lêi Më ®Çu
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y viÖc më réng hîp t¸c buèn b¸n
quèc tÕ cña ViÖt Nam kh«ng ngõng ph¸t triÓn, ®ßi hái mét lùc lîng lao ®éng cã tr×nh ®é trong ngo¹i th¬ng lµ kh«ng nhá. Víi nhu
cÇu ®ã, bªn c¹nh trêng §¹i häc kinh tÕ ngo¹i th¬ng c¸c trêng ®¹i
häc kh¸c trong ®ã cã trêng ®¹i häc hµng h¶i còng kh«ng ngõng
hoµn thiÖn c¬ së cÇn thiÕt ®Ó ®µo t¹o cö nh©n kinh tÕ ngo¹i th¬ng. Tuy nhiªn viÖc häc tËp trªn gi¶ng ®êng kh«ng ph¶i lµ tÊt c¶
víi nh÷ng sinh viªn häc tËp trong nghµnh nµy, §Ó thùc sù cã ®îc
kinh nghiÖm cÇn thiÕt khi bíc vµo lµm viÖc th× sinh viªn ngµnh
ngo¹i th¬ng ph¶i cã ®îc nh÷ng kú thùc tËp thËt sù bæ Ých. Trong
®ã kú thùc tËp tèt nghiÖp lµ quan trong nhÊt, nã ®¸nh gi¸ ®îc
kh¶ n¨ng nhËn thøc cña sinh viªn trong toµn kho¸ häc, quan träng
h¬n nã gióp sinh viªn tiÕp cËn ®îc víi m«i trêng lµm viÖc thùc tÕ.
Lµ sinh viªn ngµnh kinh tÕ ngo¹i th¬ng cña trêng ®¹i häc
hµng h¶i, em nhËn thøc râ ®©y lµ ®ît thùc tËp v« cïng ý nghÜa,
em chän c«ng ty VINATRANCO II lµm n¬i thùc tËp v× n¬i ®©y cã
®ñ c¸c nghiÖp vô cÇn thiÕt ®Ó t×m hiÓu vµ häc tËp. §©y còng lµ
mét cong ty cã bÒ dµy lÞch sö trong viÖc lµm c«ng t¸c giao nhËn,
bu«n b¸n ngo¹i th¬ng.
Qua gÇn hai thang sthùc tËp t¹i c«ng ty VINATRANCO II em
®· thu lîm ®îc rÊt nhiÒu kiÕn thøc bæ Ých vµ xin ®îc tr×nh bµy
trong b¶n b¸o c¸o nµy.
B¸o c¸o gåm ba phÇn:
PhÇn I: Giíi thiÖu tæng quan vÒ c«ng ty Vinatranco II
PhÇn II: Lý thuyÕt c¬ b¶n vÒ vÊn ®Ò thùc tËp
b¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
PhÇn III: Néi dung thùc tËp t¹i c«ng ty VinatrancoII
PhÇn I: Giíi thiÖu tæng quan vÒ c«ng ty vinatranco II
1.Qu¸ tr×nh thµnh lËp
1/1981: c«ng ty ®îc thµnh lËp víi tªn gäi Chi nh¸nh kho vËn I
H¶i Phßng
1/1986: ®æi tªn thµnh C«ng ty kho vËn I H¶I Phßng
29/6/1995: chuyÓn thµnh Chi nh¸nh kho vËn vµ dÞch vô th¬ng m¹i H¶i Phßng theo quyÕt ®Þnh sè 19/KVQ§
15/8/2005: sau qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi cæ phÇn ho¸, c«ng ty
chuyÓn thµnh Chi nh¸nh C«ng ty Cæ phÇn vµ dÞch vô th¬ng
m¹i H¶i Phßng II theo quyÕt ®Þnh sè 31/KVTCHC
Bªn c¹nh c¬ së t¹i 52 TrÇn Kh¸nh D , H¶i Phßng c«ng ty cßn bao
gåm c¶ tæng kho §o¹n X¸ víi diÖn tÝch réng 15182m 2 trong ®ã
diÖn tÝch nhµ kho lµ 7200 m2.
2. C¬ cÊu tæ chøc
Tæ chøc bé m¸y cña c«ng ty bao gåm cã c¸c phßng ban:
- Phßng tæ chøc hµnh chÝnh
- Phßng Tµi ChÝnh KÕ To¸n
- Phßng Kinh Doanh vµ DÞch Vô VËn T¶i
- Cöa hµng ®¹i lý cña ESSO MOBILE
- Phßng l·nh ®¹o
VÒ nh©n sù, trong biªn chÕ cña c«ng ty co 22 ngêi trong ®ã:
-
L·nh ®¹o cã 2 ngêi : 1 gi¸m ®èc vµ 1 phã gi¸m ®èc
trÇn v¨n biªn- Ktn44-®h
2
b¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Phßng Tæ Chøc Hµnh ChÝnh cã 4 ngêi: 1 trëng phßng vµ 3
-
chuyªn viªn
-
Phßng Tµi ChÝnh KÕ To¸n cã 4 ngêi: 1 kÕ to¸n trëng vµ 3
kÕ to¸n viªn
-
Phßng Kinh Doanh vµ DÞch Vô VËn T¶i cã5 ngêi: 1 trëng
phßng vµ 4 chuyªn viªn
-
Cöa hµng ®¹i lý cña ESSO MOBILE cã 6 ngêi: 1 cöa hµng trëng vµ 5 nh©n viªn b¸n hµng
3. Ngµnh nghÒ kinh doanh chÝnh vµ 1 sè nÐt c¬ b¶n
trong kinh doanh
- C«ng ty cho kinh doanh kho b·i ®Ó hµng ho¸ víi c¸c h×nh
thøc:
+ Cho thuª bao
+ Gi÷ hµng ho¸ : nhËn nhËp vµ xuÊt hµng ra vµo kho ,
chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ sè lîng vµ chÊt lîng hµng ho¸ cña kh¸ch hµng
göi
- VÒ vËn t¶i: c«ng ty nhËn chuyªn chë hµng container trong néi
thµnh vµ ®êng dµi liªn tØnh
- VÒ kinh doanh:
+ C«ng ty chuyªn kinh doanh c¸c lo¹i s¾t thÐp c¸c lo¹i vµ 1
sè kim lo¹i mµu nh : ®ång, nh«m ... nhËp khÈu nguån tõ
NhËt, Nga, Ên §é vµ 1 sè níc §«ng ¢u dïng trong x©y dùng vµ
t¸i chÕ
+ C«ng ty nhËp 1 sè lo¹i cao su vµ ho¸ chÊt nh cao su tæng
hîp SBR 1712, SBR 1502 nguån tõ Hµn Quèc ,Th¸i Lan vµ Trung
Quèc...
+ C«ng ty lµm ®¹i lý chÝnh cña h·ng dÇu nhên Mü ESSO
MOBILE t¹i H¶i Phßng
trÇn v¨n biªn- Ktn44-®h
3
b¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
+ Bªn c¹nh ®ã, c«ng ty cßn lµm nhËp khÈu uû th¸c vÒ 1 sè
mÆt hµng nh : mµng phim PVB dïng ®Ó lµm kÝnh an toµn, c¸c
nguyªn vËt liÖu dïng ®Ó s¶n xuÊt c¸c bé phËn cña xe m¸y…
- Kinh doanh vËn t¶i vµ dÞch vô giao nhËn vËn t¶i trong níc vµ
quèc tÕ; ®ãng gãi gom hµng, ph©n phèi hµng lÎ, lµm ®¹i lý thñ
tôc h¶i quan, m«i giíi tµu biÓn, vËn chuyÓn qu¸ c¶nh, chuyÓn
khÈu, dÞch vô c¶ng, Vinatranco lµ ®èi t¸c uy tÝn cña nhiÒu h·ng
tµu, c«ng ty giao nhËn vËn t¶i uy tÝn vµ næi tiÕng.
- Vinatranco lµ thµnh viªn cña liªn ®oµn c¸c hiÖp héi giao nhËn
vËn t¶i quèc tÕ( FIATA) vµ hiÖp héi giao nhËn vËn t¶i ViÖt Nam.
4. Ph¬ng ch©m ho¹t ®éng:
ChÊt lîng tèt nhÊt.
DÞch vô tin cËy nhÊt.
Gi¸ c¶ hîp lý nhÊt.
Giao hµng nhanh nhÊt.
5.
M« h×nh c¬ cÊu tæ chøc:
Ban gi¸m ®èc
Phßng
Phßng
kinh
kÕ to¸n
trÇn v¨n
biªn- Ktn44-®h
doanh
Phßng
4 TC - HC
Cöa
hµng
dÇu
b¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Gi¸m ®èc: Bµ §µo ThÞ Thanh
Phã gi¸m ®èc: ¤ng NguyÔn Tý
Trëng phßng kinh doanh: ¤ng §ç Ngäc TiÕn
Trëng phßng tæ chøc hµnh chÝnh: ¤ng Cao V¨n ChÝn
Trëng Phßng kÕ to¸n: ¤ng Ph¹m Minh TuyÒn
Cöa hµng dÇu ESSSO: ¤ng TuÊn
trÇn v¨n biªn- Ktn44-®h
5
b¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
phÇn II: lý thuyÕt c¬ b¶n vÒ vÊn ®Ò thùc tËp
i. DÞch vô giao nhËn vµ ngêi giao nhËn:
1, Giao nhËn:
Nãi mét c¸ch ng¾n gän, giao nhËn hµng ho¸ lµ tËp hîp
nh÷ng nghiÖp vô, thñ tôc cã liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh vËn t¶i
nh»m thùc hiÖn viÖc di chuyÓn hµng ho¸ tõ n¬i göi hµng
(ngêi göi hµng) ®Õn n¬i nhËn hµng (ngêi nhËn hµng).
Doanh nghiÖp giao nhËn lµ DN kinh doanh c¸c lo¹i dÞch vô
giao nhËn hµng ho¸ bao gåm: DN giao nhËn vËn t¶i hµng ho¸
trong níc vµ doanh nghiÖp giao nhËn vËn t¶i hµng ho¸ quèc
tÕ.
2, C¸c lo¹i dÞch vô giao nhËn hµng ho¸:
Lo¹i dÞch vô thay mÆt ngêi göi hµng (ngêi xuÊt khÈu).
Lo¹i dÞch vô thay mÆt ngêi nhËn hµng (ngêi nhËp khÈu).
DÞch vô giao nhËn hµng ho¸ ®Æc biÖt.
Nh÷ng dÞch vô kh¸c.
3, Vai trß cña ngêi giao nhËn trong th¬ng m¹i quèc tÕ.
Ngµnh giao nhËn vËn t¶i ph¸t triÓn tÊt yÕu kÐo theo sù ph¸t
triÓn hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng, ®Æc biÖt lµ c¸c c«ng tr×nh
kÕt cÊu h¹ tÇng trùc tiÕp phôc vô giao nhËn vÈn t¶i nh: bÕn
c¶ng, ®êng bé, ®êng s«ng, ®êng s¾t, s©n bay v.v.
Trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc,
cïng víi sù t¸c ®éng cña tù do th¬ng m¹i ho¸ quèc tÕ, c¸c
ho¹t ®éng giao nhËn ngµy mét t¨ng trëng m¹nh gãp phÇn
lµm cho nÒn kinh tÕ ®Êt níc ph¸t triÓn nhÞp nhµng, c©n
®èi.
Ngêi lµm dÞch vô giao nhËn hµng ho¸ võa lµ mét nhµ vËn t¶i
®a ph¬ng thøc, võa lµ nhµ tæ chøc, nhµ kiÕn tróc cña vËn
trÇn v¨n biªn- Ktn44-®h
6
b¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
t¶i. Hä ph¶i lùa chän ph¬ng tiÖn, ngêi vËn t¶i thÝch hîp,
tuyÕn ®êng thÝch hîp cã hiÖu qu¶ kinh tÕ nhÊt vµ ®øng ra
trùc tiÕp vËn t¶i hay tæ chøc thu xÕp qu¸ tr×nh vËn t¶i cña
toµn chÆng víi nhiÒu lo¹i ph¬ng tiÖn vËn t¶i kh¸c nhau nh:
tµu thuû, « t«, m¸y bay... vËn chuyÓn qua nhiÒu níc vµ chÞu
tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp víi chñ hµng. V× vËy, chñ hµng chØ
cÇn ký mét hîp ®ång vËn t¶i víi ngêi giao nhËn nhng hµng
ho¸ ®îc vËn chuyÓn an toµn , kÞp thêi víi gi¸ cíc hîp lý tõ kho
nhµ xuÊt khÈu tíi kho nhµ nhËp khÈu (door to door service),
tiÕt kiÖm ®îc thêi gian, gi¶m chi phÝ vËn chuyÓn vµ n©ng
cao ®îc tÝnh c¹nh tranh cña hµng ho¸ trªn thÞ trêng quèc tÕ.
Tríc ®©y, ngêi giao nhËn chØ lµm ®¹i lý (agent) thùc hiÖn
mét sè c«ng viÖc do c¸c nhµ XNK ñy th¸c. Song cïng víi sù
ph¸t triÓn th¬ng m¹i quèc tÕ vµ tiÐn bé kü thuËt trong
ngµnh vËn t¶i mµ dÞch vô giao nhËn còng ®ùoc më réng
h¬n.
Ngµy nay, ngêi giao nhËn ®ãng vai trß rÊt quan träng trong
th¬ng m¹i vµ vËn t¶i quèc tÕ. Ngêi giao nhËn kh«ng chØ lµm
c¸c thñ tôc h¶i quan hoÆc thuª tµu mµ cßn cung cÊp dÞch vô
trän gãi vÒ toµn bé qu¸ tr×nh vËn t¶i vµ ph©n phèi hµng
ho¸. Ngêi giao nhËn ®· lµm nh÷ng chøc n¨ng sau ®©y:
M«i giíi H¶i quan: ngêi giao nhËn thay mÆt ngêi xuÊt khÈu,
nhËp khÈu ®Ó khai b¸o, lµm thñ tôc h¶i quan hay m«i giíi h¶i
quan.
Lµm ®¹i lý: ngêi giao nhËn nhËn uû th¸c tõ chñ hµng hoÆc
tõ ngêi chuyªn chë ®Ó thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc kh¸c nhau
nh nhËn hµng, giao hµng, lu kho trªn c¬ së hîp ®ång uû th¸c.
trÇn v¨n biªn- Ktn44-®h
7
b¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Lo liÖu chuyÓn t¶i vµ tiÕp göi hµng ho¸ (transhipment and
on-carriage): khi hµng ho¸ ph¶i chuyÓn t¶i hoÆc qu¸ c¶nh
qua níc thø ba, ngêi giao nhËn sÏ lo liÖu thñ tôc qu¸ c¶nh
hoÆc tæ chøc chuyÓn t¶i hµng ho¸ tõ ph¬ng tiÖn vËn t¶i nµy
sang ph¬ng tiÖn vËn t¶i kh¸c hoÆc giao hµng ®Õn tay ngêi
nhËn.
Lu kho hµng ho¸ (warehousing): trong trêng hîp ph¶i lu kho
hµng ho¸ tríc khi xuÊt khÈu hÆc sau khi nhËp khÈu, ngêi giao
nhËn sÏ lo liÖu viÖc ®ã b»ng ph¬ng tiÖn cña m×nh hoÆc
thuª ngêi kh¸c vµ ph©n phèi hµng ho¸ nÕu cÇn.
Ngêi gom hµng (consolidator): trong vËn t¶i hµng ho¸ b»ng
container, dÞch vô gom hµng lµ kh«ng thÓ thiÕu ®îc nh»m
biÕn hµng lÎ (less than container load - FCL) thµnh hµng
nguyªn (full container load - FCL) ®Ó tËn dông søc chë hoÆc
chØ lµ ®¹i lý.
Ngêi chuyªn chë (carrier): ngêi giao nhËn trùc tiÕp ký hîp
®ång vËn t¶i víi chñ hµng vµ chÞu tr¸ch nhiÖm chuyªn chë
hµng ho¸ tõ n¬i nµy ®Õn mét n¬i kh¸c. Ngêi giao nhËn
®ãng vai trß lµ ngêi thÇu chuyªn chë (contracting carrier)
nÕu anh ta ký hîp ®ång mµ kh«ng chuyªn chë. NÕu anh ta
trùc tiÕp chuyªn chë th× anh ta lµ ngêi chuyªn chë thùc tÕ
(performing carrier). Dï lµ ngêi chuyªn chë g× th× vÉn chÞu
tr¸ch nhiÖm vÒ hµng ho¸, kh«ng nh÷ng vÒ hµnh vi lçi lÇm
cña m×nh mµ c¶ nh÷ng ngêi mµ anh ta sö dông, vµ cã thÓ
ph¸t hµnh vËn ®¬n.
Ngêi kinh doanh VT§PT (Multimodal Transport Operator MTO): cung cÊp dÞch vô vËn t¶i ®i suèt hay cßn gäi lµ vËn t¶i
tõ cöa ®Õn cöa. MTO thùc chÊt lµ ngêi chuyªn chë, thêng lµ
trÇn v¨n biªn- Ktn44-®h
8
b¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
chuyªn chë theo hîp ®ång vµ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi
hµng ho¸.
II. C¸c chøng tõ liªn quan ®Õn xuÊt nhËp khÈu:
1. GiÊy chøng nhËn xuÊt xø:
Lµ chøng tõ do tæ chøc cã thÈm quyÒn ( Bé ht¬ng m¹i,
phßng th¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp) cÊp ®Ó x¸c nhËn n¬i s¶n
xuÊt ra hoÆc khai th¸c h¶ng ho¸.
Chøng tõ nµy cÇn thiÕt cho c¬ quan h¶i quan còng nh c¸c
doanh nghiÖp nhËp khÈu ®Î thùc hiÖn chÕ ®é u ®·i khi tÝnh
thuÕ tuú thuéc vµo chÝnh s¸ch cña nhµ níc.
Tuú theo yªu cÇu cña viÖc thùc hiÖn chÕ ®é u ®·i khi tÝnh
thuÕ mËu dÞch vµ quan thuÕ mµ ngêi ta ®Ò ra c¸c mÉu(form)
thÝch hîp nh:
Form A dïng ®Ó thùc hiÖn chÕ ®é u ®·i phæ cËp( GSPgeneralized system of preferences)
Form B dïng cho c¸c s¶n phÈm mµ bªn mua yªu cÇu cung
cÊp C/O
Form C ®ïng ®Ó thùc hiÖn b¶n " Tho¶ thuËn u ®·i th¬ng
m¹i" (PTA- Preferential trading Arrangement).
Form O dïng cho mÆt hµng cµ phª xuÊt khÈu vµo c¸c níc
thuéc hiÖp héi cµ phª quèc tÕ ICO.
Form X dïng cho mÆt hµng cµ phª xuÊt khÈu sang c¸c níc
ngoµi ICO.
Form T dïng cho c¸c mÆt hµng dÖt may xuÊt khÈu sang
c¸c níc thuéc EU.
Form D dïng
®Ó thùc hiÖn hÖ thèng u ®·i cã hiÖu lùc
chung( CEPT- common effctive preferential
®îc ¸p dông gi÷a c¸c níc ASEAN.
trÇn v¨n biªn- Ktn44-®h
9
tariff ) ®ang
b¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Form E dïng cho mÆt hµng xuÊt nhËp khÈu víi Trung Quèc.
2. VËn ®¬n ®êng biÓn(B/L):
VËn ®¬n ®êng biÓn(b/l) lµ mét chøng tõ vËn t¶i do
ngêi chuyªn chë kÝ ph¸t cho ngêi gõi hµng theo yªu
cÇu cña ngêi göi hµng ®Ó chøng nhËn r»ng ngêi
chuyªn chë ®· nhËn hµng, nhËn tr¸ch nhiÖm vÒ hµng
ho¸ trong qu¸ tr×nh chuyªn chë vµ sÏ giao hµng cho
ngêi xuÊt tr×nh vËn ®¬n gèc hîp ph¸p t¹i c¶ng ®Ých.
B/L lµ mét chøng tõ v« cïng quan träng trong viÖc
giao nhËn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu bëi mét trong ba
chøc n¨ng cña nã lµ x¸c nhËn quyÒn së hu. Ngêi cã
tªn trong vËn ®¬n hoÆc ®îc chuyÓn nhîng mét c¸ch
hîp ph¸p th× míi lµ ngêi nhËn ®îc hµng. Chñ hµng
muèn nhËn ®îc hµng tríc tiªn ph¶i xuÊt tr×nh vËn
®¬n cho h·ng tµu ®Ó dæi lÊy lÖnh giao hµng th× míi
tiÕn hµnh ®îc c¸c bíc tiÕp theo ®îc.
3. Bé hå s¬ h¶i quan ®èi víi hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu:
a. Hµng nhËp khÈu:
GiÊy tê xuÊt tr×nh: V¨n b¶n cho phÐp cña Bé th¬ng m¹i hoÆc bé chñ qu¶n( mét b¶n chÝnh ®èi
chiÕu víi mét b¶n sao ph¶i nép).
GiÊy tê ph¶i nép:
- Tê khai hµng nhËp khÈu( mµu xanh nh¹t, ký hiÖu
HQ99- XNK) 3 b¶n chÝnh
- Hîp ®ång ngo¹i th¬ng 1 b¶n sao
trÇn v¨n biªn- Ktn44-®h
10
b¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
- VËn t¶i ®¬n 1 b¶n sao
- Ho¸ ®¬n th¬ng m¹i 1 b¶n chÝnh, 1 b¶n sao
-
GiÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh( ®«Ý víi
doanh nghiÖp lÇn ®Çu lµm thñ tôc h¶i quan)
C¸c trêng hîp sau ph¶i nép thªm:
- Hµng nhËp khÈu uû th¸c : 1 b¶n sao hîp ®ång
nhËp khÈu uû th¸c
- Hµng nhËp khÈu cã ®iÒu kiÖn cÇn co 1 b¶n sao
giÊy phÐp
- Hµng u ®·i thuÕ quan 1 b¶n chÝnh C/O
b. Hµng xuÊt khÈu:
VÒ c¬ b¶n c¸c giÊy tê h¶i quan cÇn thiÕt cho mét l«
hµng xuÊt khÈu còng cÇn cã nh l« hµng nhËp khÈu.
trÇn v¨n biªn- Ktn44-®h
11
b¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
phÇn III: néi dung thc tËp t¹i c«ng ty VInatranco II
Sau thêi gian thùc tËp nghiÖp vô lµm thñ tôc khai b¸o h¶i quan
cho hµng nhËp khÈu ë Chi nh¸nh C«ng ty cæ phÇn kho vËn vµ
dÞch vô th¬ng m¹i H¶i Phßng II
( Vinatranco II) em ®· n¾m ®îc mét sã kÜ n¨ng c¬ b¶n trong
viÖc khai b¸o thñ tôc h¶i quan .
I/ Mét sè nÐt ho¹t ®éng lµm thñ tôc h¶i quan hiÖn nay.
1/ Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn dÞch vô lµm thñ
tôc h¶i quan trªn thÕ giíi
Lo¹i h×nh tæ chøc kinh doanh dÞch vô nµy ®îc h×nh thµnh vµo
®Çu TK 19 ë Mü vµ mét sè quèc gia Ch©u ¢u. Nguyªn nh©n ban
®Çu lµ do khã kh¨n trong kh©u tæ chøc s¾p xÕp hµng ho¸ qua
biªn giíi víi sù rêm rµ, kh¾t khe cña quy t¾c lµm thñ tôc quan ,sau
®ã do chuyªn m«n ho¸ nªn viÖc kinh doanh dÞch vô thñ tôc h¶i
quan d· t¸ch thµnh mét nghÒ ®éc lËp, cã tÝnh nhµ nghÒ cao.
Ngµy nay kinh doanh dÞch vô thñ tôc h¶i quan kh«ng chØ ph¸t
triÓn trªn b×nh diÖn quèc gia vµ cßn ®îc ph¸t triÓn trªn toµn thÕ
giíi.
T¹i Mü:
trÇn v¨n biªn- Ktn44-®h
12
b¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
HiÖp héi c¸c nhµ kinh doanh dÞch vô thñ tôc h¶i quan ®îc thµnh
lËp ngµy 22/3/1897 t¹i c¶ng New York
vµ sau ®ã ®îc ®æi tªn
thµnh HiÖp héi dÞch vô thñ tôc h¶i quan vµ giao nhËn Mü (NCBFA National Customs Broker and Forwarder Association). Ngêi kinh
doanh dÞch vô h¶i quan t¹i Mü sÏ ®îc H¶i quan Mü cÊp phÐp vµ
qu¶n lý
T¹i NhËt B¶n:
HiÖn nay,cã hiÖp héi c¸c nhµ kinh doanh dÞch vô thñ tôc h¶i quan
( thµnh lËp n¨m1967) . Ho¹t ®éng tËp trung vµo c¸c vÊn ®Ò sau:
- TriÓn khai hÖ thèng khai b¸o h¶i quan tù ®éng.
- Nghiªn cøu hoµn thiÖn hÖ thèng cung cÊp dÞch vô thñ tôc h¶i
quan.
- Chèng bu«n lËu.
- Tiªu chuÈn ho¸ c¸c chøng tõ h¶i quan.
- Cung cÊp c¸c dÞch vô t vÊn vÒ thñ tôc h¶i quan.
TÝnh ®Õn 8/1998 t¹i NhËt B¶n ®· cã 1620 v¨n phßng ho¹t ®éng,
thu hót 13000 tham gia vµo ho¹t ®éng nµy.
T¹i Trung Quèc:
Lo¹i h×nh kinh doanh dÞch vô thñ tôc h¶i quan còng ph¸t triÓn
m¹nh mÏ vµ ®îc ®iÒu chØnh bëi " quy chÕ qu¶n lý c¸c xÝ nghiÖp
khai b¸o h¶i quan vµ nh©n viªn h¶i quan". §Ó ®îc Tæng côc h¶i
quan cho phÐp lµm thñ tôc h¶i quan c¸c xÝ nghiÖp ph¶i tho¶ m·n
c¸c ®iÒu kiÖn:
- Thµnh lËp hîp ph¸p.
- Cã vèn ®¨n ký tõ 1500000 NDT trë lªn.
- Ph¶i nép 200000 NDT tiÒn b¶o hiÓm.
- Cã ®éi ngò nh©n viªn lµm thñ tôc h¶i quan ®· ®îc ®µo t¹o.
- Cã trô së, v¨n phßng víi trang thiÕt bÞ phï hîp.
trÇn v¨n biªn- Ktn44-®h
13
b¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Mäi ho¹t ®éng cña c¸c xÝ nghiÖp kh¹i b¸o h¶i quan ph¶i ®Æt díi
sù kiÓm so¸t cña Tæng côc h¶i quan.
Ngoµi ra, nghÒ kinh doanh dÞch vô thñ tôc h¶i quan còng ph¸t
triÓn ë kh¾p c¸c níc nh: Ph¸p, Cana®a, Philippin, Hµn Quèc,
Singapore...Sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ ngµnh kinh doanh dÞch vô nµy
®· dÉn ®Õn viÖc thµnh lËp Liªn ®oµn quèc tÕ c¸c HiÖp héi
nh÷ng nhµ kinh doanh dÞch vô thñ tôc h¶i quan - IFCBA vµo th¸ng
12/1990 t¹i Singapore
2/ Kh¸i niÖm dÞch vô thñ tôc h¶i quan
Trong LuËt H¶i quan cña c¸c níc trªn thÕ giíi ®Òu cã kh¸i niÖm
vÒ lo¹i h×nh dÞch vô nµy díi c¸c tªn kh¸c nhau. T¹i Ph¸p, nã cã
kh¸i niÖm " Ngêi ¨n hoa hång h¶i quan". T¹i Trung quèc nghÒ nµy
®îc gäi lµ " NghÒ chuyªn khai b¸o h¶i quan". T¹i ViÖt Nam tõ
nh÷ng n¨m 1997 ®Õn nay ®· xuÊt hiÖn nhiÒu thuËt ng÷ kh¸c
nhau ®Ó chØ ngµnh nµy: khai thuª, kinh doanh thñ tôc h¶i quan,
®¹i lý lµm thñ tôc h¶i quan.
a- DÞch vô thñ tôc h¶i quan lµ mét lo¹i dÞch vô do ngêi ®¹i lý lµm
thñ tôc h¶i quan thay mÆt ngêi uû th¸c thùc hiÖn theo hîp ®ång
®· ký kÕt.
- Nép vµ xuÊt tr×nh Hå s¬ h¶i quan cho
hµng ho¸ xuÊt nhËp
khÈu.
- XuÊt tr×nh hµng ho¸ ®Ó h¶i quan kiÓm tra vµ chøng kiÕn viÖc
kiÓm tra ®ã
- Nép thuÕ hoÆc nhËn th«ng b¸o thuÕ vµ thùc hiÖn c¸c nghÜa vô
t¶i chÝnh kh¸c.
- Thùc hiÖn khiÕu n¹i víi c¬ quan h¶i quan vÒ c¸c quyÕt ®Þnh
cña h¶i quan liªn quan ®Õn l« hµng xuÊt nhËp khÈu ®ã.
trÇn v¨n biªn- Ktn44-®h
14
b¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
b- §¹i lý lµm thñ tôc h¶i quan.
§iÒu 21 LuËt H¶i quan ViÖt Nam quy ®Þnh: " ®¹i lý lµm thu tôc
h¶i quan lµ ngêi khai h¶i quan theo sù uû quyÒn cña ngêi cã
quyÒn vµ nghÜa vô trong viÖc lµm thñ tôc h¶i quan ®èi víi hµng
ho¸ xuÊt nhËp khÈu".
Quan hÖ gi÷a ngêi uû th¸c vµ ngêi ®¹i lý lµm thñ tôc h¶i quan
lµ quan hÖ hîp ®ång.
3/ §Æc ®iÓm cña dÞch vô lµm thñ tôc h¶i quan
a. DÞch vô thñ tôc h¶i quan cã tÝnh chuyªn nghiÖp cao.
- Ngêi kinh doanh dÞch vô thñ tôc h¶i quan lµ nh÷ng chuyªn gia
trong lÜnh vùc h¶i quan. Hä ®· tõng c«ng t¸c trong ngµnh h¶i
quan mét sè nhÊt ®Þnh vµ ®îc häc vµ s¸t h¹ch. Nh÷ng líp häc nµy
®Òu h¶i quan tæ chøc.
- Ngêi kinh doanh nµy ph¶i ®îc cÊp giÊy phÐp hµnh nghÒ do mét
c¬ quan cã thÈm quyÒn cÊp.
b. Kinh doanh dÞch vô thñ tôc h¶i quan lu«n g¾n liÒn víi nghiÖp
vô h¶i quan.
- NghiÖp vô cña kinh doanh dÞch vô thñ tôc h¶i quan lu«n liªn
quan ®Õn c¸c kh©u nghiÖp vô lµm thñ tôc h¶i quan: khai b¸o,
xuÊt tr×nh hµng ho¸, ¸p m·, tÝnh thuÕ, thùc hiÖn c¸c quyÕt
®Þnh cña h¶i quan.
- Tæng côc H¶i quan võa lµ ngêi cÊp giÊy phÐp hµnh nghÒ, võa lµ
ngêi kiÓm tra gi¸m s¸t ho¹t ®éng kinh doanh cña ngêi kinh doanh
dÞch vô thñ tôc h¶i quan.
c. DÞch vô thñ tôc h¶i quan cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi dÞch
giao nhËn , vËn t¶i.
- C¸c tæ chøc kinh doanh dÞch vô thñ tôc h¶i quan ®Òu cã kinh
doanh vËn chuyÓn hµng hãa.
trÇn v¨n biªn- Ktn44-®h
15
b¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
- DÞch vô thñ tôc h¶i quan ®îc h×nh thµnh tõ trong lßng cña dÞch
vô giao nhËn. §ã lµ do sù ph¸t triÓn cña ph¬ng thøc vËn t¶i míi vËn t¶i ®a ph¬ng thøc "MTO - Multimotial Transport Operator", mµ
trong c¸c c«ng ®o¹n vËn chuyÓn ®Òu cã liªn quan ®Õn ho¹t
®éng cña h¶i quan.
d. Tr¸ch nhiÖm cña ngêi kinh doanh dÞch vô thñ tôc h¶i quan lµ
tr¸ch nhiÖm kÐp.
Ngêi kinh doanh dÞch vô thñ tôc h¶i quan ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm
tríc ngêi uû th¸c vµ ph¶i b¶o vÖ quyÒn lîi cña ngêi uû th¸c, ®ång
thêi hä cßn ph¶i b¶o vÖ bÝ mËt cho ngêi uû th¸c.
MÆt kh¸c, ngêi kinh doanh dÞch vô thñ tôc h¶i quan cßn ph¶i
chÞu sù qu¶n lý trùc tiÕp cña c¬ quan H¶i quan, gióp cho h¶i quan
thùc hiÖn tèt chøc n¨ng gi¸m s¸t vµ qu¶n lý.
4. §iÒu kiÖn ®Ó ®îc lµm ®¹i lý kinh doanh thñ tôc H¶i
quan.
- Ph¶i lµ doanh nghiÖp ®îc thµnh lËp theo luËt ®Þnh.
- Ph¶i cã Ýt nhÊt 3 nh©n viªn biÕt ph¸p luËt h¶i quan, nghiÖp
vô h¶i quan ®îc h¶i quan ®µo t¹o cÊp chøng chØ.
- Cã ®¨ng ký ngµnh nghÒ kinh doanh dÞch vô thñ tôc h¶i
quan ghi trong giÊy ®¨ng ký kinh doanh.
- Cã hå s¬ ®¨ng ký kinh doanh víi h¶i quan.
Hå s¬ gåm:
. §¬n ®Ò nghÞ lµm ®¹i lý lµm thñ tôc h¶i quan.
.GiÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh.
.Chøng chØ cña c¸c nh©n viªn c¸c líp ®µo t¹o cña H¶i
quan.
5/ QuyÒn cña c¸c bªn cã liªn quan.
trÇn v¨n biªn- Ktn44-®h
16
b¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
a- §¹i lý lµm thñ tôc h¶i quan.
. §îc h¶i quan ®µo t¹o.
. §îc khai h¶i quan vµ thùc mét sè c«ng viÖc ®îc uû quyÒn.
. Cã quyÒn yªu cÇu chñ hµng cung cÊp ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c
chøng tõ, th«ng tin vÒ l« hµng.
. Ký tªn trªn tê khai.
. ChÞu tr¸ch nhiÖm tríc ph¸p luËt vÒ c¸c c«ng viÖc ®îc giao.
b - Chñ hµng.
. Ký hîp ®ång uû quyÒn cho ®¹i lý.
. Cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c chøng tõ th«ng tin.
. ChÞu tr¸ch nhiÖm ph¸p luËt vÒ c¸c hµnh vi cña ngêi ®¹i lý.
6/ C¸c c«ng viÖc mµ ngêi ®¹i lý thñ tôc h¶i quan ph¶i lµm
a- C¸c c«ng viÖc t vÊn
. Híng dÉn quy tr×nh thñ tôc h¶i quan khi xuÊt, nhËp khÈu, qu¸
c¶nh hµng ho¸.
.T vÊn vÒ chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt xø...
.Híng dÉn lËp bé chøng tõ theo quy ®Þnh cña h¶i quan.
. Cung cÊp th«ng tin vÒ tËp qu¸n, thñ tôc h¶i quan ë mét sè
c¶ng trªn thÕ giíi.
b- Lµm c¸c c«ng viÖc liªn quan ®Õn thñ tôc h¶i quan.
. Thay mÆt chñ hµng khai b¸o h¶i quan vµ ký tªn trªn tê khai.
. XuÊt tr×nh hµng ho¸ ®Ó H¶i quan kiÓm tra.
. TÝnh thuÕ, nép thuÕ vµ c¸c nghÜa vô tµi chÝnh kh¸c.
c- C¸c c«ng viÖc liªn quan ®Õn tranh chÊp.
. KhiÕu n¹i trªn c¬ së LuËt H¶i quan.
. Gi¶i quyÕt c¸c vô viÖc theo yªu cÇu cña H¶i quan.
trÇn v¨n biªn- Ktn44-®h
17
b¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
II/ Quy tr×nh lµm thñ tôc h¶i quan cho mét l« hµng
nhËp khÈu
§èi tîng hµng ho¸ nhËp khÈu chia lµm nhiÒu lo¹i h×nh:
- NhËp ®Çu t nép thuÕ: lµ m¸y mãc thiÕt bÞ dïng
trong s¶n xuÊt, c¸c linh kiÖn nhËp ngo¹i dïng ®Ó l¾p
r¸p....
- NhËp kinh doanh: lµ c¸c lo¹i hµng ho¸ mµ doanh
nghiÖp trong níc nhËp vÒ
kh«ng ®Ó s¶n xuÊt mµ ®Ó
cung øng ra thÞ trêng
- T¹m nhËp t¸i xuÊt: lµ hµng ho¸ nhËp vÒ nh ng kh«ng
®em b¸n cho thÞ trêng trong níc mµ xuÊt sang níc kh¸c
- Hµng qu¸ c¶nh,...
C¸c bíc tiÕn hµnh nhËp khÈu mét l« hµng
- B1- §¨ng ký tê khai h¶i quan:
+ViÖc më tê khai h¶i quan sÏ ® îc thùc hiÖn khi hµng ho¸
®îc hµng ho¸ ®Õn c¶ng nhËp khÈu, hå s¬ h¶i quan cho l«
hµng gåm:
- GiÊy uû quyÒn cho ®¬n vÞ lµm thñ tôc h¶i quan
- Hîp ®ång mua b¸n (1 b¶n sao)
- Ho¸ ®¬n th¬ng m¹i (1 b¶n chÝnh + 1 b¶n sao)
- Chi tiÕt ®ãng gãi hµng ho¸ (1 b¶n chÝnh + 1 b¶n
sao)
- VËn ®¬n (1 b¶n sao)
- LÖnh giao hµng (b¶n chÝnh)
- GiÊy chøng nhËn xuÊt xø (nÕu lµ hµng thuéc diÖn u
®·i thuÕ)
trÇn v¨n biªn- Ktn44-®h
18
b¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
- Ngoµi ra tuú tõng lo¹i hµng lµ hµng nhËp kh«ng ®iÒu
kiÖn hay cã ®iÒu kiÖn mµ ph¶i cÇn thªm c¸c chøng tõ
kh¸c cã liªn quan ®Õn l« hµng.
+C¸n bé h¶i quan tiÕp nhËn sÏ
thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc
sau:
. KiÓm tra sù chÝnh x¸c cña chøng tõ, x¸c ®Þnh mÆt
mÆt hµng, ®¹i diÖn cho chñ hµng lµ ng êi
ph¶i cung cÊp
c¸c th«ng tin cÇn thiÕt ®Ó h¶i quan cã thÓ x¸c ®Þnh râ
mÆt hµng.
. NhËp d÷ liÖu vµo m¸y vµ ®¨ng ký tê khai,
.
Ph©n luång hµng ho¸ trªn 2 tiªu chÝ ( th ¬ng nh©n
vµ mÆt hµng): luång xanh, luång vµng, luång ®á ( kiÓm
tra 5%, 10%, toµn bé)
L·nh ®¹o chi côc dùa trªn sù ph©n luång cña c¸n bé
tiÕp nhËn sÏ quyÕt ®Þnh ph©n luång cho l« hµng vµ ký
vµo tê khai
NÕu hµng ho¸ thuéc diÖn miÔn kiÓm th× h¶i quan sÏ
tr¶ l¹i tê khai vµ giÊy quyÕt ®Þnh ph©n luång l« hµng cho
chñ hµng ®Ó gi¶i phãng hµng. NÕu hµng thuéc diÖn kiÓm
ho¸ th× sÏ ph¶i tiÕp tôc thùc hiÖn kiÓm tra cña h¶i quan.
- B2- KiÓm tra h¶i quan
KiÓm tra h¶i quan khi hµng ho¸ thuéc diÖn luång
®á,khi kiÓm tra ph¶i cã mÆt chñ hµng vµ 2 c«ng chøc h¶i
quan.Chñ hµng cã tr¸ch nhiÖm ® a hµng vµo vÞ trÝ kiÓm
tra cña b·i. C¸c c«ng viÖc tiÕn hµnh khi kiÓm tra thùc tÕ
hµng ho¸:
- Ph©n lo¹i hµng ho¸.
trÇn v¨n biªn- Ktn44-®h
19
b¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
- LÊy mÉu ph©n tÝch.
- Yªu cÇu gi¸m ®Þnh khi cÇn thiÕt.
- KiÓm tra xuÊt xø.
- KiÓm tra chÊt lîng, chñng lo¹i.
- KiÓm tra gi¸ c¶...
KÕt qu¶ kiÓm ho¸ sÏ ®îc h¶i quan ghi trªn tê khai h¶i
quan, chñ hµng sÏ ký vµo tê khai.
KÕt qu¶ nµy sÏ lµ c¬ së cho viÖc tÝnh thuÕ sau nµy.
- B3- TÝnh vµ thu thuÕ nhËp khÈu.
Sau khi kiÓm ho¸ xong, hµng ho¸ kh«ng ph¶i nép thuÕ
sÏ ®îc gi¶i phãng ngay. §èi víi hµng ho¸ cã thuÕ
hå s¬ sÏ
®îc chuyÓn sang bé phËn tÝnh thuÕ ®Ó x¸c ®Þnh tiÒn
thuÕ ph¶i nép cña l« hµng.
-B4- Th«ng quan.
Dùa vµo khai b¸o cña chñ ®èi t îng, hay kÕt luËn cña c¬
quan h¶i quan ¸p dông ®èi víi hµng miÔn kiÓm tra; kÕt
qu¶ kiÓm tra thùc tÕ; kÕt qu¶ kiÓm tra chÊt l îng; kÕt qu¶
gi¸m ®Þnh ®Ó quyÕt ®Þnh th«ng quan:
- Hµng kh«ng chÞu thuÕ, hµng gia c«ng hµng ®Æc
biÖt... sÏ ®îc gi¶i phãng ngay sau khi cã x¸c nhËn cña h¶i
quan vÒ kiÓm ho¸
- Hµng ph¶i nép thuÕ sÏ ® îc gi¶i phãng sau khi ®· nép
thuÕ
- Hµng cã thêi gian ©n h¹n sÏ ® îc gi¶i phãng nÕu ®· cã
th«ng b¸o thuÕ.
- B5- KiÓm tra sau gi¶i phãng (hËu kiÓm)
trÇn v¨n biªn- Ktn44-®h
20
- Xem thêm -