sÏ lµm
gi¶m thêi gian dù tr÷ tån kho , gi¶m chi phÝ vËn chuyÓn , b¶o qu¶n , hao hôt mÊt
m¸t … T¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp h¹ gi¸ thµnh mµ vÉn ®¶m b¶o lêi nhuËn
cao.
3/Tiªu thô s¶n phÈm trong sù chuyÓn ®æi tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp
trung sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc .
a/Tiªu thô s¶n phÈm trong c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung:
Níc ta duy tr× nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung quan tiªu vao cÊp trong
suèt mét thêi gian dµi .Mét nÒn kinh tÕ mµ trong ®ã c¸c cvÊn ®Ò c¬ b¶n lµ :s¶n
xuÊt c¸i g× ?s¶n xuÊt nh thÕ nµo ? s¶n xuÊt nho ai ? ®ªï do nhµ níc quyÕt ®Þnh
qua nh÷ng chØ tiªu ph¸p lÖnh bÊt chÊp sù ho¹t ®éng cña c¸c quy luËt kinh tÕ .§Æc
trng cña nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung lµ nhµ níc ®iÒu khiÓn toµn bé nÒn
kinh tÕ quèc d©n ,c¸c ho¹t ®éng t¸c nghiÖp phô thuéc vµo c¸c chØ tiªu cña nhµ
níc . C¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng theo kÕ ho¹ch ph©n phèi tËp trung cña nhµ
níc ,trong ®ã nhµ níc quy ®Þnh viÖc cÊp ph¸t vËt t ,gi¸ c¶ ,khu vùc thÞ trêng
vµ lîng b¸n .
Sù cøng nh¾c träng ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ ®îc thÓ hiÖn rÊt râ th«ng
qua chÕ ®é cung øng vËt t ,chÕ ®é ph©n phèi vµ trao ®æi hiÖn vËt do nhµ níc tæ
chøc qu¶n lý . Cïng víi viÖc cung øng vËt t cho c¸c doanh nghiÖp
s¶n xuÊt,
nhµ níc còng lµ ngêi bao tiªu s¶n phÈm cho hä . Ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm
kh«ng do b¶n th©n doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh ,v× vËy vai trß cña nã kh«ng ®îc thÓ
hiÖn ,kÕt qu¶ ho¹t ®éng tèt hau xÊu ®Òu kh«ng ¶nh hëng tíi sù tån t¹i vµ ph¸t
triÓn cña doanh nghiÖp .Vai trß cña kh¸ch hµng kh«ng ®îc ®Ò cao ,s¶n phÈm cña
doanh nghiÖp cã phï hîp víi nhu cÇu cña kh¸ch hµng hay kh«ng ?gi¸ c¶ cã hîp
lý hay kh«ng?c¸c ho¹t ®éng dÞch vô kÌm theo nh thÕ nµo ?…tÊt c¶ ®Òu kh«ng
ph¶i lµ nh÷ng ®iÒu mµ doanh nghiÖp quan t©m . C¸i hä quan t©m lµ lµm thÕ nµo
®Ó hoµn thµnh c¸c kÕ ho¹ch nhµ níc giao.
-7-
Ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm trong thêi kú nµy bao gåm c¸c ®Æc trng c¬
b¶n sau :
- Cung – cÇu gÆp nhau , c©n b»ng víi nhau tríc thi trao ®æi diÔn ra trªn thÞ
trêng .
- Vai trß cña kh¸ch hµng kh«ng ®îc ®Ò cao trong c¸c chiÕn lîc tiªu thô s¶n
phÈm cña doanh nghiÖp . Hä kh«ng ph¶i lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña doanh
nghiÖp .
- Ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm gÇn nh ®ång nghÜa víi ho¹t ®éng b¸n hµng.
- Mäi ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm ®Òu dùa trªn chÕ ®é ph©n phèi vµ trao ®æi
hiÖn vËt do nhµ níc tæ nhøc vµ qu¶n lý trªn quy m« toµn x· héi .
b/ Ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm trong c¬ chÕ thÞ trêng :
Kinh tÕ thÞ trêng lµ kiÓu tæ chøc kinh tÕ x· héi mµ c¸c quan hÖ kinh tÕ
,ph©n phèi c¸c lîi Ých ®Òu do c¸c quy luËt cña thÞ trêng ®iÒu tiÕt vµ chi phèi .Nh
vËy ,kh¸c h¼n víi c¬ chÕ cò ,vai trß cña nhµ níc kh«ng thÓ qu¶n lý toµn bé
c¸cho¹t ®éng cña doanh nghiÖp mµ chØ gi÷ vai trß ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ trªn gi¸c
®é vÜ m«. c¸c doanh nghiÖp
hoµn toµn tù chñ trong viÖc tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng
d¶n xuÊt kinh doanh vña m×nh trong sù vËn ®éng kh«ng ngõng cña c¸c quy luËt
kinh tÕ còng nh c¸c diÔn biÕ phøc t¹p trªn th¬ng trêng .
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ,c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù m×nh quyÕt ®Þnh 3
vÊn ®Ò trung t©m cho nªn viÖc tiªu thô s¶n phÈm cÇn ®îc hiÓu theo nghÜa hÑp vµ
c¶ theo nghÜa réng . Theo nghÜa téng ,tiªu thô s¶n phÈm lµ mét qu¸ tr×nh kinh tÕ
bao gåm nhiÒu kh©u tõ viÖc nghiªn cøu thÞ trêng ,x¸c ®Þnh nhu cÇu kh¸ch hµng
,®Æt hµng vµ tæ chøc s¶n xuÊt ,thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô tiªu thô ,xóc tiÕn b¸n hµng
…nh»m ®¹t ®îc môc ®Ých hiÖu qu¶ cao nhÊt . Theo hiÖp ®éi kÕ to¸n quèc tÕ th×
tiªu thô hµng ho¸ ,lao vô ,dÞch vô lµ viÖc chuyÓn dÞch quyÒn së h÷u s¶n phÈm
hµng ho¸ ,lao vô ,dÞch vô ®· thùc hiªn cho kh¸ch hµng ®ång thêi thu ®îc tiÒn
hµng ho¸ goÆc ®îc quyÒn thu tiÒn b¸n hµng .
Thùc tÕ kinh doanh cho thÊy kh«ng thiÕu nh÷ng s¶n phÈm cña mét doanh
nghiÖp rÊt tèt nhng vÉn kh«ng tiªu thô dîc bëi kh«ng biÕt c¸ch tæ chøc tiªu thô
,kh«ng ®¸p øng dîc nh÷ng nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi .v× thÕ tiªu thô s¶n
-8-
phÈm ®Ó trang tr¶i ®îc c¸c kho¶n chi phÝ ,b¶o ®¶m kinh doanh cã l·i thËt sù
kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò d¬n gi¶n .Nã ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp
ph¶i suy nghÜ ,tr¨n
trë vµ nh¹y bÐn tríc c¸c diÔn biÕn cña thÞ trêng hîn n÷a ,ho¹t ®éng tiªu thô
kh«ng chØ xuÊt hiÖn sau khi ®· hoµn thµnh c¸c kh©u tríc cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
mµ nã cßn lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¸c nhµ kinh doanh .
II/C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi tiªu thô da giÇy ë ViÖt Nam :
Ho¹t ®éng tiªu thô giÇy da bÞ chi phèi bëi rÊt nhiÒu yÕu tè . Trong ®ã cã
mét sè yÕu tè c¬ b¶n sau .
-ThuÕ quan :§©y lµ nh©n tè ¶nh hëng tíi viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu thô giÇy da
.nã t¸c ®éng tíi xuÊt khÈu cña mçi níc . Ch¼ng h¹n ®èi víi thÞ trêng EU hiÖn
nay ,hä ¸p dông thuÕ xuÊt thuÕ nhËp khÈu cña giÇy lµ kh¸c nhau víi mçi níc .
HiÖn nay ®©y lµ nh©n tè tÝch cùc cho tiªu thô da giÇy ViÖt Nam . Ta ®îc hëng
chÕ ®é thuÕ quan phæ cËp GSP víi møc thuÕ suÊt thuÕ nhËp khÈu thÊp ( 13.38 %
®Õn 14%) trong khi ®ã ,trung quèc ,indonesia ,thailand … th× kh«ng ®îc hëng
u ®·i GSP ®èi víi mÆt hµng giÇy dÐp . Cã thÓ nãi thuÕ quan lµ c«ng cô t¸c ®éng
tÝch cùc ®èi víi xuÊt khÈu giÇy vµ tiªu thô giÇy ë ViÖt Nam .
-H¹n ng¹ch :h×nh thøc nµy ¸p dông nh lµ mét c«ng cô chñ yÕu trong hµng
rµo phi thuÕ quan vµ ngµy cµng cã vai trß quan träng trong xuÊt khÈu hµng ho¸ .
HiÖn nay ®èi víi ViÖt Nam h¹n ng¹ch kh«ng ¸p dông ®èi víi xuÊt khÈu
giÇy sang EU ,nhng Trung Quèc ,Indonesia th× bÞ EU khèng chÕ khèi lîng giÇy
dÐp nhËp khÈu .Nh vËy h¹n ng¹ch còng lµ nh©n tè ¶nh hëng tíi xuÊt khÈu vµ
tiªu thô giÇy dÐp .
-ThÞ trêng lao ®éng : lao ®éng lµ mét yÕu tè ®Çu vµo ®ãng gãp phÇn quan
träng ®¸ng kÓ trong viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu thô giÇy da nãi chung . Do ®©y lµ ngµnh
sö dông nhiÒu lao ®éng nªn gi¸ nh©n c«ng rÎ sÏ t¸c ®éng m¹nh tíi gi¸ c¶ vµ tiªu
thô s¶n phÈm . HiÖn nay ,ViÖt Nam ,lµo ,myama…cã gi¸ nh©n c«ng rÎ t¬ng ®èi
so víi thailand nh vËy ,gi¸ thµnh cña giÇy xuÊt khÈu cã lîi h¬n so víi thailand vµ
nh÷ng níc cã gi¸ nh©n c«ng ®¾t .
-C¸c yÕu tè khoa häc c«ng nghÖ :
-9-
YÕu tè khoa häc c«ng nghÖ gióp cho viÖc s¶n xuÊt t¹o ra ®îc s¶n phÈm
víi chÊt lîng cao h¬n ,hîp víi thÞ hiÕu ngêi tiªu dïng trªn thÞ trêng quèc tÕ
mµ gi¸ thµnh l¹i thÊp h¬n.ë níc ta hiÖn nay ®ang bÞ l¹c hËu vÒ khoa häc vµ c«ng
nghÖ v× vËy muèn n©ng cao kh¶ n¨ng tiªu thô cÇn chó träng nghiªn cøu yÕu tè
nµy v× chÊt lîng giÇy da ngµy cµng yªu cÇu cao h¬n .
-C¸c yÕu tè c¹nh tranh :
C¹nh tranh lµ nh©n tè ¶nh hëng tíi tiªu thô da giÇy ViÖt Nam . HiÖn nay
ë c¸c thÞ trêng tiªu thô c¸c níc ta ph¶i c¹nh tranh rÊt gay g¾t víi c¸c níc xuÊt
khÈu kh¸c ®Ó giµnh kh¸ch hµng. §ã lµ c¹nh tranh vÒ chÊt lîng ,gi¸ c¶ ,thuÕ
xuÊt…
- ThÞ trêng nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo :
Cã mét sè quèc gia xuÊt khÈu giÇy tù cung tù cÊp ®îc nguyªn vËt liÖu
®Çu vµo trong toµn bé qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh trung quèc .ViÖt Nam chØ tù cung
tù cÊp ®îc v¶i ,cao su . Cßn mét sè quèc gia kh¸c l¹i ph¶i nhËp hoµn toµn
nguyªn vËt liÖu nh lµo … nh vËy nguyªn vËt liÖucòng lµ mét thÞ trêng ®Çu vµo
quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt giÇy ®Ó xuÊt khÈu .ë níc ta ®èi víi nguyªn
vËt liÖu trong níc kh«ng tù cung cÊp ®îc th× sÏ kh«ng bÞ ®¸nh thuÕ nhËp
khÈu.®iÒu nµy ¶nh hëng cã lîi ®Õn tiªu thô vµ xuÊt khÈu .
Ngoµi ra cßn cã c¸c yÕu tè nh :
* M«i trêng v¨n ho¸ x· héi:
YÕu tè v¨n ho¸ x· héi lu«n bao quanh doanh nghiÖp vµ kh¸ch hµng vµ cã
¶nh hëng lín ®Õn sù ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp.
C¸c thÞ trêng lu«n bao gåm con ngêi thùc víi sè tiÒn mµ hä sö dông trong
viÖc tho¶ m·n c¸c nhu cÇu cña hä. Mét c¸ch ®¬n gi¶n cã thÓ hiÓu: thÞ trêng =
kh¸ch hµng + tói tiÒn cña hä. C¸c th«ng tin vÒ m«i trêng nµy cho phÐp doanh
nghiÖp cã thÓ hiÓu biÕt nh÷ng møc ®é kh¸c nhau (tõ kh¸i qu¸t ®Õn cô thÓ) vÒ ®èi
tîng phôc vô cña m×nh. Qua ®ã, cã thÓ ®a ra mét c¸ch chÝnh x¸c s¶n phÈm vµ
c¸ch thøc phôc vô kh¸ch hµng.
Tiªu thøc thêng ®îc nghiªn cøu khi ph©n tÝch m«i trêng v¨n ho¸ - x· héi
vµ ¶nh hëng cña nã ®Õn kinh doanh:
- 10 -
+ D©n sè (quy m« cña nhu cÇu vµ tÝnh ®a d¹ng cña nhu cÇu): tiªu thøc nµy
¶nh hëng ®Õn dung lîng thÞ trêng.
+ Xu híng vËn ®éng cña d©n sè: Tiªu thøc nµy ¶nh hëng chñ yÕu ®Õn nhu
cÇu vµ viÖc h×nh thµnh c¸c dßng s¶n phÈm tho¶ m·n nã trªn thÞ trêng.
+ Thu nhËp vµ ph©n bè thu nhËp cña ngêi tiªu thô: Tiªu thøc nµy ¶nh hëng
®Õn nhu cÇu sù lùa chän lo¹i s¶n phÈm vµ chÊt lîng cÇn ®¸p øng cña s¶n phÈm.
+ D©n téc, chñng téc, s¾c téc, t«n gi¸o, nÒn v¨n ho¸: Ph¶n ¸nh quan ®iÓm vµ
c¸ch thøc sö dông s¶n phÈm võa yªu cÇu ®¸p øng tÝnh riªng biÖt vÒ nhu cÇu võa
t¹o c¬ héi ®a d¹ng ho¸ kh¶ n¨ng ®¸p øng cña doanh nghiÖp cho nhu cÇu.
-Mèt ,thÞ hiÕu ..
PhÇn II: Néi dung chñ yÕu cña c«ng t¸c tæ chøc tiªu thô
s¶n phÈm ë doanh nghiÖp .
Ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm ë c¸c doanh nghiÖp bao gåm hai lo¹i qu¸
tr×nh liªn quan mËt thiÕt ®Õn s¶n phÈm: c¸c nghiÖp vô kü thuËt s¶n xuÊt vµ c¸c
nghiÖp vô kinh tÕ, tæ chøc vµ kÕ ho¹ch ho¸ tiªu thô.
Tiªu thô s¶n phÈm lµ tæng thÓ c¸c biÖn ph¸p vÒ mÆt tæ chøc kinh tÕ vµ kÕ
ho¹ch nh»m thùc hiÖn viÖc nghiªn cøu vµ n¾m b¾t nhu cÇu thÞ trêng ,tæ chøc s¶n
xuÊt tiÕp nhËn s¶n phÈm ,chuÈn bÞ hµng ho¸ vµ xuÊt b¸n theo nhu cÇu cña kh¸ch
hµng víi chi phÝ nhá nhÊt .
Ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp bao gåm c¸c néi dung
chÝnh sau :
-Nghiªn có thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm
-T¹o nguån hµng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ trêng .
-TiÕp tôc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong kh©u tiªu thô .
-Qu¶n trÞ dù tr÷ s¶n phÈm ë doanh nghiÖp .
-X¸c ®Þnh gi¸ c¶ trong tiªu thô .
-TiÕn hµnh ph©n phèi s¶n phÈm trong c¸c kªnh tiªu thô .
-Xóc tiÕn b¸n hµng .
- 11 -
-Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tiªu thô .
I. X¸c ®Þnh nhu cÇu thÞ trêng:
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c¸c doanh nghiÖp lµ nh÷ng chñ thÓ kinh tÕ
®éc lËp vµ ph¶i tù m×nh quyÕt ®Þnh c¶ ba vÊn ®Ò c¬ b¶n cña tæ chøc kinh tÕ. Lîi
nhuËn lµ môc tiªu sèng cßn cña doanh nghiÖp. Muèn cã lîi nhuËn doanh nghiÖp
ph¶i tiªu thô ®îc hµng ho¸, s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ph¶i phï hîp víi nhu
cÇu cña thÞ trêng. §Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn l©u dµi th× mçi doanh nghiÖp cÇn ph¶i
x¸c ®Þnh nhu cÇu cña thÞ trêng vÒ s¶n phÈm cña m×nh.
C¸c doanh nghiÖp lµ c¸c t¸c nh©n trªn thÞ trêng nªn ph¶i nghiªn cøu thÞ
trêng ®Ó ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh thÝch øng víi thÞ trêng.
Nghiªn cøu thÞ trêng lµ xuÊt ph¸t ®iÓm ®Ó ®Þnh ra c¸c chiÕn lîc kinh doanh cña
doanh nghiÖp tõ ®ã tiÕn hµnh lËp vµ thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch kinh doanh, chÝnh
s¸ch thÞ trêng nh»m tr¶ lêi cho c¸c c©u hái: s¶n xuÊt c¸i g×? s¶n xuÊt nh thÐ
nµo? vµ s¶n xuÊt cho ai?. Tøc lµ thÞ trêng ®ang nh÷ng lo¹i s¶n phÈm g×? ®Æc
®iÓm kinh tÕ kü thuËt cña nã ra sao? Dung lîng vÒ thÞ trêng cña lo¹i s¶n phÈm
®ã nh thÕ nµo? ai lµ nh÷ng ngêi tiªu thô s¶n phÈm ®ã?
Nghiªn cøu x¸c ®inh nhu cÇu cña thÞ trêng lµ viÖc cÇn thiÕt, ®Çu tiªn ®èi
víi mçi doanh nghiÖp khi b¾t ®Çu kinh doanh, ®ang kinh doanh hoÆc muèn më
réng vµ ph¸t triÓn kinh doanh v× thÞ trêng kh«ng ph¶i lµ bÊt biÕn mµ lu«n biÕn
®éng, ®Çy bÝ Èn vµ thay ®æi kh«ng ngõng. Do ®ã nghiªn cøu x¸c ®Þnh nhu cÇu
cña thÞ trêng ph¶i lµ viÖc lµm thêng xuyªn cña c¸c doanh nghiÖp . Néi dung
nghiªn cøu thÞ trêng gåm:
Nghiªn cøu c¸c nh©n tè cña m«i trêng, ®Ó ph©n tÝch ®îc nh÷ng rµng
buéc ngoµi tÇm kiÓm so¸t cña c¸c doanh nghiÖp còng nh nh÷ng thêi c¬
cã thÓ ph¸t sinh.
Thu thËp th«ng tin kh¸i qu¸t vÒ quy m« thÞ trêng chñ yÕu qua c¸c tµi liÖu
thèng kª vÒ tiªu thô vµ b¸n hµng gi÷a c¸c kh«ng gian thÞ trêng nh: doanh
sè b¸n cña ngµnh vµ nhãm hµng theo hai chØ tiªu hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ: sè
lîng ngêi tiªu thô, ngêi mua vµ ngêi b¸n trªn thÞ trêng; møc ®é tho¶
m·n nhu cÇu thÞ trêng so víi tæng dung lîng thÞ trêng.
- 12 -
Nghiªn cøu tæng quan kÕt cÊu ®Þa lý, mÆt hµng, ph©n bè d©n c vµ søc mua,
vÞ trÝ vµ søc hót, c¬ cÊu thÞ trêng ngêi b¸n hiÖn h÷u cña thÞ trêng tæng
thÓ.
Nghiªn cøu ®éng th¸i vµ xu thÕ vËn ®éng cña thÞ trêng ngµnh, nhãm hµng,
lÜnh vùc kinh doanh (t¨ng trëng, b·o hoµ, ®×nh trÖ hay suy tho¸i)
Tõ nh÷ng kÕt qu¶ ph©n tÝch c¸c néi dung trªn, doanh nghiÖp cã c¸ch nh×n
tæng thÓ vÒ ®Þnh híng chän cÆp s¶n phÈm thÞ trêng triÓn väng nhÊt, ®¸nh
gi¸ tiÒm n¨ng thÞ trêng tæng thÓ, ®o lêng thÞ phÇn vµ tËp kh¸ch hµng tiÒm
n¨ng cña doanh nghiÖp.
Bªn c¹nh ®ã doanh nghiÖp còng ph¶i rÊt chó ý ®Õn c«ng t¸c nghiªn cøu kh¸ch
hµng víi c¸c néi dung sau:
X¸c ®Þnh c¸c th«ng sè kh¸i qu¸t vµ ph©n lo¹ikh¸ch hµng tiÒm n¨ng theo c¸c
chØ tiªu kinh tÕ vµ x· héi häc (giíi tÝnh, tuæi, thu nhËp, nghÒ nghiÖp, tÇng líp x·
héi).
Nghiªn cøu tËp tÝnh vµ thãi quen, cÊu tróc logic lùa chän cña kh¸ch hµng vµ
¶nh hëng cña trao ®æi th«ng tin mua b¸n ®Õn tiÕn tr×nh mua hµng cña kh¸ch
hµng.
Nghiªn cøu ®éng c¬ mua s¾m vµ hµng vi øng xö cña c¸c kh¸ch hµng tiÒm
n¨ng
Nghiªn cøu t©m lý kh¸ch hµng
II. T¹o nguån hµng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ trêng:
Trong thêi kú kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, nhiÖm vô c¬ b¶n nhÊt cña c¸c doanh
nghiÖp
lµ ®¶m b¶o c¸c lo¹i vËt t hµng ho¸ cÇn thiÕt, ®ñ vÒ sè lîng, tèt vÒ chÊt
lîng, kÞp thêi gian yªu cÇu vµ thuËn lîi cung øng cho s¶n xuÊt vµ tiªu dïng ®Òu
®· cã nhµ níc lo. Nhng khi chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng, ®Ó cã nguån hµng
tèt vµ æn ®Þnh, c¸c doanh nghiÖp
ph¶i tù tæ chøc c«ng t¸c t¹o nguån mua hµng.
C«ng t¸c t¹o nguån mua hµng lµ nh÷ng ho¹t ®éng nghiÖp vô nh»m t¹o ra ngußn
hµng ho¸ ®Ó ®¶m b¶o cung øng ®Çy ®ñ kÞp thêi, ®ång bé, ®óng quy c¸ch cì lo¹i
- 13 -
mµu s¾c... Cho c¸c nhu cÇu cña s¶n xuÊt vµ kinh doanh, ®¸p øng nhu cÇu cña
kh¸ch hµng.
1. Vai trß cña viÖc t¹o nguån hµng:
Trong kinh doanh, t¹o nguån vµ mua hµng lµ kh©u më ®Çu cho ho¹t ®éng
nghiÖp vô lu th«ng hµng ho¸ (T-H-T’). NÕu kh«ng mua ®îc hµng hoÆc mua
hµng kh«ng ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña s¶n xuÊt kinh doanh th× doanh nghiÖp
kh«ng cã hµng ®Ó b¸n hoÆc sè lîng chÊt lîng thêi gian kh«ng ®¸p øng ®îc
yªu cÇu cña thÞ trêng lµm cho hµng ho¸ bÞ ø ®äng, vèn lu ®éng kh«ng lu
chuyÓn ®îc, doanh nghiÖp kh«ng bï ®¾p næi chi phÝ, sÏ kh«ng cã l·i.
10: Nguån hµng lµ mét ®iÒu kiÖn cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, nÕu
kh«ng cã nguån hµng th× doanh nghiÖp kh«ng thÓ tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh.
20: T¹o nguån vµ mua hµng phï hîp víi yªu cÇu cña kh¸ch hµng sÏ gióp
cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh tiÕn hµnh thuËn lîi, kÞp thêi,®Èy nhanh ®îc
tèc ®é lu chuyÓn cña hµng ho¸, t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp h\b¸n hµng
nhanh chãng ®ång thêi ®¶m b¶o uy tÝn víi kh¸ch hµng, lµm cho viÖc cung øng
hµng diÔn ra mét c¸ch liªn tôc, æn ®Þnh, tr¸nh ®øt ®o¹n.
30: Gióp cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp h¹n chÕ bít
®îc t×nh tr¹ng thõa thiÕu, ø ®äng hµng, hµng chËm lu©n chuyÓn, kÐm phÈn chÊt,
kh«ng b¸n ®îc ¶nh hëng tíi uy tÝn cña doanh nghiÖp ®èi víi thÞ trêng.
40: Cã t¸c dông lín gióp cho ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp thuËn
lîi, thu håi vèn nhanh, cã tiÒn bï ®¾p chi phÝ, cã lîi nhuËn ®Ó ph¸t triÓn vµ më
réng s¼n suÊt kinh doanh, t¨ng thu nhËp cho ngêi lao ®éng vµ thùc hiÖn nghÜa vô
®èi víi nhµ níc.
2. Ph©n lo¹i nguån hµng:
Nguån hµng cña doanh nghiÖp ®îc ph©n chia s¾p xÕp theo c¸c tiªu thøc
cô thÓ riªng biÖt ®Ó doanh nghiÖp cã c¸c chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p thÝch hîp nh»m
khai th¸c tèi ®a lîi nhuËn cña mçi lo¹i nguån hµng.
- 14 -
- Theo khèi lîng hµng ho¸ mua ®îc:
Nguån hµng chÝnh: lµ nguån hµng chiÕm tû träng lín nhÊt trong tæng khèi
lîng hµng ho¸ mµ doanh nghiÖp mua vÒ trong kú ®Ó ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt
kinh doanh vµ cña thÞ trêng.
Nguån hµng phô, míi: lµ nguån hµng chiÕm tû lÖ nhá trong khèi lîng
hµng ®îc mua.
Nguån hµng tr«i næi: lµ nguån hµng ®îc mua trªn thÞ trêng cña ®¬n vÞ
tiªu dïng hay ®¬n vÞ kinh doanh b¸n ra.
- Theo n¬i s¶n xuÊt ra hµng ho¸:
Nguån hµng s¶n xuÊt trong níc: lµ nguån hµng do c¸c ®¬n vÞ thuéc mäi
thµnh phÇn kinh tÕ khai th¸c, chÕ biÕn, gia c«ng, l¾p r¸p trªn l·nh thæ ViÖt Nam.
Nguån hµng nhËp khÈu: lµ c¸c nguån hµng mµ trong níc cha ®ñ ®¸p øng
hoÆc ®¸p øng kh«ng ®ñ cho nhu cÇu s¶n xuÊt vµ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Nguån hµng tån kho: lµ nh÷ng ngußn cã thÓ lµ nguån theo kÕ ho¹ch dù tr÷
cña nhµ níc, nguån tån kho cña c¸c doanh nghiÖp ...
- Theo ®iÒu kiÖn ®Þa lý: theo tiªu thøc nµy, nguån hµng ®îc ph©n theo c¸c
kho¶ng c¸ch tõ n¬i khai th¸c, ®Æt hµng, thu mua ®a vÒ doanh nghiÖp.
- Theo mèi quan hÖ kinh doanh:
Nguån hµng tù s¶n xuÊt, khai th¸c:
Nguån liªn doanh liªn kÕt
Nguån ®Æt hµng vµ thu mua
Nguån hµng cña ®¬n vÞ cÊp trªn
Nguån hµng nhËn ®¹i lý
Nguån hµng ký göi.
- 15 -
3. C¸c h×nh thøc t¹o nguån vµ mua hµng:
- Mua hµng theo ®¬n ®Æt hµng vµ hîp ®ång kinh tÕ ký tríc: h×nh thøc mua hµng
nµy gióp cho c¸c doanh nghiÖp æn ®Þnh ®îc nguån hµng, cã nguån kh¸ ch¾c
ch¾n ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Doanh ngiÖp cÇn quan t©m theo dâi,
kiÓm tra, gióp ®ì vµ hîp t¸c chÆt chÏ víi ®¬n vÞ nguån hµng ®Ó thùc hiÖn ®óng
hîp ®ång ®· ký kÕt.
- Mua hµng kh«ng theo hîp ®ång: ®©y lµ h×nh thøc mua ®øt b¸n ®o¹n trªn thÞ
trêng cña doanh nghiÖp ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ngoµi kÕ ho¹ch cña c¸c kh¸ch hµng.
§iÒu chó ý khi mua hµng theo c¸ch nµy lµ ph¶i kiÓm tra kü sè lîng chÊt lîng,
nguån gèc cña hµng ho¸ ®Ó ®¶m b¶o hµng ho¸ mua vÒ cã thÓ s¶n xuÊt vµ b¸n
®îc cho kh¸ch hµng.
- Mua qua ®¹i lý: thêng x¶y ra khi doanh nghiÖp ë nh÷ng n¬i nguån hµng
kh«ng tËp trung, kh«ng thêng xuyªn. Khi mua hµng ho¸, doanhnghiÖp cÇn ph¶i
cã sù l¹ chän, ký kÕt hîp ®ång chÆt chÏ vÒ chÊt lîng, sè lîng, gi¸ c¶... Cña
hµng mua còng nh lîi Ých cña hai bªn.
- Liªn doanh liªn kÕt t¹o nguån hµng: víi c¸c doanh nghiÖp
s¶n xuÊt kinh
doanh do thiÕu vèn, kü thuËt, nguyªn vËt liÖu... lµm cho hä kh«ng thÓ n©ng cao
®îc chÊt lîng vµ sè lîng cña s¶n phÈm, c¸c doanh nghiÖp
cã thÓ lîi dông u
thÕ cña m×nh liªn doanh liªn kÕt víi hä ®¶m b¶o lîi Ých cña hai bªn.
- Gia c«ng hoÆc b¸n nguyªn liÖu thu mua thµnh phÈm: gia c«ng lµ h×nh thøc
doanh nghiÖp ®a nguyªn vËt liÖu ®Õn ®¬n vÞ gia c«ng vµ tr¶ phÝ gia c«ng khi ®¬n
vÞ gia c«ng ®· giao hµng (phï hîp víi nhu cÇu cña kh¸ch hµng) ®ñ tiªu chuÈn.
B¸n nguyªn liÖu thu mua thµnh phÈm lµ h×nh thøc doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh
doanh b¸n b¸n nguyªn liÖu cho ®¬n vÞ s¶n xuÊt vµ mua s¶n phÈm theo hîp ®ång.
- Tù s¶n xuÊt khai th¸c hµng ho¸: thùc chÊt cña ho¹t ®éng nµy lµ ®Çu t vµo s¶n
xuÊt ®Ó t¹o nguån hµng v÷ng ch¾c, b¶o ®¶m lîi Ých cña c¶ ngêi s¶n xuÊt lÉn
ngêi kinh doanh. Tuy nhiªn viÖc ®Çu t nµy ®ßi hái cã nguån vèn lín, sinh lêi
chËm vµ ph¶i hiÓu biÕt vÒ c«ng nghÖ.
- 16 -
- NhËn b¸n hµng uû th¸c vµ ký göi: chØ cã ë c¸c doanh nghiÖp
th¬ng m¹i khi
tËn dông m¹ng líi b¸n hµng cña m×nh ®Ó b¸n hµng (hµng ho¸ kh«ng thuéc së
h÷u vµ vèn cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i) cho c¸c doanh nghiÖp
s¶n xuÊt kinh
doanh kh¸c ®Ó nhËn chi phÝ uû th¸c hoÆc lÖ phÝ ký göi vµ lµm phong phó thªm
nguån hµng cña doanh nghiÖp.
4. X¸c ®Þnh lîng hµng vµ thÞ trêng cÇn mua b¸n:
X¸c ®Þnh lîng hµng cÇn mua trong kú lµ mét vÊn ®Ò cùc kú quan träng
thêng ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
M = XXK + DCK – D§K
Trong ®ã:
M: sè lîng hµng hãa hoÆc nguyªn vËt liÖu cÇn mua theo tõng lo¹i trong kú theo
®¬n vÞ hiÖn vËt (tÊn , t¹ ...)
XXK: khèi lîng hµng cÇn b¸n ra tÝnh theo tõng lo¹i, c¸c ph¬ng thøc b¸n trong
kú kÕ ho¹ch.
DCK: khèi lîng hµng ho¸ nguyªn vËt liÖu cÇn dù tr÷ ë cuèi kú kÕ ho¹ch.
D§K: khèi lîng hµng ho¸ nguyªn vËt liÖu tån ®Çu kú kÕ ho¹ch.
Khi mua hµng ph¶i chän thÞ trêng cã gi¸ h¹ nhÊt vµ khi b¸n hµng ph¶i
chän thÞ trêng cã gi¸ cao nhÊt. NÕu gäi PY lµ ®¬n gi¸ mua t¹i thÞ trêng y vµ P X
lµ ®¬n gi¸ mua t¹i thÞ trêng x, ta cã thÓ tÝnh ®îc kho¶n doanh thu cã thÓ kiÕm
®îc do viÖc kinh doanh hµng ho¸ R = (P X - PY) * Q. ë ®©y,R lín hay nhá phô
thuéc vµo sù chªnh lÖch (PX - PY) = H cao hay thÊp.
NÕu H< 0 th× kh«ng nªn mua hµng v× gi¸ thÞ trêng b¸n thÊp b»ng vµ thÊp
h¬n thÞ trêng mua.
NÕu H > 0 th× ta tÝnh tiÕp: H * Q >0, sau khi trõ chi phÝ vËn chuyÓn chi phÝ
tr¶ l·i vay ng©n hµng, kho¶n trît gi¸ do l¹m ph¸t, chi phÝ hao hôt, chi phÝ
qu¶n lý, ®ãng thuÕ, mua b¶o hiÓm... nÕu cã l·i th× quyÕt ®Þnh mua.
III. TiÕp tôc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong kh©u tiªu thô:
TiÕp tôc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong kh©u tiªu thô lµ viÖc thùc hiÖn c¸c ho¹t
®éng dÞch vô kÕt hîp vµ phôc vô cho c¸c ho¹t ®éng chÝnh cña kinh doanh th¬ng
- 17 -
m¹i hµng ho¸ nh»m: ®¸p øng thuËn tiÖn, v¨n minh, kÞp thêi mäi nhu cÇu cña
kh¸ch hµng, g©y ®îc tÝn nhiÖm vµ thiÖn c¶m víi kh¸ch hµng vµ cã t¸c dông thu
hót kh¸ch hµng ®Õn víi doanh nghiÖp; lu chuyÓn vËt t hµng ho¸ nhanh, b¸n
®îc nhiÒu hµng, n©ng cao ®îc vßng quay cña vèn lu ®éng; n©ng cao thu nhËp,
n¨gn suÊt lao ®éngvµ doanh thu cña doanh nghiÖp, gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt
lao ®éng x· héi; t¹o ra ®îc quan hÖ mua b¸n réng r·i, thanh to¸n tin cËy cã t¸c
dông lín trong cñng cè ®Þa vÞ vµ thÕ lùc cña doanh nghiÖp trªn th¬ng trêng; së
dông hîp lý lao ®éng x· héi, t¹o ra kiÓu kinh doanh th¬ng m¹i v¨n minh phï
hîp víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt vµ v¨n minh x· héi.
C¸c lo¹i ho¹t ®éng tiÕp tôc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong kh©u tiªu thô cña c¸c
doanh nghiÖp
th¬ng m¹i cã thÓ ®îc ph©n lo¹i theo c¸c tiªu thøc sau:
-Ph©n lo¹i theo qu¸ tr×nh mua b¸n:
DÞch vô tríc khi mua b¸n hµng ho¸: gåm cã c¸c dÞch vô vÒ th«ng tin, giíi
thiÖu, qu¶ng c¸o, chµo hµng, vÒ lo¹i hµng ho¸ vµ c¸c dÞch vô kÌm theo, c¸c dÞch
vô vÒ chuÈn bÞ hµng ho¸, ®ãng gãi s½n theo yªu cÇu cÇu kh¸ch hµng, ®Æt hµng
tríc, ký hîp ®ång... C¸c dÞch vô vÒ triÓn l·m hµng ho¸ t¹i c¸c héi chî, quÇy
hµng giíi thiÖu s¶n phÈm vµ bÇy mÉu hµng...
DÞch vô trong khi mua b¸n hµng ho¸: lµ c¸c dÞch vô giao tiÕp giu· kh¸ch
hµgn vµ doanh nghiÖp, bao gåm c¸c dÞch vô giíi thiÖu hµgn ho¸, híng dÉn lùa
chän hµng ho¸, dÞch vô vÒ ký kÕt hîp ®ång, thanh to¸n tiÒn hµng, bèc xÐp hµng
ho¸, giao hµng nhanh gän, kÞp thêi gian...
DÞch vô sau khi b¸n hµng: gåm c¸c dÞch vô nh l¾p ®Æt, híng dÉn sö
dông, thu mua hµng cò, söa ch÷a b¸n phô tïng, gia c«ng t¸i chÕ...
- Ph©n lo¹i ho¹t ®éng dÞch vô theo tÝnh chÊt:
DÞch vô s¶n xuÊt kü thuËt hoµn thiÖn s¶n phÈm: gåm c¸c dÞch vô chuÈn bÞ
vËt t hµng ho¸, ph©n lo¹i. Chän läc ghÐp ®ång bé ®ãng gãi vµ göi hµng; dÞchvô
söa cha thiÕt bÞ m¸y mãc, thay thÕ phôc håi gi¸ trÞ sö dông cña lo¹i vËt t hµng
ho¸; kiÓm tra cè vÊn kü thuËt vËt t hµng ho¸...
- 18 -
DÞch vô kinh doanh th¬ng m¹i: lµ c¸c dÞch vô cã tÝnh chÊt th¬ng m¹i nh
th«ng tin, giíi thiÖu qu¶ng c¸o s¶n phÈm, c¸c ho¹t ®éng mua b¸n giao dÞch
th¬ng m¹i, ký göi hµng ho¸, cho thuª kho, cöa hµng, ph¬ng tiÖn, nh©n viªn...
DÞch vô bèc xÕp vËn chuyÓn vµ göi hµng: lµ nhãm dÞch vô vËn t¶i vµ xÕp dì
hµng ho¸ do c¸c doanh nghiÖp cã ph¬ng tiÖn chuyªn dïng thùc hiÖn phôc vô
kh¸ch hµng hoÆc c¸c doanh nghiÖp kh¸c kh«ng cã ®ñ c¬ së cËt chÊt.
IV. Qu¶n trÞ dù tr÷ thµnh phÈm ë c¸c doanh nghiÖp :
Dù tr÷ thµnh phÈm lµ nh÷ng s¶n phÈm ®îc xuÊt xëng vµ nhËp kho thµnh
phÈm nhng cha giao cho kh¸ch hµng. ViÖc h×nh thµnh lo¹i dù tr÷ nµy lµ mét tÊt
yÕu do ph¶i thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô chuÈn bÞ s¶n phÈm tríc lóc b¸n vµ do kh«ng
¨n khíp vÒ thêi gian s¶n xuÊt víi thêi gian giao hµng.
§¹i lîng dù tr÷ thµnh phÈm ë c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i ë møc tèi u vµ
®¸p øng hai yªu cÇu:§ñ ®Ó b¸n hµng liªn tôc, tèi thiÓu nh»m t¨ng tãc ®é chu
chuyÓn vèn lu ®éng. §iÒu nµy chØ cã thÓ d¹t ®îc b»ng ch¸ch x©y dùng cã khoa
häc hÖ thãng møc dù tr÷ thµnh phÈm vµ tu©n thñ c¸c møc ®ã trong qu¸ tr×nh thùc
hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ kinh doanh.
Møc dù tr÷ thµnh phÈm lµ ®¹i lîng dù tr÷ b×nh qu©n n¨m tÝnh theo ngµy ë
cuèi kú kÕ ho¹ch. C¨n cø vµo thêi gian cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô tiªu
thô, ngêi ta x¸c ®Þnh møc nµy theo ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n. Nh÷ng nghiÖp vô ®ã
vµ thêi gian thùc hiÖn ë c¸c doanh nghiÖp
cã sù kh¸c nhau, tuú thuéc vµo ®Æc
®iÓm cña s¶n phÈm ,mÆt hµng, khèi lîng s¶n xuÊt, l« hµng giao, h×nh thøc vËn
chuyÓn vµ c¸c nh©n tè kh¸c. C¸c nghiÖp vô tiªu thô bao gåm:TÝch tô vµ chuÈn bÞ
®ång bé l« hµng, tiÕn hµnh c¸c thÝ nghiÖm, nghiªn cøu, lªn nh·n hiÖu vµ bao
gãi;Giao hµng;vËn chuyÓn hµng vÒ c¸c ®iÓm qui ®Þnh vµ lµm thñ tôc chuyÓn hµng
cho ®¬n vÞ vËn t¶i.
Toµn bé thêi gian ®Ó thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô trªn ®îc gäi lµ chu kú tiªu
thô vµ x¸c ®Þnh møc dù tr÷ thµnh phÈm tÝnh theo ngµy. Thêi gian cÇn tÝch tô sè
hµng ®Õn mét lîng ®ñ cho l« hµng xuÊt ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:
Vhg
- 19 -
Tkh = -------Vbp
Trong ®ã:
Vhg : Sè lîng s¶n phÈm cña l« hµng xuÊt b¸n.
Vbq : Sè lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt b×nh qu©n ngµy ®ªm dïng ®Ó giao hµng.
§¹i lîng nµy ®îc tÝnh:
Vbq =
Vo Vnb
n
ë ®©y :
Vo :Lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú kÕ ho¹ch
ViÖt Namb:Sè lîng s¶n phÈm dïng néi bé doanh nghiÖp
n : Sè ngµy trong kú(360:90:30)
Thêi gian ®Ó tiÕn hµnh thö nghiÖm c¸c s¶n phÈm b»ng thêi gian theo qui
®Þnh phï hîp víi ®iÒu kiÖn kü thuËt vµ tiªu chuÈn hiÖn hµnh. Nã phô thuéc vµo
®Æc ®iÓm cña c¸c thö nghiÖp tiÕn hµnh vµ tÝnh chÊt s¶n phÈm. §èi víi mét sè s¶n
phÈm, thêi gian nµy thêng ®îc x¸c ®Þnh cã tÝnh ®Õn ®é dµi cña qu¸ tr×nh æn
®Þnh cã tÝnh chÊt c¬ - lý cña s¶n phÈm thu ®îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt,v× c¸c thö
nghiÖm chØ cã thÓ tiÕn hµnh sau khi kÕt thóc qu¸ tr×nh ®ã.
Thêi gian cÇn thiÕt bao gãi s¶n phÈm vµ tÝch tô sè hµng bao gãi ®Õn mét
lîng ®ñ cho l« hµng xuÊt,®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc.
V lbqb
Tbg =
V bgqb
Trong ®ã :
Vlbqb :Sè l« hµng xuÊt ra ®· ®îc bao gãi.
Vbg bq :Lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt b×nh qu©n ngµy ®ªm cÇn bao gãi.
Thêi gian ®Ó giao hµng ®îc tÝnh trªn c¬ së khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt
trong mét ngµy ®ªm vµ tÝnh b»ng khèi lîng hµng ho¸ giao b×nh qu©n ngµy ®ªm.
- 20 -
- Xem thêm -