Tài liệu Quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học ở các trường tiểu học huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre (Luận văn thạc sĩ)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Lê Diễm My QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐỔI MỚI PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC Ở CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC HUYỆN CHÂU THÀNH, TỈNH BẾN TRE LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Thành phố Hồ Chí Minh - 2017 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Lê Diễm My QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐỔI MỚI PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC Ở CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC HUYỆN CHÂU THÀNH, TỈNH BẾN TRE Chuyên ngành: Quản lí giáo dục Mã số: 60 14 01 14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRẦN THỊ TUYẾT MAI Thành phố Hồ Chí Minh - 2017 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này là do cá nhân tôi thực hiện. Các tài liệu được sử dụng trong luận văn này đều được trích dẫn đầy đủ chính xác. Các số liệu khảo sát và kết luận nghiên cứu được trình bày trong luận văn là trung thực, dựa trên quá trình nghiên cứu và sự hiểu biết của người nghiên cứu, chưa được công bố dưới bất kỳ hình thức nào. Tôi xin chịu trách nhiệm về luận văn của mình. TP. HCM, tháng 9 năm 2017 Người nghiên cứu Lê Diễm My LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập, tìm hiểu và thực hiện đề tài “Quản lý hoạt động đổi mới PPDH ở các trường tiểu học huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre”, bên cạnh sự cố gắng của bản thân, tôi đã nhận và xin cảm ơn sự động viên, giúp đỡ, hướng dẫn nhiệt tình của các Thầy/Cô, anh/chị và bạn bè. Đầu tiên, con xin cảm ơn gia đình, nhất là Mẹ đã tạo mọi điều kiện cho con học tập, luôn bên cạnh động viên, hỗ trợ con trong quá trình học tập. Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến quý Thầy/Cô Khoa Khoa học Giáo dục; quý Thầy/Cô phòng Sau Đại học trường Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh đã nhiệt tình giảng dạy và giúp đỡ tôi trong suốt thời gian học Cao học. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ sự kính trọng và lòng biết ơn sâu sắc đến Tiến sĩ Trần Thị Tuyết Mai. Cô đã dành nhiều thời gian hướng dẫn, tận tình chỉ dạy, nhận xét, góp ý để tôi có điều kiện thuận lợi hoàn thành luận văn. Đồng thời, Cô cũng là người luôn quan tâm, động viên tôi trong suốt quá trình thực hiện đề tài. Tôi cũng xin chân thành cảm ơn Phòng Giáo dục và Đào tạo, các trường tiểu học, CBQL và GV huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre đã nhiệt tình giúp đỡ, hỗ trợ trong quá trình tôi nghiên cứu thực trạng của đề tài. Cảm ơn các anh/chị, bạn bè đã giúp đỡ tôi trong suốt thời gian học tập tại trường. Xin chân thành cảm ơn! TP. HCM, tháng 9 năm 2017 Người nghiên cứu Lê Diễm My MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các chữ viết tắt Danh mục các bảng MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐỔI MỚI PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC............. 9 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................................. 9 1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài ............................................................... 9 1.1.2. Các nghiên cứu ở trong nước ............................................................. 13 1.2. Một số khái niệm liên quan đến đề tài ......................................................... 16 1.2.1. Khái niệm hoạt động dạy học ............................................................. 16 1.2.2. Khái niệm phương pháp dạy học ........................................................ 18 1.2.3. Khái niệm đổi mới, đổi mới PPDH .................................................... 19 1.2.4. Khái niệm quản lý .............................................................................. 20 1.3. Hoạt động đổi mới phương pháp dạy học ở trường tiểu học ....................... 22 1.3.1. Khái quát về giáo dục tiểu học ........................................................... 22 1.3.2. Định hướng đổi mới PPDH ở trường tiểu học.................................... 23 1.3.3. Mục tiêu đổi mới phương pháp dạy học ở trường tiểu học ................ 27 1.3.4. Nội dung đổi mới phương pháp dạy học ở trường tiểu học ............... 27 1.3.5. Một số PPDH phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của HS tiểu học ............................................................................................... 29 1.4. Lý luận về quản lý hoạt động đổi mới PPDH ở trường tiểu học ................. 32 1.4.1. Chủ thể và đối tượng quản lý ............................................................. 32 1.4.2. Tầm quan trọng của quản lý hoạt động đổi mới PPDH ở trường tiểu học ............................................................................................... 32 1.4.3. Các chức năng cơ bản của quản lý hoạt động đổi mới PPDH ở tiểu học ............................................................................................... 33 1.4.4. Nội dung quản lý hoạt động đổi mới PPDH ở trường tiểu học .......... 35 1.4.5. Các yếu tố ảnh hưởng đối với việc quản lý hoạt động đổi mới PPDH ở tiểu học ................................................................................. 41 Tiểu kết chương 1 ............................................................................................... 44 Chƣơng 2. CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐỔI MỚI PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC Ở CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC HUYỆN CHÂU THÀNH, TỈNH BẾN TRE ......... 45 2.1. Khái quát về tình hình kinh tế - xã hội và giáo dục ở huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre .................................................................................... 45 2.1.1. Tình hình kinh tế - xã hội ................................................................... 45 2.1.2. Tình hình giáo dục .............................................................................. 46 2.2. Mẫu khảo sát và cách xử lý số liệu .............................................................. 49 2.2.1. Mẫu khảo sát....................................................................................... 49 2.2.2. Thiết kế phiếu điều tra ........................................................................ 52 2.2.3. Cách thức xử lý số liệu ....................................................................... 52 2.3. Thực trạng hoạt động đổi mới PPDH ở các trường tiểu học huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre .......................................................................... 54 2.3.1. Nhận thức của CBQL và GV về tầm quan trọng của đổi mới PPDH .................................................................................................. 54 2.3.2. Nhận thức của CBQL và GV về mục tiêu đổi mới PPDH ở tiểu học ...................................................................................................... 55 2.3.3. Nhận thức của CBQL và GV về xu hướng đổi mới PPDH ở tiểu học ...................................................................................................... 57 2.3.4. Thực trạng vận dụng các PPDH ở các trường tiểu học huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre .................................................................. 60 2.4. Thực trạng quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học ở các trường tiểu học huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre ...................................... 61 2.4.1. Mức độ và kết quả thực hiện việc quản lý hoạt động chuẩn bị kế hoạch bài dạy của GV theo hướng đổi mới PPDH ............................. 62 2.4.2. Mức độ và kết quả thực hiện việc quản lý hoạt động dạy học trên lớp của GV theo hướng đổi mới PPDH ở trường tiểu học .......... 65 2.4.3. Mức độ và kết quả thực hiện việc quản lý hoạt động học tập của HS theo hướng đổi mới PPDH ở trường tiểu học .............................. 68 2.4.4. Mức độ và kết quả thực hiện việc quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS theo hướng đổi mới PPDH ở trường tiểu học ................................................................................... 71 2.4.5. Mức độ và kết quả thực hiện việc quản lý sự phối hợp giữa các lực lượng giáo dục trong đổi mới PPDH ở trường tiểu học ............... 74 2.4.6. Mức độ và kết quả thực hiện việc quản lý các điều kiện hỗ trợ đổi mới PPDH ở tiểu học ................................................................... 77 2.4.7. Mức độ và kết quả thực hiện việc quản lý hoạt động tổ chuyên môn theo hướng đổi mới PPDH ở trường tiểu học ............................ 79 2.5. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động đổi mới PPDH ở các trường tiểu học huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre ...................................... 82 2.5.1. Ưu điểm .............................................................................................. 82 2.5.2. Hạn chế ............................................................................................... 83 2.6. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động đổi mới PPDH ở các trường tiểu học huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre ................. 84 Tiểu kết chương 2 ............................................................................................... 86 Chƣơng 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐỔI MỚI PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC Ở CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC HUYỆN CHÂU THÀNH, TỈNH BẾN TRE .................... 87 3.1. Các cơ sở và nguyên tắc định hướng đề xuất biện pháp.............................. 87 3.1.1. Cơ sở đề xuất các biện pháp ............................................................... 87 3.1.2. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp ...................................................... 88 3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động đổi mới PPDH tại các trường tiểu học huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre ......................................................... 89 3.2.1. Biện pháp 1. Nâng cao nhận thức cho CBQL, GV về đổi mới PPDH .................................................................................................. 89 3.2.2. Biện pháp 2. Đẩy mạnh tổ chức, chỉ đạo GV thực hiện hoạt động dạy học theo hướng đổi mới PPDH........................................... 90 3.2.3. Biện pháp 3. Tăng cường quản lý hoạt động học tập của HS nhất là hoạt động tự học ..................................................................... 92 3.2.4. Biện pháp 4. Phối hợp chặt chẽ hoạt động của Ban đại diện CMHS và các lực lượng giáo dục khác khi đổi mới PPDH ............... 93 3.2.5. Biện pháp 5. Tăng cường các điều kiện thiết yếu về CSVC, TBHD và kinh phí cho đổi mới PPDH ............................................... 94 3.2.6. Biện pháp 6. Tăng cường quản lý hoạt động của tổ chuyên môn theo hướng đổi mới PPDH ................................................................. 95 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp .................................................................. 96 3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất ....... 98 Tiểu kết chương 3 ............................................................................................. 114 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................................ 115 TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................. 119 PHỤ LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Viêt đầy đủ STT Viết tắt 1 Cán bộ quản lý CBQL 2 Cơ sở vật chất CSVC 3 Cha mẹ học sinh CMHS 4 Điểm trung bình ĐTB 5 Điểm trung bình chung ĐTBC 6 Giáo dục và đào tạo GD&ĐT 7 Giáo viên GV 8 Học sinh HS 9 Hiệu trưởng HT 10 Phó hiệu trưởng PHT 11 Phụ huynh học sinh PHHS 12 Phương pháp dạy học PPDH 13 Sách giáo khoa SGK 14 Số thứ tự STT 15 Thiết bị dạy học TBDH 16 Thứ hạng TH 17 Tổ trưởng chuyên môn TTCM 18 Rất cần thiết; cần thiết; bình thường; không cần RCT; CT; BT; KCT; RKCT thiết; rất không cần thiết 19 Rất khả thi; khả thi; bình thường; không khả thi; RKT; KT; BT; KKT; RKKT rất không khả thi DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Chất lượng giáo dục qua hai mặt phẩm chất và năng lực............. 48 Bảng 2.2. Thống kê mẫu CBQL, GV ở 12 trường tiểu học huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre ..................................................................... 49 Bảng 2.3. Quy ước xử lý số liệu về thực trạng đổi mới PPDH và quản lý hoạt động đổi mới PPDH ............................................................. 52 Bảng 2.4. Quy ước xử lý số liệu về mức độ cần thiết và khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động đổi mới PPDH ................................ 54 Bảng 2.5. Nhận thức của CBQL và GV về tầm quan trọng của đổi mới PPDH ............................................................................................ 55 Bảng 2.6. Nhận thức của CBQL và GV về mục tiêu đổi mới PPDH ........... 56 Bảng 2.7. Ý kiến của CBQL và GV về mức độ thực hiện các xu hướng đổi mới PPDH .............................................................................. 57 Bảng 2.8. Mức độ và kết quả thực hiện các PPDH phát huy tính tích cực, chủ động của HS ................................................................... 60 Bảng 2.9. Kết quả tương quan giữa mức độ thực hiện và kết quả thực hiện các PPDH phát huy tính tích cực, chủ động của HS ............ 61 Bảng 2.10. Ý kiến của CBQL, GV về mức độ và kết quả thực hiện việc quản lý hoạt động chuẩn bị kế hoạch bài dạy của GV theo hướng đổi mới PPDH ................................................................... 62 Bảng 2.11. Kết quả tương quan giữa mức độ thực hiện và kết quả thực hiện việc quản lý hoạt động chuẩn bị kế hoạch bài dạy của GV theo hướng đổi mới PPDH .................................................... 65 Bảng 2.12. Ý kiến của CBQL và GV về mức độ và kết quả thực hiện việc quản lý hoạt động dạy học trên lớp của GV theo hướng đổi mới PPDH .............................................................................. 65 Bảng 2.13. Kết quả tương quan giữa mức độ thực hiện và kết quả thực hiện việc quản lý hoạt động dạy học trên lớp của GV theo hướng đổi mới PPDH ................................................................... 68 Bảng 2.14. Ý kiến của CBQL và GV về mức độ và kết quả thực hiện việc quản lý hoạt động học tập của HS theo hướng đổi mới PPDH ............................................................................................ 69 Bảng 2.15. Kết quả tương quan giữa mức độ thực hiện và kết quả thực hiện việc quản lý hoạt động học tập của HS theo hướng đổi mới PPDH .................................................................................... 70 Bảng 2.16. Ý kiến của CBQL và GV về mức độ và kết quả thực hiện việc quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS theo hướng đổi mới PPDH ..................................................... 71 Bảng 2.17. Kết quả tương quan giữa mức độ thực hiện và kết quả thực hiện việc quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS .................................................................................... 73 Bảng 2.18. Ý kiến của CBQL và GV về mức độ và kết quả thực hiện việc quản lý sự phối hợp giữa các lực lượng giáo dục trong đổi mới PPDH .............................................................................. 74 Bảng 2.19. Kết quả tương quan giữa mức độ thực hiện và kết quả thực hiện việc quản lý sự phối hợp giữa các lực lượng giáo dục trong đổi mới PPDH ..................................................................... 76 Bảng 2.20. Ý kiến của CBQL và GV về mức độ và kết quả thực hiện việc quản lý các điều kiện hỗ trợ đổi mới PPDH ......................... 77 Bảng 2.21. Kết quả tương quan giữa mức độ thực hiện và kết quả thực hiện việc quản lý các điều kiện hỗ trợ đổi mới PPDH ................. 79 Bảng 2.22. Ý kiến của CBQL và GV về mức độ và kết quả thực hiện việc quản lý hoạt động tổ chuyên môn theo hướng đổi mới PPDH ............................................................................................ 80 Bảng 2.23. Kết quả tương quan giữa mức độ thực hiện và kết quả thực hiện việc quản lý hoạt động tổ chuyên môn theo hướng đổi mới PPDH .................................................................................... 82 Bảng 2.24. Ý kiến của CBQL và GV về mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến quản lý hoạt động đổi mới PPDH...................................... 84 Bảng 3.1. Ý kiến của CBQL, GV về mức độ cần thiết và khả thi của biện pháp nâng cao nhận thức cho CBQL, GV về đổi mới PPDH ............................................................................................ 99 Bảng 3.2. Ý kiến của CBQL, GV về mức độ cần thiết và khả thi của biện pháp đẩy mạnh tổ chức, chỉ đạo GV thực hiện hoạt động dạy học theo hướng đổi mới PPDH............................................ 101 Bảng 3.3. Ý kiến của CBQL, GV về mức độ cần thiết và khả thi của biện pháp tăng cường quản lý hoạt động học tập của HS nhất là hoạt động tự học ..................................................................... 105 Bảng 3.4. Ý kiến của CBQL, GV về mức độ cần thiết và khả thi của biện pháp phối hợp chặt chẽ hoạt động của Ban đại diện CMHS và các lực lượng giáo dục khác khi đổi mới PPDH ....... 106 Bảng 3.5. Ý kiến của CBQL, GV về mức độ cần thiết và khả thi của biện pháp tăng cường các điều kiện thiết yếu về CSVC, TBHD và kinh phí cho đổi mới PPDH....................................... 108 Bảng 3.6. Ý kiến của CBQL, GV về mức độ cần thiết và khả thi của biện pháp tăng cường quản lý hoạt động của tổ chuyên môn theo hướng đổi mới PPDH ......................................................... 110 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong xu thế hội nhập với khu vực và quốc tế, trước những đòi hỏi ngày càng cao của thời kỳ đổi mới, thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước, nền giáo dục phải tạo động lực thúc đẩy, điều kiện cơ bản để thực hiện các mục tiêu kinh tế xã hội, xây dựng và bảo vệ đất nước. Thông qua thực hiện các mục tiêu giáo dục, sứ mệnh của sự nghiệp giáo dục là chuẩn bị nguồn nhân lực có đủ phẩm chất và năng lực phục vụ cho sự nghiệp phát triển đất nước. Khẳng định vai trò quan trọng của giáo dục - đào tạo, trong Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần VII của Đảng đã viết: “Cùng với khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài.” [7]. Đồng thời, chúng ta cũng xác định: “Nâng cao dân trí, bồi dưỡng và phát huy nguồn lực to lớn của con người Việt Nam là nhân tố quyết định thắng lợi của công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa.” [8]. Trong những năm qua, nền giáo dục nước nhà đã đạt những thành tựu đáng ghi nhận trong quá trình đổi mới về quy mô, chất lượng giáo dục, song quá trình tiếp cận các xu thế giáo dục mới để định hướng cho quá trình đổi mới, phát triển giáo dục so với các nước còn chậm, thiếu tính chủ động, tính sáng tạo. Nhận định được những thời cơ, thách thức trong thời kì mới, đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI Đảng ta chỉ đạo: “Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu. Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, trong đó, đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý là khâu then chốt [9]. Cùng với những thành tựu đạt được trong quá trình đổi mới, nền giáo dục Việt Nam vẫn còn những hạn chế, yếu kém được nêu rõ trong Văn kiện của đại hội Đảng lần XII đã nêu rõ: “Chất lượng giáo dục, đào tạo, nhất là giáo dục đại học và đào tạo nghề cải thiện còn chậm; thiếu lao động chất lượng cao. Hệ thống 2 giáo dục còn thiếu tính liên thông, chưa thật hợp lý và thiếu đồng bộ. Công tác phân luồng và hướng nghiệp còn hạn chế. Đổi mới giáo dục, đào tạo có mặt còn lúng túng. Tình trạng mất cân đối trong cơ cấu ngành nghề và trình độ đào tạo khắc phục còn chậm, công tác đào tạo chưa gắn chặt chẽ với nhu cầu xã hội. Cơ chế, chính sách có mặt chưa phù hợp; xã hội hóa còn chậm và gặp nhiều khó khăn, chưa thu hút được nhiều nguồn lực ngoài nhà nước cho phát triển giáo dục, đào tạo. Cơ sở vật chất vẫn còn thiếu và lạc hậu. Chất lượng dạy và học ở vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số còn thấp. Đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý chưa đáp ứng yêu cầu” [10]. Công văn số 4304/BGDĐT – GDTH về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục tiểu học năm học 2016 – 2017 đã nêu lên nhiệm vụ cụ thể về việc “Nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục, tích cực đổi mới công tác quản lý giáo dục” như sau: “Xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục đủ về số lượng, đáp ứng yêu cầu về chất lượng. Chú trọng bồi dưỡng năng lực cho đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên về nội dung, quan điểm đổi mới công tác quản lý, chỉ đạo cấp học nói chung, công tác chỉ đạo và quản lý việc dạy học nói riêng. Tiếp tục quan tâm đánh giá và bồi dưỡng nâng cao năng lực theo Chuẩn hiệu trưởng, Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học; bồi dưỡng ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới quản lý chỉ đạo và trong đổi mới phương pháp dạy học. Triển khai công tác bồi dưỡng giáo viên theo Chương trình bồi dưỡng thường xuyên giáo viên tiểu học (ban hành theo Thông tư số 32/2011/TT-BGDĐT ngày 08/8/2011) và Quy chế bồi dưỡng thường xuyên giáo viên tiểu học (ban hành theo Thông tư số 26/2012/TT-BGDĐT ngày 10/7/2012)” [4]. Như vậy trong những yêu cầu của đổi mới giáo dục thì đổi mới về PPDH có vị trí đặc biệt quan trọng, vì PPDH phù hợp sẽ mang lại hứng thú cho người học, làm quá trình dạy học diễn ra một cách dễ dàng, phù hợp với bối cảnh và đòi hỏi về tri thức của xã hội hiện đại. Đặc biệt là PPDH phát huy tính tích cực 3 của người học được áp dụng rộng rãi chuyển vị trí của người học từ thụ động sang chủ động tiếp thu tri thức dưới sự tổ chức, hướng dẫn, điều khiển của giáo viên. Có thể nói, đổi mới PPDH là một vấn đề cần thiết và không thể thiếu được nhằm giúp học sinh phát huy tính chủ động, tích cực và sáng tạo của mình trong học tập. Chỉ khi đổi mới PPDH, chúng ta mới góp phần khắc phục những biểu hiện trì trệ nghiêm trọng trong giáo dục hiện nay; chỉ có đổi mới PPDH chúng ta mới góp phần quan trọng nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo. Hơn thế nữa, đổi mới PPDH sẽ giúp chúng ta tiếp cận phương pháp giáo dục mới theo quan điểm giáo dục hiện đại, bắt kịp xu hướng giáo dục trong khu vực và quốc tế. Muốn thực hiện đổi mới PPDH, người giáo viên trực tiếp giảng dạy đóng vai trò rất quan trọng song làm thế nào để người giáo viên có động lực trong việc thực hiện tốt đổi mới PPDH, công tác quản lý hoạt động đổi mới PPDH cần có sự quan tâm, chỉ đạo kịp thời, đúng đắn, hiệu quả. Trong những năm qua Phòng GD&ĐT cũng như các trường tiểu học ở huyện Châu Thành đã tổ chức nhiều hội thảo chuyên đề về đổi mới PPDH, chú trọng dạy học phát huy tính tích cực của học sinh. Thông qua các hội thảo, các lớp tập huấn việc đổi mới PPDH đã đem lại một số kết quả đáng ghi nhận, từng bước nâng cao chất lượng dạy học của nhà trường. Tuy nhiên công tác quản lý còn nhiều hạn chế, các chủ trương mang lại hiệu quả chưa cao. Đa số các chủ trương chưa đề ra biện pháp thực hiện cụ thể; chưa chọn lọc được những nội dung thiết thực, trọng tâm; chưa tìm ra cách thức tổ chức đổi mới một cách khoa học hữu hiệu nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới PPDH phù hợp với đường lối giáo dục của Đảng và Nhà nước. Với những lý do trên, người nghiên cứu chọn đề tài “Quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học ở các trường tiểu học huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre”. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận, phân tích thực trạng quản lý hoạt động đổi 4 mới PPDH ở các trường tiểu học của huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre, từ đó đề ra một số biện pháp nhằm cải thiện công tác quản lý hoạt động đổi mới PPDH ở địa phương. 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Công tác quản lý hoạt động dạy học ở các trường tiểu học. 3.2. Đối tƣợng nghiên cứu Công tác quản lý hoạt động đổi mới PPDH ở các trường tiểu học của huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre. 4. Giả thuyết khoa học Công tác quản lý hoạt động đổi mới PPDH tại các trường tiểu học huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre đã được nhận thức, triển khai thực hiện và đạt một số kết quả nhất định. Tuy nhiên, vẫn còn một số hạn chế, bất cập trong việc thực hiện các nội dung quản lý hoạt động đổi mới PPDH như: quản lý việc lập kế hoạch bài dạy của GV theo hướng đổi mới PPDH; quản lý giờ dạy trên lớp của GV theo hướng đổi mới PPDH; quản lý hoạt động học tập của HS theo hướng đổi mới PPDH; quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS theo hướng đổi mới PPDH; quản lý sự phối hợp các lực lượng giáo dục khi đổi mới PPDH; quản lý các điều kiện hỗ trợ đổi mới PPDH; quản lý hoạt động tổ chuyên môn theo hướng đổi mới PPDH . Nếu thực hiện đồng bộ các chức năng quản lý như lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra việc đổi mới PPDH khi nâng cao nhận thức cho CBQL, GV về đổi mới PPDH; đẩy mạnh tổ chức, chỉ đạo GV thực hiện hoạt động dạy học theo hướng đổi mới PPDH; tăng cường quản lý hoạt động học tập của HS nhất là hoạt động tự học; phối hợp chặt chẽ hoạt động của Ban đại diện CMHS và các lực lượng giáo dục khác khi đổi mới PPDH; tăng cường các điều kiện thiết yếu về CSVC, TBHD và kinh phí cho đổi mới PPDH; tăng cường quản lý hoạt động của tổ chuyên môn theo hướng đổi mới PPDH sẽ góp phần cải thiện công tác quản lý đổi mới PPDH ở các trường 5 tiểu học huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý hoạt động đổi mới PPDH ở các trường tiểu học. 5.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động đổi mới PPDH ở các trường tiểu học huyện Châu Thành tỉnh Bến Tre. 5.3. Đề xuất một số biện pháp nhằm cải thiện việc quản lý hoạt động đổi mới PPDH ở các trường tiểu học huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre. 6. Giới hạn đề tài 6.1. Về nội dung Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu công tác quản lý hoạt động đổi mới PPDH dưới sự điều hành, lãnh đạo của hiệu trưởng nhà trường. 6.2. Về địa bàn khảo sát Đề tài tập trung nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động đổi mới PPDH ở các trường tiểu học huyên Châu Thành, tỉnh Bến Tre. Theo thông tư liên tịch số 35/2006/TTLT –BGDĐT- BNV về việc hướng dẫn định mức biên chế viên chức ở các cơ sở giáo dục phổ thông công lập có quy định về cách xếp loại trường, các trường tiểu học chúng tôi tiến hành khảo sát được xếp hạng như sau: Hạng 1: Trường tiểu học Tân Thạch A. Hạng 2: Trường tiểu học Phú Túc, trường tiểu học Quới Sơn, trường tiểu học Tam Phước. Hạng 3: Trường tiểu học An Khánh, trường tiểu học An Hóa, trường tiểu học An Phước, trường tiểu học Giao Hòa, trường tiểu học Giao Long, trường tiểu học Hữu Định, trường tiểu học Thị trấn, trường tiểu học Tiên Thủy B. 6.3. Về đối tƣợng khảo sát Chúng tôi chỉ tập trung khảo sát CBQL và GV ở các trường tiểu học, vì họ là những người trực tiếp triển khai, điều hành và thực hiện hoạt động đổi mới PPDH. Chúng tôi không tiến hành khảo sát HS, vì ở lứa tuổi tiểu học các em 6 chưa hiểu và gọi tên được các PPDH, chủ yếu là do GV hướng dẫn các em thực hiện các hoạt động học tập trên lớp. 6.4. Về thời gian Để khảo sát thực trạng, đề tài sử dụng các số liệu, dữ kiện được thu thập, nghiên cứu trong hai năm học 2015 – 2016 và 2016 – 2017. 7. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu 7.1. Phƣơng pháp luận 7.1.1. Quan điểm hệ thống – cấu trúc Vận dụng quan điểm hệ thống cấu trúc – vào nghiên cứu đề tài, chúng tôi xem xét công tác quản lý hoạt động đổi mới PPDH ở các trường tiểu học huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre là một hệ thống với các bộ phận hợp thành: chủ thể quản lý, đối tượng bị quản lý, mục tiêu, nội dung, chức năng, phương pháp, kết quả quản lý hoạt động đổi mới PPDH có liên quan với nhau. Chủ thể quản lý với mục tiêu quản lý hoạt động đổi mới PPDH thực hiện các nội dung và chức năng quản lý hoạt động đổi mới PPDH bằng các biện pháp quản lý cụ thể tác động vào đối tượng bị quản lý để đạt được kết quả. 7.1.2. Quan điểm lịch sử - logic Quan điểm lịch sử được người nghiên cứu vận dụng để đánh giá thực trạng quản lý hoạt động đổi mới PPDH ở các trường tiểu học trong điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre, trong bối cảnh phát triển giáo dục của huyện nhà dưới sự chỉ đạo và hướng dẫn của Phòng GD&ĐT huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre. Quan điểm logic được người nghiên cứu vận dụng vào việc sắp xếp cấu trúc của đề tài theo logic nghiên cứu: lý luận được lấy làm nền tảng và soi đường cho việc nghiên cứu thực tiễn; đề tài chứa đựng câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết là câu trả lời có tính chất phỏng đoán cho câu hỏi đó; việc nghiên cứu thực trạng nhằm tìm kiếm bằng chứng để chứng minh cho giả thuyết; nếu giả thuyết được chứng minh, giả thuyết sẽ trở thành kết luận của đề tài. 7 7.1.3. Quan điểm thực tiễn Dựa theo quan điểm này, người nghiên cứu tiến hành khảo sát, phỏng vấn tại các trường tiểu học để biết được những khó khăn, hạn chế trong quản lý hoạt động đổi mới PPDH mà các trường đã gặp phải trong quá trình quản lý và nguyên nhân dẫn đến những khó khăn, hạn chế đó là gì, từ đó đề ra những biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động đổi mới PPDH tại các trường. 7.2. Phƣơng pháp nghiên cứu 7.2.1. Phân tích và tổng hợp lý thuyết Phương pháp này được sử dụng để phân tích, tổng hợp, phân loại, hệ thống hóa tài liệu lý thuyết có liên quan nhằm xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài, định hướng cho việc thiết kế công cụ nghiên cứu và quá trình điều tra thực tiễn. 7.2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.2.1. Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi Phiếu hỏi được thiết kế với mục đích điều tra thực trạng hoạt động đổi mới PPDH và quản lý hoạt động đổi mới PPDH ở các trường tiểu học huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre. Phiếu hỏi dành cho đối tượng là CBQL và GV của các trường tiểu học. 7.2.2.2. Phương pháp phỏng vấn Mục đích phỏng vấn: tìm hiểu sâu hơn về đối tượng nghiên cứu để làm minh chứng và bổ sung vào kết quả nghiên cứu thực trạng. Đối tượng phỏng vấn: CBQL (HT, PHT, TTCM). Nội dung phỏng vấn: tìm hiểu thực trạng quản lý hoạt động đổi mới PPDH ở các trường tiểu học huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre. 7.2.2.3. Phương pháp thống kê toán học Sử dụng phần mềm SPSS 22.0 để xử lý số liệu thống kê như tính trung bình, tỷ lệ phần trăm, so sánh trung bình, xem xét mối tương quan giữa các đối tượng nghiên cứu,... nhằm đánh giá thực trạng, kiểm tra sự cần thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất nhằm nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động đổi mới 8 PPDH ở các trường tiểu học huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre. 8. Đóng góp của luận văn 8.1. Về mặt lý luận Người nghiên cứu đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về đổi mới PPDH và quản lý đổi mới PPDH ở các trường tiểu học, tạo tiền đề cho các nghiên cứu sâu và rộng hơn về nội dung này. 8.2. Về mặt thực tiễn Thông qua đề tài, người nghiên cứu đã đánh giá được thực trạng đổi mới PPDH ở các trường tiểu học huyện Châu Thành tỉnh Bến Tre và đề xuất các biện pháp nhằm cải thiện việc quản lý hoạt động đổi mới PPDH ở các trường tiểu học huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre. 9. Cấu trúc luận văn Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động đổi mới PPDH ở các trường tiểu học. Chương 2: Cơ sở thực tiễn về quản lý hoạt động đổi mới PPDH ở các trường tiểu học huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre. Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động đổi mới PPDH ở các trường tiểu học huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre.