§Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª
Phan Qu¸n Thµnh – Tkª40A
Lêi nãi ®Çu
Theo xu h−íng ph¸t triÓn chung cña thÕ giíi, nÒn kinh tÕ cña n−íc ta
®ang ngµy mét ®æi míi .Tõ c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung ,quan liªu bao cÊp
chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n−íc, chóng ta ®/
gÆt h¸i ®−îc nhiÒu thµnh tùu trªn mäi lÜnh vùc mµ næi bËt lµ lÜnh vùc kinh tÕ .
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y nÒn kinh tÕ n−íc ta ph¸t triÓn rÊt nhanh nhÞp
®é t¨ng tr−ëng kh¸ cao . Tuy nhiªn ®ã chØ lµ con sè t−ng ®èi , cßn thùc tÕ th×
ch−a cao . Bëi lÏ nÒn kinh tÕ n−íc ta cã xuÊt ph¸t ®iÓm rÊt thÊp so víi c¸c
n−íc trªn thÕ giíi . Do ®ã kÕt qu¶ mµ chóng ta ®¹t ®−îc vÒ mÆt l−îng thùc sù
vÉn ch−a cao . V× vËy ®Ó ®−a nÒn kinh tÕ n−íc ta vµo giai ®o¹n míi , hoµ nhËp
vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc , chóng ta cÇn ph¶i nç lùc nhiÒu .
Du lÞnh n−íc ta lµ mét trong nh÷ng nghµnh kinh tÕ con non trÎ , nh−ng
®−îc xem lµ mét nghµnh kinh tÕ mòi nhän . Tû xuÊt doanh lîi cña nghµnh Du
LÞch th−êng cao h¬n rÊt nhiÒu lÇn so víi c¸c nghµnh kh¸c . Lîi nhuËn mang
l¹i tõ ho¹t ®éng cña nghµnh Du LÞch chiÕm mét tû träng rÊt lín trong thu
nhËp quèc d©n . §Êy lµ mét dÊu hiÖu tèt , song trong thùc tÕ th× nh÷ng g×
chóng ta ®¹t ®−îc chØ lµ con sè rÊt khiªm tèn nã ch−a c©n xøng víi nh÷ng
tiÒm n¨ng mµ ta cã . V× vËy chóng ta cÇn ph¶i x©y dùng mét kÕ ho¹ch ph¸t
triÓn tr−íc m¾t còng nh− l©u dµi sao cho hîp lý nhÊt vµ mang l¹i hiÖu qu¶ kinh
tÕ cao nhÊt cho nghµnh m×nh . §©y còng chÝnh lµ lý do em chän ®Ò tµi " D/y
sè thêi gian trong viÖc ph©n tÝch vµ dù ®o¸n thèng kª vÒ Du LÞch " .
§èi t−îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu gåm : tæng doanh thu cña c¸c ®¬n vÞ
ho¹t ®éng kinh doanh Du LÞch vµ sè l−ît kh¸ch nghµnh Du LÞch phôc vô.
Ngoµi phÇn lêi nãi ®Çu vµ kÕt luËn ®Ò ¸n cña em gåm cã ba ch−¬ng :
- Ch−¬ng I. Du LÞch vµ vai trß cña thèng kª trong viÖc nghiªn cøu vÒ Du LÞch.
- Ch−¬ng II . Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ ph−¬ng ph¸p d)y sè thêi gian vµ
dù ®o¸n thèng kª .
- Ch−¬ng III . VËn dông ph−¬ng ph¸p d)y sè thêi gian vµ dù ®o¸n thèng kª
trong viÖc ph©n tÝch biÕn ®éng vµ dù ®o¸n Du LÞch ViÖt Nam trong nh÷ng
n¨m tíi .
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì cña c¸c thÇy c« gi¸o khoa thèng kª ,
®Æc biÖt lµ thÇy gi¸o TrÇn Quang ®/ h−íng dÉn em hoµn thµnh ®Ò tµi nµy. Do
tr×nh ®é vµ thêi gian nghiªn cøu cã h¹n nªn kh«ng thÓ tr¸nh khái sai sãt . V×
vËy em rÊt mong nhËn ®−îc sù gãp ý cña c¸c thÇy c« ®Ó ®Ò tµi ®−îc hoµn thiÖn
h¬n.
Hµ néi . 5/2001.
1
§Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª
Phan Qu¸n Thµnh – Tkª40A
Ch−¬ng I. Du lÞch vµ vai trß cña thèng kª trong
viÖc nghiªn cøu vÒ du lÞch
I. Thùc tr¹ng vÒ du lÞch thÕ giíi vµ n−íc ta trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y.
Quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ ®ang chuyÓn tõ l−ìng cùc sang ®a cùc, thÕ giíi
®/ vµ ®ang h×nh thµnh c¸c trung t©m kinh tÕ vµ liªn kÕt kinh tÕ míi. Xu h−íng
®èi tho¹i vµ hîp t¸c ®ang thay cho xu h−íng ®èi ®Çu vµ biÖt lËp. Do vËy c¸c
quèc gia võa ph¶i biÕt chñ ®éng tham gia vµ khai th¸c c¸c mÆt tÝch cùc, võa
ph¶i biÕt ®Êu tranh vµ kh¾c phôc nh÷ng ¶nh h−ëng tiªu cùc cña qu¸ tr×nh nµy.
Tuy nhiªn khèi l−îng hµng ho¸ dÞch vô trao ®æi gi÷a c¸c quèc gia vµ ho¹t
®éng du lÞch quèc tÕ, kÓ c¶ gi÷a c¸c quèc gia cã chÕ ®é chÝnh trÞ kh¸c nhau,
®Òu t¨ng lªn hµng n¨m. Kinh tÕ dÞch vô du lÞch cña mçi n−íc ph¸t triÓn ®Òu
g¾n liÒn víi xu thÕ vËn ®éng cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ quan hÖ kinh tÕ quèc
tÕ : HiÖn nay trªn thÕ giíi cã 8 c−êng quèc ph¸t triÓn m¹nh mÏ vÒ kinh tÕ du
lÞch :Mü, Italia, T©y Ban Nha, Ph¸p, Anh, §øc, Autralia vµ Trung Quèc.
Riªng vÒ Trung Quèc hiÖn xÕp thø 8 v× tr−íc khi c¶i c¸ch më cöa th× Trung
Quèc lµ quèc gia khÐp kÝn mäi mÆt, kh«ng nh÷ng kh«ng më cöa giao l−u kinh
tÕ mµ cßn h¹n chÕ kh¸ch n−íc ngoµi vµo th¨m. N¨m 1978, tr−íc c¶i c¸ch më
cöa mét n¨m, trªn ®Êt n−íc mªnh m«ng ®Çy danh lam th¾ng c¶nh vµ c¸c di
tÝch lÞch sö-v¨n ho¸ nµy, chØ cã 1,8 triÖu l−ît kh¸ch víi thu nhËp ván vÑn 260
triÖu USD. Nhê c¶i c¸ch më cöa, Trung Quèc ®/ ph¸t huy ®−îc tiÒm n¨ng to
lín vµ phong phó cña ngµnh du lÞch. Ngµy nay, nghµnh “c«ng nghiÖp kh«ng
khãi” cña Trung Quèc ®/ trë thµnh mét trong nh÷ng nghµnh cã nhÞp ®é t¨ng
tr−ëng nhÊt. Sè du kh¸ch ®Õn th¨m Trung Quèc n¨m 1997 lµ 57,588 triÖu l−ît
ng−êi, t¨ng 31 lÇn so víi n¨m 1978, sè ngo¹i tÖ thu ®−îc ®¹t 12,1 tû USD. Tõ
mét n−íc chËm më cöa nghµnh du lÞch, sau 20 n¨m c¶i c¸ch, Trung Quèc ®/
®øng hµng thø 8 trªn thÕ giíi v× thu nhËp do du lÞch mang l¹i.
ThÕ cßn du lÞch cña n−íc ta th× sao? Thùc tÕ sau ®¹i héi §¶ng toµn quèc
lÇn thø VI trong cuéc thùc hiÖn ®æi míi,trong sù chuyÓn m×nh ®i lªn chung
cña c¶ n−íc,c¶ sù ph¸t triÓn n¨ng ®éng ®¸ng tù hµo vÒ kinh tÕ V¨n ho¸ Du lÞch
ViÖt Nam
2
§Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª
Phan Qu¸n Thµnh – Tkª40A
Ngµnh du lÞch ViÖt Nam ®/ gÆt h¸i ®−îc nhiÒu thµnh c«ng, sèl−ît
kh¸ch du lÞch, doanh thu du lÞch hµng n¨m t¨ng lªn r¾t ®¸ng kÓ. Song nhÞp ®é
t¨ng tr−ëng cña nghµnh Du lÞch n−íc ta thùc tÕ vÉn ch−a cao so víi tiÒm n¨ng
vµ thuËn lîi mµ t¹o ho¸ vµ lÞch sö ®/ ®Ó l¹i trªn ®Êt n−íc ta.Víi chñ ®Ò “ViÖt
Nam ®iÓm ®Õn cña thiªn niªn kû míi” cña ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng quèc gia
theo quan ®iÓm em ®©y lµ mét ®Þnh h− íng ®óng ®¾n vµ néi dung thÝch hîp
.Tuy nhiªn tiÕn ®é triÓn khai ch−a nh− mong muèn vµ dù kiÕn møc ®é triÓn
khai ch−a ®Õn kh¾p ë tÊt c¶ c¸c néi dung, chÝnh v× vËy ch−a t¹o ra b−íc ®ét
ph¸ mang tÝnh chÊt t¹o ®µ vµ ch−a huy ®éng ®−îc tèi ®a nguån lùc trong vµ
ngoµi n−íc trong viÖc thùc hiÖn thµnh c«ng ch−¬ng tr×nh nµy. §−¬ng nhiªn
còng cã nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan nhÊt ®Þnh mµ chóng ta cÇn ph¶i nhËn
thÊy vµ kh¾c phôc.
II. Vai trß cña thèng kª trong viÖc nghiªn cøu vÒ du lÞch .
Chóng ta biÕt mäi sù vËt hiÖn t−îng lu«n biÕn ®æi qua thêi gian vµ
kh«ng gian theo nh÷ng quy luËt nhÊt ®Þnh, mµ chóng ta biÕt r»ng quy luËt
kh«ng tù sinh ra vµ nã còng kh«ng tù mÊt ®i mµ chØ tån t¹i ë d¹ng nµy hay
d¹ng kh¸c.Chóng ta kh«ng thÓ t¹o ra quy luËt khi chóng ta cÇn mµ ®iÒu kiÖn
cña c¸c quy luËt ch−a xuÊt hiÖn,hay lo¹i bá quy lu©t ®i khi c¸c ®iÒu kiÖn quy
luËt vÉn ®ang tån t¹i. Cô thÓ nh− mét n¨m gåm cã bèn mïa Xu©n-H¹-Thu§«ng cø sau mçi n¨m th× hiÖn t−îng nµy l¹i ®−îc lÆp l¹i(®©y lµ quy luËt) dï
khoa häc cã ph¸t triÓn nh− thÕ nµo ®i ch¨ng n÷a th× còng kh«ng bao giê t¹o ra
®−îc hai mïa Xu©n trong mét n¨m,hay lo¹i bá mïa ®«ng ®i ®Ó trong mét n¨m
chØ cßn l¹i ba mïa.Mµ chóng ta cÇn ph¶i biÕt r»ng mét n¨m cã bèn mïa,chóng
ta cÇn ph¶i biÕt ®−îc ®Æc ®iÓm biÕn ®éng cña tõng mïa vµ tõ ®ã v¹ch ra xu
h−íng ph¸t triÓn.VÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi chóng ta lµ lµm thÕ nµo ®Ó t×m ®−îc
quy luËt vËn ®éng cña c¸c hiÖn t−îng.
Trong thèng kª ®Ó nghiªn cøu sù biÕn ®éng cña hiÖn t−îng,ng−êi ta d−a
vµo d/y sè thêi gian.Víi viÖc thèng kª c¸c hiÖn t−îng sè lín qua thêi gian
cïng víi c¸c ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch thèng kª chóng ta sÏ t×m ra quy luËt vËn
®éng cña mçi hiÖn t−îng.V× vËy viÖc ph©n tÝch thèng kª c¸c hiÑn t−îng
3
§Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª
Phan Qu¸n Thµnh – Tkª40A
s«th«ng qua thêi gian cã vai trß rÊt quan träng trong viÖc t×m ra c¸c quy luËt
biÕn ®éng cña hiÖn t−îng.Qua d/y sè thêi gian ta cã thÓ nghiªn cøu vÒ ®Æc
®iÓm,vÒ sù biÕn ®éng cña hiÖn t−îng tõ ®ã v¹ch râ xu h−íng vµ tÝnh quy kuËt
cña sù ph¸t triÓn ®ång thêi qua ®ã ta còng cã thÓ dù ®o¸n møc ®é cña hiÖn
t−îng trong t−¬ng lai.
Du lÞch lµ mét trong nh÷ng nghµnh kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao,
tû suÊt doanh lîi cña nã th−êng cao gÊp tõ 2 ®Õn 4 lÇn so víi c¸c nghµnh kh¸c
vµ lîi nhuËn thu ®−îc tõ ho¹t ®éng kinh doanh cña nghµnh Du lÞch trong
nh÷ng n¨m gÇn ®©y chiÕm mét phÇn rÊt lín trong GDP vµ trong sù ph¸t triÓn
cña nÒn kinh tÕ. Song tèc ®é t¨ng cña doanh thu vÒ du lÞch hµng n¨m trong
thùc tÕ lµ ch−a cao so víi tiÒm n¨ng vµ ®iÒu kiÖn mµ ta cã. Nguyªn nh©n
kh¸ch quan lµ chóng ta ch−a t×m thÊy quy luËt vËn ®éng cña nã, ch−a ®¸nh gi¸
nghiªm tóc thùc chÊt ®Ó t×m ®−îc nh÷ng −u, nh−îc ®iÓm, ch−a n©ng cao chÊt
l−îng dÞch vô du lÞch, hiÖu qu¶ qu¶n lý cña nhµ n−íc vµ n©ng cao c¬ së vËt
chÊt phôc vô du lÞch
V× vËy viÖc nghiªn cøu tÝnh quy luËt cña nghµnh du lÞch lµ mét vÊn ®Ò
tÊt yÕu, nã gióp chóng ta t×m ra ®−îc xu h−íng vËn ®éng tõ ®ã v¹ch râ xu
h−íng ph¸t triÓn vµ qua ®ã chóng ta cã thÓ khai th¸c tèi ®a mäi tiÒm n¨ng
nh»m ®−a du lÞch ViÖt Nam lªn tÇm cao míi, ®−a ViÖt Nam trë thµnh trung
t©mdu lÞch - th−¬ng m¹i cã tÇm cì trong khu vùc còng nh− trªn thÕ giíi.
4
§Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª
Phan Qu¸n Thµnh – Tkª40A
Ch−¬ng II. Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ ph−¬ng
ph¸p d+y sè thêi gian
I. Kh¸i niÖm d·y sè thêi gian, ý nghÜa vµ cÊu t¹o.
1. Kh¸i niÖm:
-TÝnh tÊt yÕu: mÆt l−îng cña hiÖn t−îng th−êng xuyªn biÕn ®éng qua
thêi gian. Trong thèng kª, ®Ó nghiªn cøu sù biÕn ®éng nµy ng−êi ta th−êng
dùa vµo d/y sè thêi gian.
-Kh¸i niÖm: D/y sè thêi gian lµ d/y c¸c trÞ sè cña chØ tiªu thèng kª
®−îc s¾p xÕp theo thø tù thêi gian.
2. ý nghÜa cña dy sè thêi gian
Qua d/y sè thêi gian ta cã thÓ nghiªn cøu c¸c ®Æc ®iÓm vÌ sù biÕn ®éng
cña hiÖn t−îng, v¹ch ra xu h−íng vµ tÝnh quy luËt cña sù ph¸t triÓn, ®ång thêi
dù ®o¸n c¸c møc ®é cña hiÖn t−îng trong t−¬ng lai.
3. CÊu t¹o cña dy sè thêi gian
Mçi d/y sè thêi gian ®−îc cÊu t¹o bëi hai thµnh phÇn lµ: thêi gian vÒ
chØ tiªu vÒ hiÖn t−îng nghiªn cøu.
a. Thêi gian cã thÓ lµ ngµy, tuÇn, th¸ng, quý, n¨m.. ®i dµi gi÷a hai thêi
gian liÒn nhau ®−îc gäi lµ kho¶ng c¸ch thêi gian.
b. ChØ tiªu vÒ hiÖn t−îng ®−îc nghiªn cøu cã thÓ lµ sè tuyÖt ®èi, sè t−¬ng
®èi, sè b×nh qu©n..,trÞ sè cña chØ tiªu gäi lµ møc ®é cña d/y sè.
4. C¸c d¹ng dy sè thêi gian
C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tån t¹i vÒ quy m« cña hiÖn t−îng qua thêi gian cã:
a. D)y sè thêi kú.
D/y sè thêi kú biÓu hiÖn quy m«(khèi l−îng) cña hiÖn t−îng trong tõng
kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh.
VD: Cã tµi liÖu vÒ sè l−îng kh¸ch tham quan ®Õn ViÖt Nam qua mét sè
n¨m nh− sau:
N¨m
L−ît ng−êi
1995
1996
1997
1998
1999
1351296
1607155
1715673
1520128
1781754
5
§Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª
Phan Qu¸n Thµnh – Tkª40A
VÝ dô trªn lµ mét d/y sè thêi kú ph¶n ¸nh sè l−ît kh¸ch quèc tÕ ®Õn
ViÖt Nam qua tõng n¨m. Trong d/y sè thêi kú c¸c møc ®é lµ nh÷ng sè tuyÖt
®èi thêi kú,do ®ã ®é dµi cña kho¶ng c¸ch thêi gian ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn trÞ
sè cña chØ tiªu vµ còng cã thÓ céng c¸c trÞ sè cña chØ tiªu ®Ó ph¶n ¸nh quy m«
cña hiÖn t−îng trong nh÷ng kho¶ng thêi gian dµi h¬n
b. D)y sè thêi ®iÓm
D/y sè thêi ®iÓm biÓu hiÖn quy m« (khèi l−îng )cña hiÖn t−îng l¹i
nh÷ng thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh
VD. Cã tµi liÖu vÒ sè l−îng kh¸ch du lÞch cña mét DNKDDL vµo c¸c
ngµy ®Çu th¸ng 1,2,3,4,5 n¨m 1999 nh− sau:
Ngµy
1-1
1-2
1-3
1-4
1-5
Sè l−îng
8500
7960
8437
8309
8257
kh¸ch (ng−êi)
C¸c sè liÖu trªn chØ ph¶n ¶nh sè l−îng kh¸ch du lÞch vµo ngµy ®Çu cña
c¸c th¸ng. Møc ®é cña hiÖn t−îng ë thêi ®iÓm sau th−êng bao gåm toµn bé
hoÆc mét bé phËn møc ®é cña hiÖn t−îng ë thêi ®iÓm tr−íc ®ã. V× nÕu chóng
ta céng c¸c trÞ sè cña chØ tiªu kh«ng ph¶n ¸nh ®−îc quy m« cña hiÖn t−îng.
§©y còng chÝnh lµ ®iÓm mÊu chèt ®Ó ph©n biÖt lÞch sö kh¸c nhau gi÷a d/y sè
thêi kú vµ d/y sè thêi ®iÓm.
II. C¸c chØ tiªu ph©n tÝch d·y sè thêi gian.
§Ó ph¶n ¸nh ®Æc ®iÓm biÕn ®éng qua thêi gian cña hiªn t−îng nghiªn
cøu ng−êi ta th−êng tÝnh c¸c chØ tiªu sau ®©y:
1) Møc ®é trung b×nh theo thêi gian .
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh møc ®é ®aÞ biÓu cña c¸c møc ®é tuyÖt ®èi trong
mét d/y sè thêi gian. Tuú theo d/y sè thêi kú hay d/y sè thêi ®iÓm mµ cã c¸c
c«ng thøc kh¸c nhau
a) §èi víi d/y sè thêi kú møc ®é trung b×nh theo thêi gian ®−îc tÝnh :
n
y + y 2 + ... + y n
y = 1
=
n
6
∑ yi
i =1
n
(1 . 1 )
§Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª
Phan Qu¸n Thµnh – Tkª40A
b) §èi víi d/y sè thêi ®iÓm .
Cã kho¶ng c¸ch thêi gian b»ng nhau th× møc ®é trung b×nh ®−îc tÝnh
b¨ng c«ng thøc:
y1 n−1 yn
+ ∑yi +
−−
2 i=1
2
(1.2)
y=
n −1
Kho¶ng c¸ch thêi gian kh«ng b»ng nhau th× møc ®é trung b×nh theo
n
thêi gian ®−îc tÝnh b»ng c«ng thøc :
−−
y t + y 2 .t 2 + ... + y n .t n
y = 1. 1
=
t 1 + t 2 + ... + t n
∑ y i .t y
i =1
n
(1.3)
∑ti
i =1
2) L−îng t¨ng (hoÆc gi¶m) tuyÖt ®èi.
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh sù thay ®æi vÒ møc ®é tuyÖt ®èi gi÷a hai thêi gian
nghiªn cøu. NÕu møc ®é cña hiÖn t−îng nµy t¨ng lªn th× trÞ sè cña hai chØ
tiªu mang dÊu d−¬ng (+) vµ ng−îc l¹i mang dÊu ©m(-). Tuú theo môc ®Ých
nghiªn cøu mµ ta cã c¸c chØ tiªu vÒ l−îng t¨ng(hoÆc gi¶m) sau ®©y:
- L−îng t¨ng (hoÆc gi¶m) tuyÖt ®èi liªn hoµn (hay tõng kú) gäi lµ hiÖu sè
gi÷a møc ®é kú nghiªn cøu (yi) vµ møc ®é kú ®øng liÒn tr−íc nã (yi-1) chØ
tiªu nµy ph¶n ¸nh møc ®é t¨ng (hoÆc gi¶m) tuyÖt ®èi gi÷a hai thêi gian liÒn
nhau (thêi gian i-1 vµ thêi gian i).
C«ng thøc tÝnh:
δi = yi −yi−1
i = 2, n
(2.1)
δ i : lµ l−îng t¨ng hoÆc gi¶m tuyÖt ®èi liªn hoµn.
- L−îng t¨ng (hoÆc gi¶m) tuyÖt ®èi ®Þnh gèc (hay tÝnh dån) lµ hiÖu sè gi÷a
møc ®é kú nghiªn cøu (yi) vµ møc ®é cña mét kú nµo ®ã ®−îc chän lµm gèc,
th−êng lµ møc ®é ®Çu tiªn trong d/y sè (y1) chØ tiªu nµy ph¶n ¸nh møc
t¨ng(hoÆc gi¶m) tuyÖt ®èi trong nh÷ng kho¶ng thêi gian dµi.
C«ng thøc tÝnh:
∆i = yi - y1 (i=2,3...n) (2.2)
Trong ®ã:
7
§Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª
Phan Qu¸n Thµnh – Tkª40A
∆i: lµ c¸c l−îng t¨ng (hoÆc gi¶m tuyÖt ®èi ®Þnh gèc)
n
Ta nhËn thÊy r»ng :
(i=2,3...n)
∑ δi = ∆i
i =2
Tøc lµ tæng c¸c l−îng t¨ng(hoÆc gi¶m) tuyÖt ®èi liªn hoµn b»ng l−îng t¨ng
(hoÆc gi¶m) tuyÖt ®èi ®Þnh gèc.
-L−îng t¨ng (hoÆc gi¶m )tuyÖt ®èi trung b×nh lµ møc trung b×nh cña c¸c
l−îng t¨ng hoÆc gi¶m tuyÖt ®èi liªn hoµn.
n
∑ δi
δ=
i= 2
n −1
=
∆n
y − y1
= n
(2.3)
n −1
n −1
Trong ®ã :
δ
: lµ l−îng t¨ng(hoÆc gi¶m) tuyÖt ®èi trung b×nh.
3) Tèc ®é ph¸t triÓn.
Tèc ®é ph¸t triÓn lµ mét sè t−¬ng ®èi ( th−êng ®−îc biÓu hiÖn b»ng lÇn
hoÆc %) ph¶n ¸nh tèc ®é vµ xu h−íng biÕn ®éng cña hiÖn t−îng qua thêi gian
tuú theo môc ®Ých nghiªn cøu ta cã c¸c lo¹i tèc ®é ph¸t triÓn sau ®©y:
-Tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng cña hiÖn t−îng gi÷a
hai thêi gian liÒn nhau.
C«ng thøc tÝnh nh− sau:
ti =
yi
(i=2,3..n)
y i−1
(3.1)
Trong ®ã:
ti: lµ tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn cña thêi gian i so víi thêi gian i-1.
- Tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng cña hiÖn t−îng trong
nh÷ng kho¶ng thêi gian dµi.
C«ng thøc tÝnh nh− sau:
Ti =
yi
y1
(i=2,3..n) (3.2)
Trong ®ã:
Ti :lµ tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc.
8
§Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª
Phan Qu¸n Thµnh – Tkª40A
Chó ý:
Gi÷a tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn vµ tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc cã c¸c
mèi liªn hÖ sau ®©y:
+TÝch tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn b»ng tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc tøc lµ:
t2 . t3...tn =Tn
(i= (2,3..n)
Πti = Ti
+ Th−¬ng cña hai tèc dé ph¸t triÓn ®Þnh gèc liÒn nhau b¨ng tèc ®é ph¸t
triÓn ®Þnh gèc liªn hoµn gi÷a hai thêi gian ®ã.Tøc lµ:
Ti
= ti
Ti−1
(i=1,2,...,n).
-Tèc ®é ph¸t triÓn trung b×nh lµ trÞ sè ®¹i biÓu cña c¸c tèc ®é ph¸t triÓn
liªn hoµn
C«ng thøc:
t =
n −1
n
t 2 . t 3 .... t n =
n −1
∏ ti
i= 2
(3.3)
Trong ®ã t lµ tèc ®é ph¸t triÓn trung b×nh.
V×
n
∏ ti = Tn =
i=2
Suy ra
t =
n −1
yn
y1
yn
(3 .4 )
y1
Tõ c«ng thøc (3.4) cho ta thÊy chØ nªn tÝnh chØ tiªu tèc ®é ph¸t triÓn
trung b×nh ®èi víi nh÷ng hiÖn t−îng biÕn ®éng theo mét xu h−íng nhÊt ®Þnh.
4) Tèc ®é t¨ng (hoÆc gi¶m).
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh tèc ®é cña hiÖn t−îng gi÷a hai thêi gian ®/
t¨ng(+) hoÆc gi¶m(-) bao nhiªu lÇn (hoÆc bao nhiªu %). T−¬ng øng víi c¸c
tèc ®é ph¸t triÓn ta cã tèc ®é t¨ng hoÆc gi¶m sau ®©y:
-Tèc ®é t¨ng (hoÆc gi¶m) liªn hoµn (hay tõng kú) lµ tû sè gi÷a l−îng
t¨ng hoÆc gi¶m liªn hoµn víi møc ®é kú gèc liªn hoµn.
9
§Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª
Phan Qu¸n Thµnh – Tkª40A
ai =
Suy ra
δi
yi −1
=
yi − yi −1
yi −1
ai=ti-1
=
yi
−
yi −1
yi −1 yi −1
(i=2,3,...,n)
Trong ®ã:
ai : lµ tèc ®é t¨ng hoÆc gi¶m liªn hoµn.
-Tèc ®é t¨ng hoÆc giÈm ®Þnh gèc lµ tû sè gi÷a l−îng t¨ng (gi¶m) ®Þnh
gèc víi møc ®é kú gèc cè ®Þnh.
C«ng thøc
Ai =
∆i y i − y1 y i y1
=
= − (i = 2,3,..., n)
y1
y1
y1 y1
Ai=Ti-1 hoÆc Ai (%) =Ti (%) -100( %)
Trong ®ã:
Ai : lµ tèc ®é t¨ng hoÆc gi¶m ®Þnh gèc.
-Tèc ®é t¨ng hoÆc gi¶m trung b×nh lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh tèc ®é t¨ng hoÆc
gi¶m ®¹i biÓu trong suèt thêi gian nghiªn cøu.
C«ng thøc:
a = t −1
HoÆc
a % = t % − 100 %
5) Gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña 1% t¨ng (hoÆc gi¶m).
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh cø 1% t¨ng (hoÆc Gi¶m) cña tèc ®é t¨ng hoÆc
gi¶m liªn hoµn th× t−¬ng øng víi mét trÞ sè tuyÖt ®èi lµ bao nhiªu.
C«ng thøc:
Trong ®ã:
gi =
δi
( i = 2,3,..., n )
ai%
gi : lµ gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña 1% t¨ng hoÆc gi¶m:
Ta còng cã thÓ biÕn ®æi:
gi =
y i − y i −1
y
= i −1
y i − y i −1
100
* 100
y i −1
Chó ý : ChØ tiªu nµy chØ tÝnh cho tèc ®é t¨ng hoÆc gi¶m liªn hoµn. V× ®èi víi
tèc ®é t¨ng hoÆc gi¶m ®Þnh gèc th× kh«ng tÝnh v× lu«n lµ mét sè kh«ng ®æi
y1/100.
10
§Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª
Phan Qu¸n Thµnh – Tkª40A
III. Mét sè ph−¬ng ph¸p biÓu hiÖn xu h−íng biÕn ®éng c¬ b¶n cña
hiÖn t−îng.
1) Ph−¬ng ph¸p më réng kho¶ng c¸ch thêi gian.
Ph−¬ng ph¸p nµy ®−îc sö dông khi mét d/y sè thêi kú cã kho¶ng c¸ch
thêi gian t−¬ng ®èi ng¾n vµ cã nhiÒu møc ®é mµ qua ®ã ch−a ph¶n ¸nh ®−îc
xu h−íng biÕn ®éng cña hiÖn t−îng.
2) Ph−¬ng ph¸p sè trung b×nh tr−ît (di ®éng).
Sè trung b×nh tr−ît lµ sè trung b×nh céng cña mét nhãm nhÊt ®Þnh c¸c
møc ®é cña d/y sè ®−îc tÝnh b»ng c¸ch lÇn l−ît lo¹i dÇn c¸c møc ®é ®Çu,
®ång thêi thªm vµo c¸c møc ®é tiÕp theo, sao cho nã b»ng tæng c¸c møc ®é
tiÕp theo, sao cho tæng sã l−îng c¸c møc ®é tham gia tÝch sè trung b×nh kh«ng
thay ®æi.
Gi¶ sö cã d/y sè thêi gian: y1,y2,y3,...,yn-2,yn-1,,yn.
Nªó tÝch trung b×nh tr−ît cho nhãm ba møc ®é , ta cã.
y1 + y2 + y3
3
−−
y +y +y
y3 = 2 3 4
3
−−
y2 =
...................................
...................................
−−
y n−1 =
yn−2 + yn−1 + yn
3
Trung b×nh tr−ît cµng ®−îc tÝnh tõ nhiÒu møc ®é th× cµng cã t¸c dông
san b»ng ¶nh h−ëng c¸c nh©n tè ngÉu nhiªn . Nh−ng mÆt kh¸c l¹i lµm gi¶m sè
l−îng c¸c møc ®é cña d/y trung b×nh tr−ît.
3) Ph−¬ng ph¸p håi quy .
-Ph−¬ng ph¸p håi quy lµ ph−¬ng ph¸p ®−îc sö dông ®Ó biÓu hÖn xu
h−íng ph¸t triÓn c¬ b¶n cña hiÖn t−îng cã nhiÒu dao ®éng ngÉu nhiªn , møc
11
§Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª
Phan Qu¸n Thµnh – Tkª40A
®é gi¶m thÊt th−êng. Néi dung cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ ng−êi ta t×m mét
ph−¬ng tr×nh håi quy ®−îc x©y dùng trªn c¬ së d/y sè thêi gian gäi lµ hµm xu
thÕ .
-Hµm xu thÕ tæng qu¸t cã d¹ng .
yt = f (t, a0, a1,...,an )
Trong ®ã :
−−
y
t
møc ®é lý thuyÕt .
a0 ,, a1 ...,an .. c¸c tham sè cña ph−¬ng tr×nh håi quy vµ th−êng ®−îc x¸c ®Þnh
b×nh ph−¬ng nhá nhÊt tøc lµ.
−−
Σ( y t − y t ) 2 = min
t: thø tù thêi gian .
- Mét sè ph−¬ng tr×nh th−êng gÆp .
3.1 .Ph−¬ng ph¸p tuyÕn tÝnh.
−−
y t = a0 + a1t.
Ph−¬ng tr×nh nµy th−êng ®−îc sö dông khi c¸c l−îng t¨ng hoÆc gi¶m
tuyÖt ®èi liªn hoµn δi (cßn gäi lµ sai ph©n bËc mét) xÊp xØ nhau .
Cã hai c¸ch x¸c ®Þnh tham sè a0 , a1 .
- B»ng ph−¬ng ph¸p b×nh ph−¬ng nhá nhÊt a0, a1 tho¶ m/n hÖ ph−¬ng tr×nh
sau .
Σ y = n . a 0 + a 1 .Σ t
2
Σ ty = a 0 .Σ t + a 1 Σ t
- Ta còng cã thÓ t×m a0, a1 :
B»ng c¸ch tÝnh :
n
n
SS ( x ) =
n
∑ ( x i − x ) 2 = ∑ x 2i −
i =1
i =1
12
(∑ x i ) 2
i =1
n
§Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª
Phan Qu¸n Thµnh – Tkª40A
n
n
SS ( y ) =
∑ (y i −
−−
y )2 =
i =1
n
∑ y 2i −
(∑ y i ) 2
i =1
n
i =1
n
n
∑ x i .∑ y i
n
−−
SS(x.y) = ∑ (x i − x) (y i − y ) = ∑ x y − i=1
i i
i =1
n
i =1
i =1
n
Khi ®ã:
a1 =
SS ( x. y )
SS ( x )
−−
−−
a0 = y − a1 . x
3.2. Ph−¬ng tr×nh bËc 2 .
yt = a0 + a1.t + a2t 2
Ph−¬ng tr×nh nµy ®−îc sö dông khi c¸c sai ph©n bËc hai( tøc lµ sai ph©n
cña sai ph©n bËc mét) xÊp xØ nhau .
∆2i = ∆11 − ∆1i −1
T
∆1i
yt
∆2i
I
1
a0
a1
a2
2
a0
2a1
4a2
a1
3a2
3
a0
3a1
9a2
a1
5a2
2a2
4
a0
4a1
16a2
a1
7a2
2a2
c¸c tham sè a0 , a1 , a2 ®−îc x¸c ®Þnh bëi hÖ ph−¬ng tr×nh :
13
§Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª
Phan Qu¸n Thµnh – Tkª40A
Σ y = na 0 + a 1 Σ t + a 2 Σ t 2
2
3
Σ ty = a 0 Σ t + a 1 Σ t + a 2 Σ t
2
2
3
4
Σ t y = a 0 Σ t + a 1 Σ t + a 3 Σ t
3.3. Ph−¬ng tr×nh hµm mò
Ph−¬ng tr×nh hµm mò ®−îc sö dông khi c¸c tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn
xÊp xØ b»ng nhau .
Theo ph−¬ng ph¸p b×nh ph−¬ng nhá nhÊt ta t×m a0,a1 th«ng qua hÖ
ph−¬ng tr×nh sau:
∑ lg y = n. lg a0 + lg a1 ∑ t
∑t.lg y = lg a0 ∑t + lg a1.∑t 2
3.4) Ph−¬ng ph¸p biÓu hiÖn biÕn ®éng thêi vô:
BiÕn ®éng thêi vô lµ biÕn ®éng mang tÝnh chÊt lÆp ®i lÆp l¹i trong tõng
thêi gian nhÊt ®Þnh cña tõng n¨m.
-NÕu biÕn ®éng thêi vô qua thêi gian nhÊt ®Þnh cña tõng n¨m cã c¸c
n¨m t−¬ng ®èi æn ®Þnh, kh«ng cã hiÖn t−îng t¨ng hoÆc gi¶m râ rÖt th× chØ sè
biÕn ®éng thêi vô ®−îc tÝnh theo c«ng thøc:
Ii =
yi
y0
. 100
Trong ®ã :
i: thø tù thêi gian(th¸ng hoÆc quý).
yi Sè b×nh qu©n cña c¸c møc ®é thêi gian cïng tªn i
y o Sè b×nh qu©n chung cña tÊt c¶ c¸c møc ®é trong d/y.
Ii: ChØ sè thêi vô cña thêi gian thø i.
- NÕu biÕn ®éng thêi vô qua nh÷ng thêi gian nhÊt ®Þnh cña c¸c n¨m cã
sù t¨ng hoÆc gi¶m râ rÖt th× chØ sè biÕn ®éng thêi vô ®−îc x¸c ®Þnh:
Ii =
∑
14
yi
yt
n
.100
§Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª
Phan Qu¸n Thµnh – Tkª40A
Trong ®ã:
Yi: c¸c møc ®é thùc tÕ trong d/y sè.
yt : Møc ®é lý thuyÕt b»ng ph−¬ng ph¸p håi quy.
N: Sè n¨m.
3.5). Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch c¸c thµnh phÇn cña d)y sè thêi gian.
Ph−¬ng ph¸p phæ biÕn nhÊt lµ ph©n tÝch d/y sè thêi gian gåm ba thµnh
phÇn.
-Thµnh phÇn thø nhÊt lµ hµm xu thÕ (ft) ph¶n ¸nh xu h−íng c¬ b¶n cña
hiÖn t−îng kÐo dµi qua thêi gian.
-Thµnh phÇn thø hai lµ biÕn ®énh thêi vô (st) nã lµ sù lÆp l¹i cña hiÖn
t−îng trong kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh hµng n¨m
-Thµnh phÇn thø ba lµ biÕn ®éng ngÉu nhiªn (zt).
- Ba thµnh phÇn trªn cã thÓ kÕt hîp víi nhau thµnh hai d¹ng.
+D¹ng kÕt hîp nh©n phï hîp víi biÕn ®éng thêi vô cã biªn ®é biÕn
®æi t¨ng:
yt = ft .st .zt
+D¹ng kÕt hîp céng phï hîp víi biÕn ®éngthêi vô cã biÕn ®éng Ýt
yt = ft +st +zt
Th«ng th−êng ta dïng b¶ng Buys-Ballot (B¶ng B.B) ®Ó ph©n tÝch c¸c
thµnh phÇn cña d/y thêi gian.
Gi¶ sö hµm xu thÕ lµ d¹ng tuyÕn tÝnh:
f t = a + b.t
BiÕn ®éng thêi vô theo th¸ng
St=ei
−− −−
−− −
( th¸ng i = 1,12 , n¨m j = 1, n ).
BiÕn ®éng ngÉu nhiªn cã ®é lÖch b»ng 0.
Zt=0
15
§Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª
Phan Qu¸n Thµnh – Tkª40A
Vµ ba thµnh phÇn ®−îc kÕt hîp theo d¹ng céng ta cã:
y t = a + b.t + ci + z t
Trong thùc tÕ Zt rÊt khã x¸c ®Þnh v× vËy nªn ta cã:
yt = a + b.t + ci
C¸c tham sè a,b,ci ®−îc x¸c ®Þnh b¨ng ph−¬ng ph¸p b×nh ph−¬ng nhá nhÊt.
D¹ng tæng qu¸t.
Th¸ng,
m
1
quý
......
i
...
m
Tj = ∑yij
yj =
i=1
N¨m
1
Y11
...
yil
...
ym1
Y1j
...
yij
...
ymj
y1n
...
yin
...
ymn
Tj
m
j.Tj
.....
j
...
n
m
m
S = ∑j.Tj
i=1
i=1
yi =
m
T = ∑Ti
Tj = ∑yij
Ti
n
y=
j=1
T
m.n
Cj
Trong ®ã :
b=
a=
12
S n +1
.T
. −
2
m.n.(n − 1) m 2.m
T
n.m + 1
− b.
n.m
2
C j = y − y − b( j −
m +1
)
2
16
j = 1, n
§Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª
Phan Qu¸n Thµnh – Tkª40A
IV) Mét sè ph−¬ng ph¸p dù ®o¸n thèng kª ng¾n h¹n trªn c¬ së d·y sè
thêi gian.
Dù ®o¸n thèng kª ng¾n h¹n (d®tknh) lµ viÖc dù ®o¸n qu¸ tr×nh tiÕp
theo cña hiÖn t−îng trong nh÷ng kho¶ng thêi gian t−¬ng ®èi ng¾n, nèi tiÕp víi
hiÖn t¹i b»ng viÖc sö dông nh÷ng th«ng tin thèng kª vµ ¸p dông c¸c ph−¬ng
ph¸p thÝch hîp.
-Môc ®Ých cña d®tknh lµ nh»m ®−a ra kÕt qu¶ tõ ®ã lµm c¨n cø ®Ó
tiÕn hµnh ®iÒu chØnh lËp c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, lµm sao cho cã
hiÖu qu¶ nhÊt vµ kÞp thêi nhÊt.
1)Dù ®o¸n dùa vµo ph−¬ng tr×nh håi quy b»ng ph−¬ng ph¸p ngo¹i
suy ph−¬ng tr×nh håi quy.
^
y t + h = f ( t + h , a 0 , a 1 ,..., a n )
Trong ®ã:
h=1,2,3,....
^
y t + h : Møc ®é chØ ®o¸n ë møc t+h
2) Dù ®o¸n dùa vµo l−îng t¨ng hoÆc gi¶m tuyÖt ®èi b×nh qu©n.
Ta cã m« h×nh sau:
^
y n + h = y n + δ .h
Trong ®ã:
δ =
y n − y1
: lµ l−îng t¨ng hoÆc gi¶m tuyÖt ®èi b×nh qu©n.
n −1
Yn: Møc ®é cuèi cïng cña d/y sè thêi gian.
3) Dù ®o¸n dùa vµo tèc ®é ph¸t triÓn trung b×nh.
Ph−¬ng ph¸p nµy ®−îc ¸p dông khi tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn xÊp xØ
nhau.
M« h×nh cña dù ®o¸n theo n¨m:
^
()
y n+h = y n . t
17
h
§Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª
Phan Qu¸n Thµnh – Tkª40A
t=
n −1
yn
y1
Trong ®ã:
Y1: Møc ®é ®Çu tiªn cña d/y sè thêi gian.
Yn: Møc ®é cuèi cïng cña d/y sè thêi gian.
h:TÇm xa cña dù ®o¸n.
t : Tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn.
Trong tr−êng hîp cã tµi liÖu cña tõng quý ta cã thÓ sö dông m« h×nh
dù ®o¸n.
y ij
(t )
= y.
i
j −1
δt
()
2
()
st =1+t + t +...+ t
n−2
Trong ®ã:
yi,j:Møc ®édù ®o¸n cña quý i(i=1 , 4 ) cña n¨m J ( j = 1, n )
Yi: Tæng c¸c møc ®é cña quý i.
4) Dù ®o¸n dùa vµo b¶ng Buys.Ballot (b¶ng B.B).
M« h×nh cã d¹ng:
Y=a+b.t+cj
Trong ®ã:
a: lµ tham sè tù do.
b: hÖ sè håi quy
cj:hÖ sè thêi vô
18
§Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª
Phan Qu¸n Thµnh – Tkª40A
Ch−¬ng III. vËn dông ph−¬ng ph¸p d+y sè thêi gian
vµ dù ®o¸n thèng kª trong viÖc ph©n tÝch biÕn ®éng
cña du lÞch ViÖt Nam.
I) Kh¸i niÖm vµ vai trß cña Du lÞch.
1) Kh¸i niÖm.
- Kh¸i niÖm du lÞch lµ nh÷ng ho¹t ®éng cña con ng−êi ®i tíi mét n¬i
(ngoµi m«i tr−êng th−êng xuyªn cña m×nh) trong mét kho¶ng thêi gian ®/
d−îc c¸c tæ chøc du lÞch quy ®Þnh tr−íc môc ®Ých cña chuyÕn ®i kh«ng ph¶i lµ
®Ó kiÕm tiÒn trong ph¹m vi cña vïng tíi th¨m.
2)Vai trß cña du lÞch:
- Khi ®êi sèng cña x/ héi ngµy cµng ®−îc c¶i thiÖn vµ n©ng cao, nhu cÇu
x/ héi cña con ng−êi ngµy cµng t¨ng th× du lÞch ®/ trë thµnh mét mãn ¨n tinh
thÇn kh«ng thÓ thiÕu ®−îc ®èi víi cuéc sèng hµng ngµy cña mçi chóng ta.
Kh«ng nh÷ng thÕ du lÞch cßn trë thµnh mét ngµnh kinh tÕ quan träng cña
nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi trong ®ã cã ViÖt Nam. ë n−íc ta nÒn kinh tÕ vÒ
du lÞch tuy cßn kh¸ míi mÎ nh−ng nã còng ®/ vµ ®ang gãp mét phÇn rÊt lín
trong thu nhËp quèc d©n. Song thùc tÕ lµ ch−a cao. Bëi lÏ ViÖt Nam cña chóng
ta ®−îc coi lµ mét ®Êt n−íc cã nhiÒu tiÒm n¨ng vÒ du lÞch, cã nhiÒu c¶nh quan
®Ñp, ®ã lµ mét trong nh÷ng thÕ m¹nh mµ thiªn nhiªn −u ®/i xong chóng ta
ch−a biÕt khai th¸c hoÆc chØ míi khai th¸c ®−îc mét phÇn rÊt nhá. Víi xu thÕ
chung cña thÕ giíi du lÞch ngµy ®/ trë thµnh mét tiÒm n¨ng kinh tÕ mòi nhän
cña ®Êt n−íc chóng ta. Song viÖc khai th¸c nh÷ng tiÒm n¨ng vÒ du lÞch lµ mét
vÊn ®Ò mµ chóng ta cÇn ph¶i ®Æt dÊu chÊm hái (?). §Ó cã thÓ tr¶ lêi ®−îc c©u
hái ®ã chóng ta cÇn ph¶i ®i s©u vµo hai vÊn ®Ò ®ã lµ:
+ Sè l−ît kh¸ch mµ ngµnh du lÞch phôc vô
+ Tæng doanh thu cña c¸c ®¬n vÞ kinh doanh du lÞch.
Th«ng qua viÖc nghiªn cøu hai vÊn ®Ò nµy ta cã thÓ dù ®o¸n ®−îc sù biÕn
®éng cña thÞ tr−êng du lÞch trong t−¬ng lai ®Ó tõ ®ã ®−a ra nh÷ng chÝnh s¸ch
qu¶n lý hîp lý nh»m mang l¹i hiÖu qu¶ tèt nhÊt. §Ó cã thÓ ®−a du lÞch VÖt
19
§Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª
Phan Qu¸n Thµnh – Tkª40A
Nam chóng ta lªn mét tÇm cao míi, ®Ó ViÖt Nam trë thµnh mét trung t©m du
lÞch th−¬ng m¹i – dÞch vô cã tÇm cì trong khu vùc còng nh− trªn thÕ giíi.
II) D·y sè thêi gian trong viÖc ph©n tÝch biÕn ®éng vÒ tæng doanh thu cña
c¸c ®¬n vÞ kinh doanh du lÞch.
1) Ph©n tÝch ®Æc ®iÓm sù biÕn ®éng tæng doanh thu qua thêi gian.
Tæng doanh thu lµ mét trong nh÷ng chØ tiªu quan träng ph¶n ¸nh hiÖu
qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña ngµnh du lÞch. Nã lµ c¨n cø quan träng ®Ó
chóng ta lËp c¸c kÕ ho¹ch ho¹t ®éng trong nh÷ng n¨m tíi .V× vËy viÖc nghiªn
cøu tæng doanh thu cña nghµnh Du LÞch lµ mét ®iÒu tÊt yÕu khi chóng ta sö
dông ph−¬ng ph¸p d/y sè thêi gian ®Ó ph©n tÝch vµ dù ®o¸n thèng kª vÒ Du
LÞch ViÖt Nam . Tõ sè liÖu vÒ tæng doanh thu cña nghµnh Du LÞch ViÖt Nam
tõ sè liÖu ë niªn gi¸m thèng kª 1997- 2000 ta lËp ®−îc b¶ng sè liÖu qua c¸c
n¨m , th«ng qua b¶ng sè liÖu ta thÊy ®−îc sù biÕn ®éng tæng doanh thu theo
thêi gian qua mét sè chØ tiªu :
N¨m
Tæng DT du
L−îng t¨ng (gi¶m)
Tèc ®é ph¸t
Tèc ®é t¨ng
lÞch (triÖu
tuyÖt ®èi hµng
triÓn liªn
(gi¶m) liªn
®ång)
n¨m(triÖu ®ång)
hoµn(%)
hoµn (%)
1995
5653169
-
-
-
1996
5954155
300986
105,32
5,32
1997
6430175
476020
107,99
7,99
1998
6631049
200874
103,12
3,12
1999
6519761
-111188
98,32
-1,68
Tæng
31188409
*) C¸c chØ tiªu b×nh qu©n giai ®o¹n 1995 – 1998
+ Tæng doanh thu du lÞch b×nh qu©n.
y=
∑ yi 246685,48
=
= 6167137 ( TriÖu ®ång/n¨m)
n
4
+ L−îng t¨ng gi¶m tuyÖt ®èi b×nh qu©n:
20
- Xem thêm -