BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC HUẾ
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM
BÙI HỮU HÙNG
BIỆN PHÁP QUẢN LÝ CỦA HIỆU TRƯỞNG
ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC CỦA SINH VIÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI NGỮ - ĐẠI HỌC HUẾ
Demo Version - Select.Pdf SDK
Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60 14 01 14
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC
TS. NGUYỄN VĂN TỤ
HUẾ NĂM 2015
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trin
̀ h nghiên cƣ́u của
riêng cá nhân tôi và với sƣ̣ hƣớng dẫn , giúp đỡ của ngƣời
hƣớng dẫn khoa ho ̣c đó là TS. Nguyễn Văn Tụ, các số liệu và
kế t quả nghiên cƣ́u đƣơ ̣c đề câ ̣p trong luâ ̣n văn là trung thƣ̣c
chƣa tƣ̀ng đƣơ ̣c công bố trong bấ t kỳ mô ̣t công trình nào khác .
Tác giả luận văn
Demo Version - Select.Pdf SDK
ii
Bùi Hữu Hùng
Lời Cảm Ơn
Với tình cảm chân thành, tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu
sắc tới Tiến sĩ Nguyễn Văn Tụ, trƣờng Đại học Ngoại ngữ Đại học Huế, đã tận tình hƣớng dẫn, chỉ bảo và giúp đỡ bản
thân tôi hoàn thành luận văn này.
Xin chân thành cảm ơn Hội đồng khoa học, các GS, PGS,
TS đã trực tiếp giảng dạy và tham gia giảng dạy lớp Cao học
Quản lý Giáo dục – Khóa XXII; Khoa Tâm lý giáo dục, Phòng
đào tạo sau đại học Trƣờng Đại học Sƣ phạm - Đại học Huế.
Xin cảm ơn Ban Giám hiệu, cán bộ quản lý, giảng viên và
toàn thể sinh viên Trƣờng Đại học Ngoại ngữ - Đại học Huế đã
ủng hộ nhiệt tình, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá
- Select.Pdf SDK
trình học Demo
tập vàVersion
làm luận
văn tốt nghiệp, cùng các bạn bè trong
lớp Cao học QLGD khóa 22 (2013 – 2015) đã giúp đỡ, động viên,
tạo mọi điều kiện tốt nhất và đóng góp những ý kiến quý báu cho
tôi trong quá trình học tập và thực hiện luận văn tốt nghiệp.
Chắc chắn trong quá trình thực hiện luận văn không tránh
khỏi những sai sót, kính mong nhận đƣợc sự quan tâm chỉ dẫn
của các thầy giáo, cô giáo, các bạn đồng nghiệp để kết quả
nghiên cứu đƣợc hoàn chỉnh hơn.
Mô ̣t lần nữa xin chân thành cảm ơn.
Thừa Thiên Huế, tháng 05 năm 2015
Tác giả luận văn
Bùi Hữu Hùng
iii
iii
MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa ............................................................................................................ i
Lời cam đoan ............................................................................................................ ii
Lời cảm ơn .............................................................................................................. iii
MỤC LỤC ................................................................................................................1
DANH MỤC CÁC TƢ̀ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN ...................................3
DANH MỤC CÁC BẢNG VÀ SƠ ĐỒ ..................................................................4
MỞ ĐẦU ..................................................................................................................5
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI .............................................................................................. 5
2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU ...................................................................................... 7
3. KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU .................................................. 7
3.1. Khách thể nghiên cứu .................................................................................................7
3.2. Đối tƣợng nghiên cứu .................................................................................................7
4. GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU .................................................................................. 7
5. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU ...................................................................................... 7
6. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................................................. 7
7. PHẠM VI NGHIÊN CỨU .......................................................................................... 8
Demo Version - Select.Pdf SDK
8. CẤU TRÚC LUẬN VĂN ........................................................................................... 8
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG
TỰ HỌC CỦA SINH VIÊN ...................................................................................9
1.1. Khái quát lịch sử nghiên cứu vấn đề ...................................................................... 9
1.2. Những vấn đề lý luận về tự học của sinh viên trƣờng đại học .......................... 12
1.3. Hiệu trƣởng trƣờng đại học và công tác quản lý hoạt động tự học của SV..... 19
TIỂU KẾT CHƢƠNG 1 ................................................................................................ 30
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG TỰ HỌC CỦA SINH VIÊN VÀ CÔNG TÁC
QUẢN LÝ CỦA HIỆU TRƢỞNG ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC CỦA
SINH VIÊN TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI NGỮ - ĐẠI HỌC HUẾ .......31
2.1. Khái quát về Trƣờng Đại học Ngoại ngữ - Đại học Huế ................................... 31
2.2. Khái quát về quá trình khảo sát thực trạng .......................................................... 38
2.3. Thực trạng về hoạt động tự học của sinh viên Trƣờng Đại học Ngoại ngữ Đại học Huế..................................................................................................................... 39
2.4. Thực trạng quản lý hoạt động tự học của sinh viên tại Trƣờng Đại học Ngoại
ngữ - Đại học Huế .......................................................................................................... 56
TIỂU KẾT CHƢƠNG 2 ..................................................................................................74
1
CHƢƠNG 3: CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ CỦA HIỆU TRƢỞNG ĐỐI VỚI
HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC CỦA SINH VIÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI
NGỮ - ĐẠI HỌC HUẾ .........................................................................................69
3.1. Những định hƣớng đề xuất biện pháp .................................................................. 69
3.2. Những nguyên tắc xác lập các biện pháp............................................................. 70
3.3. Các nhóm biện pháp quản lý của HT đối với HĐTH của SV tại Trƣờng Đại
học Ngoại ngữ - Đại học Huế ....................................................................................... 71
3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp ........................................................................... 89
3.5. Khảo nghiệm mức độ cần thiết và tính khả thi của các nhóm biện pháp ........ 91
TIỂU KẾT CHƢƠNG 3 ................................................................................................ 94
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .......................................................................95
1. Kết luận ....................................................................................................................... 95
2. Khuyến nghị ................................................................................................................ 96
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................99
PHỤ LỤC
Demo Version - Select.Pdf SDK
2
DANH MỤC CÁC TƢ̀ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN
Chữ viết tắt
Viết đầy đủ
BCH TW
Ban chấp hành Trung ƣơng
CBQL
Cán bộ quản lý
CHXHCN
Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa
CNH, HĐH
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa
CSVC
Cơ sở vật chất
CTHS-SV
Công tác Học sinh – Sinh viên
CVHT
Cố vấn học tập
GD&ĐT
Giáo dục và Đào tạo
GV
Giảng viên
HĐTH
Hoạt động tự học
HT
Hiệu trƣởng
KHTH
Kế hoạch tự học
KN
Kĩ năng
KT – ĐG
Kiểm tra, đánh giá
NXB GD
Nhà xuất bản giáo dục
PPDH
Phƣơng pháp dạy học
PPTH
Phƣơng pháp tự học
SL
Số lƣợng
SV
Sinh viên
TKB
Thời khóa biểu
Demo Version - Select.Pdf SDK
3
DANH MỤC CÁC BẢNG VÀ SƠ ĐỒ
BẢNG
Bảng 2.1. Lý do chọn Trƣờng Đại học Ngoại ngữ (Khảo sát đối tƣợng SV) .........39
Bảng 2.2. Nhận thức về tầm quan trọng của HĐTH ...............................................39
Bảng 2.3. Các mục đích tự học của SV (Khảo sát đối tƣợng SV) ..........................40
Bảng 2.4. Thời gian tự học (Khảo sát đối tƣợng SV) .............................................41
Bảng 2.5. Tần suất tự học của SV (Khảo sát đối tƣợng SV) ..................................41
Bảng 2.6. Xây dựng kế hoạch tự học (Khảo sát đối tƣợng SV)..............................42
Bảng 2.7. Các mức độ thực hiện kế hoạch (Khảo sát đối tƣợng SV) .....................43
Bảng 2.8. Địa điểm tự học của SV (Khảo sát đối tƣợng SV) .................................43
Bảng 2.9. Các hình thức tự học và mức độ thực hiện (Khảo sát đối tƣợng SV) ....44
Bảng 2.10. Đánh giá của GV về mức độ thực hiện các HĐTH ..............................45
Bảng 2.11. Đánh giá ý thức, thái độ tự học của SV (Khảo sát GV) .......................46
Bảng 2.12. Phƣơng pháp tự học của SV .................................................................47
Bảng 2.13. Tự đánh giá về các kỹ năng tự học của sinh viên .................................48
Bảng 2.14. Đánh giá của GV về kỹ năng tự học của sinh viên ...............................49
Bảng 2.15. Hiệu quả tự học của SV ........................................................................50
Bảng 2.16. Những yếu tố ảnh hƣởng tích cực đến HĐTH của SV .........................51
Demo Version - Select.Pdf SDK
Bảng 2.17. Những yếu tố ảnh hƣởng không thuận lợi đến việc tự học (Khảo sát SV) ..... 52
Bảng 2.18. Những thuận lợi trong HĐTH của SV (Khảo sát SV) ..........................54
Bảng 2.19. Những khó khăn trong HĐTH của SV (Khảo sát SV) .........................55
Bảng 2.20. Trách nhiệm quản lý HĐTH .................................................................56
Bảng 2.21. Mức độ quản lý HĐTH của các Phòng, Khoa chuyên môn,
các tổ chức đoàn thể ................................................................................................57
Bảng 2.22. Nguyên nhân của việc quản lý HĐTH có kết quả chƣa cao .................58
Bảng 2.23. Nội dung, chƣơng trình, giáo trình giảng dạy hiện nay (Khảo sát GV) ....61
Bảng 2.24. Đánh giá về phƣơng pháp giảng dạy tại Trƣờng (Khảo sát GV) .........63
Bảng 2.25. Hình thức đánh giá (Khảo sát GV) .......................................................64
Bảng 2.26. Ý kiến đánh giá của CBQL, GV về cơ sở vật chất hiện nay ................65
Bảng 3.1. Khảo nghiệm mức độ cần thiết và khả thi của các biện pháp
đề xuất .....................................................................................................................92
SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1. Các yếu tố quản lý giáo dục ...................................................................21
4
MỞ ĐẦU
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Dạy học đƣợc xem là con đƣờng cơ bản nhất để thực hiện mục đích của
quá trình giáo dục tổng thể, trong đó tự học là phƣơng thức cơ bản để ngƣời học
có đƣợc những hệ thống tri thức phong phú và thiết thực. Tƣ tƣởng Hồ Chí Minh
về việc “lấy tự học làm gốc” đã đƣợc nhân dân ta luôn coi trọng. Điều 5 của Luật
Giáo dục (2005) quy định “Phƣơng pháp giáo dục phải phát huy tính tích cực, tự
giác, chủ động, tƣ duy sáng tạo của ngƣời học; bồi dƣỡng cho ngƣời học năng lực
tự học, khả năng thực hành, lòng say mê học tập và ý chí vƣơn lên”; “đảm bảo
thời gian tự học, tự nghiên cứu cho học sinh, phát triển phong trào tự học, tự đào
tạo...”; “tạo ra năng lực tự học sáng tạo của mỗi học sinh”.
Tự học, tự đào tạo là một hoạt động cơ bản trong quá trình rèn luyện, phát
triển nhận thức và mọi kỹ năng trong học tập của ngƣời học. Nâng cao năng lực tự
học cho sinh viên (SV) là một phƣơng hƣớng nhằm nâng cao chất lƣợng và hiệu
quả dạy - học,
là trọng
tâm công
tác quản lý của
nhà trƣờng. Chính vì vậy, tự học,
Demo
Version
- Select.Pdf
SDK
tự đào tạo là cách thức phát triển suốt đời của mỗi con ngƣời trong xã hội.
Bàn về vấn đề tự học, Nghị quyết Trung ƣơng 8 Khóa XI đã chỉ rõ: "Tiếp tục
đổi mới mạnh mẽ phƣơng pháp dạy và học theo hƣớng hiện đại; phát huy tính tích
cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của ngƣời học; khắc phục
lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách
nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để ngƣời học tự cập nhật và đổi mới tri thức,
kỹ năng, phát triển năng lực. Chuyển từ học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức
học tập đa dạng, chú ý các hoạt động xã hội, ngoại khóa, nghiên cứu khoa học. Đẩy
mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy và học".
Trong quá trình dạy học, ngƣời học vừa là đối tƣợng tác động của dạy học,
lại vừa là chủ thể của quá trình đó. Trong khi các hoạt động khác của con ngƣời
hƣớng vào việc làm thay đổi đối tƣợng khách thể thì hoạt động học tập làm cho
chính hoạt động chủ thể thay đổi, bằng hoạt động học tập, ngƣời học tự hình thành
và phát triển nhân cách của mình. Tác động của ngƣời dạy chỉ có thể đƣợc phát
5
huy khi thông qua hoạt động tích cực, chủ động, sáng tạo của ngƣời học. Chính vì
vậy, mục tiêu của quá trình dạy học cũng chính là mục tiêu của quá trình tự học.
Ngoài ra, tự học còn là con đƣờng thử thách, rèn luyện và hình thành ý chí cao đẹp
của mỗi sinh viên trên con đƣờng lập nghiệp, là con đƣờng tạo ra tri thức bền
vững cho ngƣời học. Do đó, quản lý hoạt động dạy học nói chung, quản lý hoạt
động tự học nói riêng có vai trò quan trọng, nó góp phần khắc phục nghịch lý: học
vấn thì vô hạn mà thời gian học ở trƣờng thì có hạn, đảm bảo tự học – một chìa
khóa vàng của giáo dục.
Muốn nâng cao chất lƣợng Giáo dục – đào tạo ở Trƣờng Đại học Ngoại
ngữ – Đại học Huế trƣớc hết cần nâng cao chất lƣợng quá trình dạy học. Một
trong các yếu tố quyết định chất lƣợng quá trình dạy học là chất lƣợng hoạt động
tự học của sinh viên. Đây là hoạt động tổ chức nhận thức nhằm đạt tới mục đích
nhất định, do chính ngƣời học tiến hành trong quá trình học tập, tự học giúp ngƣời
học nâng cao trí thức, kỹ năng và biến quá trình đào tạo thành quá trình tự đào tạo.
Vì vậy, phẩm chất và năng lực của ngƣời cán bộ tƣơng lai phụ thuộc rất nhiều vào
việc tự học của
họ trong
nhà trƣờng.
Demo
Version
- Select.Pdf SDK
Hiện nay hoạt động tự học của sinh viên ở Trƣờng Đại học Ngoại ngữ – Đại
học Huế mặc dù đã có chuyển biến tích cực nhƣng vẫn chƣa đáp ứng đƣợc với yêu
cầu đổi mới phƣơng pháp dạy học. Vì vậy, vấn đề đặt ra là cần có sự xem xét, đánh
giá tình hình thực trạng tự học của sinh viên hiện nay và những yếu tố cản trở việc
nâng cao chất lƣợng tự học, từ đó xác định các biện pháp nâng cao kết quả của hoạt
động tự học, đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lƣợng đào tạo của nhà trƣờng. Có nhiều
yếu tố hạn chế việc tự học của sinh viên, trong đó có sự hạn chế của công tác quản lý
hoạt động tự học. Vì vậy, xây dựng các biện pháp quản lý của Hiệu trƣởng đối với
HĐTH của sinh viên sẽ góp phần nâng cao chất lƣợng đào tạo của Trƣờng Đại học
Ngoại ngữ – Đại học Huế. Xuất phát từ những lý do trên, chúng tôi chọn đề tài “Biện
pháp quản lý của Hiệu trƣởng đối với hoạt động tự học của sinh viên Trƣờng Đại học
Ngoại ngữ – Đại học Huế” cho luận văn tốt nghiệp của mình.
6
2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận về vấn đề tự học, thực trạng quản lý và chất
lƣợng tự học của sinh viên Trƣờng Đại học Ngoại ngữ - Đại học Huế đề xuất các
biện pháp quản lý của Hiệu trƣởng nhằm nâng cao hoạt động tự học cho sinh viên,
góp phần nâng cao chất lƣợng đào tạo của nhà trƣờng.
3. KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU
3.1. Khách thể nghiên cứu
Công tác quản lý của Hiệu trƣởng Trƣờng Đại học Ngoại ngữ đối với hoạt
động tự học của sinh viên.
3.2. Đối tƣợng nghiên cứu
Các biện pháp quản lý của Hiệu trƣởng đối với hoạt động tự học của sinh
viên Trƣờng Đại học Ngoại ngữ – Đại học Huế.
4. GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU
Nếu đánh giá đúng thực trạng hoạt động tự học và quản lý hoạt động tự học
của sinh viên Trƣờng Đại học Ngoại ngữ – Đại học Huế và đề xuất đƣợc các biện
pháp quản lýDemo
khoa học,
phù hợp
với đặc điểmSDK
của nhà trƣờng và sinh viên thì có
Version
- Select.Pdf
thể nâng cao chất lƣợng tự học cho sinh viên, góp phần nâng cao chất lƣợng đào
tạo của nhà trƣờng.
5. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về vấn đề tự học và quản lý hoạt động tự học của
sinh viên
5.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng tự học và quản lý tự học của sinh viên tại
Trƣờng Đại học Ngoại ngữ – Đại học Huế.
5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý của Hiệu trƣởng đối với hoạt động tự học của
sinh viên Trƣờng Đại học Ngoại ngữ - Đại học Huế
6. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
6.1. Nhóm các phƣơng pháp nghiên cứu lý luận: Sử dụng các phƣơng pháp: phân
tích, tổng hợp, phân loại tài liệu, các văn bản liên quan… nhằm xây dựng cơ sở lý
luận của đề tài nghiên cứu.
7
6.2. Nhóm các phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn: Sử dụng phƣơng pháp điều tra
giáo dục, phƣơng pháp chuyên gia, phƣơng pháp tổng kết kinh nghiệm… nhằm
khảo sát, đánh giá thực trạng hoạt động tự học và quản lý hoạt động tự học của
sinh viên Trƣờng Đại học Ngoại ngữ - Đại học Huế.
6.3. Phƣơng pháp thống kê toán học nhằm xử lý số liệu kết quả điều tra.
7. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Đề tài tập trung nghiên cứu khảo sát thực trạng về hoạt động tự học của
sinh viên và công tác quản lý của Hiệu trƣởng đối với hoạt động tự học của sinh
viên tại Trƣờng Đại học Ngoại ngữ – Đại học Huế.
8. CẤU TRÚC LUẬN VĂN
* Mở đầu
* Nội dung nghiên cứu: gồm 03 chƣơng
- Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về công tác quản lý hoạt động tự học của sinh viên.
- Chƣơng 2: Thực trạng hoạt động tự học của sinh viên và công tác quản lý
của Hiệu trƣởng đối với hoạt động tự học của sinh viên tại Trƣờng Đại học Ngoại
ngữ – Đại học
Huế. Version - Select.Pdf SDK
Demo
- Chƣơng 3: Các biện pháp quản lý của Hiệu trƣởng đối với hoạt động tự
học của sinh viên Trƣờng Đại học Ngoại ngữ – Đại học Huế.
* Kết luận và khuyến nghị
Ngoài ra, luận văn còn có danh mục tài liệu tham khảo và các phụ lục
8
- Xem thêm -