Tài liệu Quản lý hoạt động tự học của học sinh nội trú trường trung học cơ sở tại thủ đô Viêng Chăn - Nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào (Luận văn thạc sĩ)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Souksamleung Sisomphone QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC CỦA HỌC SINH NỘI TRÚ TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TẠI THỦ ĐÔ VIÊNG CHĂN - NƢỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Thành phố Hồ Chí Minh – 2017 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Souksamleung Sisomphone QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC CỦA HỌC SINH NỘI TRÚ TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TẠI THỦ ĐÔ VIÊNG CHĂN - NƢỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO Chuyên ngành : Quản lí giáo dục Mã số : 60 14 01 14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. PHẠM BÍCH THỦY Thành phố Hồ Chí Minh - 2017 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu do c nh n tôi th c hi n C c tài li u đ ch nh x c và đ c s d ng trong luận văn này đ u đ c ghi trong ph n danh m c tài li u tham h o C c số li u h o s t, những kết luận nghiên cứu đ và ch a từng đ c tr ch dẫn đ y đ , c trình bày trong luận văn này là trung th c c công bố trên t p ch hoa học d ới bất cứ hình thức nào. Tôi xin chịu trách nhi m v nghiên cứu c a mình. TP. Hồ Ch Minh, th ng 12 năm 2017 Ng ời nghiên cứu Souksamleung Sisomphone LỜI CẢM ƠN Luận văn này được thực hiện và hoàn thành nhờ sự giúp đỡ từ quý Thầy/Cô và bạn bè. Với tình cảm chân thành, tôi bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến: - Chính phủ nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam đã cấp học bổng và tạo điều kiện tốt nhất cho tôi được học tập. - Ban Giám Hiệu Trường Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh, Phòng Sau đại học, khoa Khoa học Giáo dục đã tận tình giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình học tập và làm luận văn tốt nghiệp. - Đặc biệt, tôi bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Phạm Bích Thủy đã tận tình hướng dẫn tôi nghiên cứu đề tài này. - Cảm ơn Sở Giáo dục và Thể thao thủ đô Viêng Chăn, Ban Giám Hiệu và quý Thầy/Cô tại trường THCS thủ đô Viêng Chăn (CHDCND Lào) đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi khảo sát thu thập số liệu. - Cuối cùng, tôi cũng xin cảm gửi lời cảm ơn chân thành tới gia đình, anh/chị em đồng nghiệp và các bạn bè, các anh chị của tập thể lớp cao học QLGD khóa 26 đã luôn ở bên, động viên và giúp đỡ tôi trong suốt thời gian học tập tại trường. Mặc dù bản thân tôi đã rất cố gắng nhưng chắc rằng luận văn này không tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong nhận những ý kiến đóng góp bổ sung để luận văn được hoàn thiện. Một lần nữa, tôi vô cùng cảm ơn quý thầy cô! TP.Hồ Chí Minh, tháng 12 năm 2017 Ng ời nghiên cứu Souksamleung Sisomphone MỤC LỤC Trang ph bìa Lời cam đoan Lời c m ơn M cl c Danh m c các chữ viết tắt Danh m c các b ng MỞ ĐẦU .........................................................................................................................1 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC VÀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC CỦA HỌC SINH NỘI TRÚ TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ................................................................................8 1.1. Tổng quan v vấn đ nghiên cứu .........................................................................8 1.1.1. Các công trình nghiên cứu trên thế giới........................................................8 1.1.2. Các công trình nghiên cứu ở Lào ................................................................ 11 1.2. Các khái ni m cơ b n ......................................................................................... 12 1.2.1 T học ..........................................................................................................12 1.2.2. Ho t động d y học, ho t động t học ......................................................... 13 1.2.3. Qu n lý, qu n lý ho t động d y học, qu n lý ho t động t học .................15 1.3. Lý luận v ho t động t học c a học sinh nội trú tr ờng THCS .......................17 1.3.1. Đặc tr ng cơ b n v học sinh và ho t động d y học ở tr ờng THCS nội trú .........................................................................................................17 1.3.2. M c tiêu c a ho t động t học...................................................................20 1.3.3. Nội dung t học ......................................................................................... 22 1.3.4. Động cơ t học ........................................................................................... 23 1.3.5. Ph ơng ph p, ph ơng ti n t học .............................................................. 24 1.3.6. Hình thức ho t động t học .......................................................................25 1.3.7. Mối quan h giữa ho t động t học và ho t động d y học ........................ 27 1.3.8. Các yếu tố nh h ởng đến ho t động t học .............................................29 1.4. Lý luận v qu n lý ho t động t học c a học sinh nội trú tr ờng THCS ..........31 1.4.1. B n chất qu n lý ho t động t học c a học sinh nội trú ............................. 32 1.4.2. M c tiêu qu n lý ho t động t học c a học sinh nội trú ............................. 33 1.4.3. Nội dung qu n lý ho t động t học c a HS nội trú ....................................34 1.5. Những yếu tố nh h ởng đến công tác qu n lý ho t động t học c a học sinh nội trú tr ờng trung học cơ sở ....................................................................41 1.5.1. Yếu tố khách quan ......................................................................................41 1.5.2. Yếu tố ch quan .......................................................................................... 41 Tiểu kết chƣơng 1 ........................................................................................................44 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC HỌC SINH NỘI TRÚ TRƢỜNG THCS CỦA TẠI THỦ ĐÔ VIÊNG CHĂN, NƢỚC CHDCND LÀO ...............................................45 2.1. Khái quát v tr ờng THCS t i th đô Viêng Chăn, n ớc CHDCND Lào .........45 2.2. Khái quát v tổ chức kh o sát th c tr ng ........................................................... 46 2.2.1. M c tiêu kh o sát ........................................................................................ 46 2.2.2. Nội dung kh o sát .......................................................................................46 2 2 3 Ph ơng ph p h o sát .................................................................................46 2.3. Th c tr ng ho t động t học c a học sinh nội trú tr ờng THCS t i th đô Viêng Chăn – N ớc CHDCND Lào .................................................................47 2.3.1. Th c tr ng nhận thức c a học sinh, giáo viên và CBQL v t m quan trọng c a ho t động t học.........................................................................48 2.3.2. Động cơ t học c a HS ..............................................................................51 2.3.3. Thời gian dành cho t học c a HS............................................................. 53 2.3.4. Hình thức t học c a HS ............................................................................55 2.3.5. Kĩ năng tổ chức t học c a HS ..................................................................56 2.3.6. Th c tr ng các nguyên nhân nh h ởng đến ho t động t học c a học sinh ......................................................................................................58 2.3.7. Nhận xét chung v kết qu đi u tra th c tiễn HĐTH .................................60 2.4. Th c tr ng v công tác qu n lý HĐTH c a HS nội trú tr ờng THCS t i th đô Viêng Chăn – N ớc CHDCND Lào......................................................62 2.4.1. Th c tr ng công tác qu n lý ho t động d y và học trên lớp .......................63 2.4.2. Qu n lý vi c phối h p các l c l ng kích thích t học c a HS .................69 2.4.3. Qu n lý ho t động kiểm tra, đ nh gi ......................................................... 72 2.5. Đ nh gi chung v th c tr ng qu n lý ho t động t học c a học sinh nội trú tr ờng THCS th đô Viêng Chăn, n ớc CHDCND Lào ............................ 75 2 5 1 Ưu điểm ......................................................................................................75 2.5.2. H n chế .......................................................................................................75 2.5.3. Nguyên nhân ............................................................................................... 75 Tiểu kết chƣơng 2 ........................................................................................................77 Chƣơng 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC CỦA HỌC SINH NỘI TRÚ TRƢỜNG THCS TẠI THỦ ĐÔ VIÊNG CHĂN, NƢỚC CHDCND LÀO ...............................................78 3.1. Các nguyên tắc đ xuất bi n pháp ......................................................................78 3.1.1. Nguyên tắc đ m b o tính m c tiêu ............................................................. 78 3.1.2. Nguyên tắc đ m b o t nh đồng bộ .............................................................. 78 3.1.3. Nguyên tắc đ m b o tính kế thừa ............................................................... 78 3.1.4. Nguyên tắc đ m b o tính kh thi ................................................................ 79 3.2. Một số bi n pháp qu n lý ho t động t học c a học sinh nội trú ......................79 3.2.1. Bi n pháp 1: Nâng cao nhận thức và rèn luy n kỹ năng t học cho học sinh ......................................................................................................79 3.2.2. Bi n ph p 2: N ng cao năng l c cho đội ngũ GV v tổ chức ho t động t học c a học sinh ...........................................................................81 3.2.3. Bi n pháp 3: Phát huy tính t ch c a học sinh và giáo viên ch nhi m trong vi c lập kế ho ch t học c a cá nhân ....................................82 3.2.4. Bi n ph p 4: Tăng c ờng qu n lý nội dung t học theo kế ho ch chung ..........................................................................................................84 3.2.5. Bi n pháp 5: Phát huy vai trò t qu n, t chịu trách nhi m c a tập thể lớp ........................................................................................................85 3.2.6. Bi n ph p 6: Tăng c ờng kiểm tra ho t động t học c a học sinh ...........86 3.2.7. Bi n ph p 7: Tăng c ờng đi u ki n cơ sở vật chất t o môi tr ờng thuận l i cho ho t động t học ..................................................................87 3.2.8. Bi n pháp 8: Phối h p các l c l ng giáo d c trong và ngoài nhà tr ờng t o s đồng bộ trong qu n lý ho t động t học .............................. 88 3 3 Mối quan h giữa c c bi n ph p ........................................................................89 3.4. Kh o nghi m tính kh thi và c n thiết c a các bi n pháp qu n lý .....................91 3.4.1. M c đ ch .....................................................................................................91 3.4.2. Cách thức và tổ chức kh o nghi m ............................................................. 91 3.4.3. Kết qu kh o nghi m ..................................................................................92 3 4 4 Đ nh gi mức độ c n thiết c a các bi n pháp.............................................93 3 4 5 Đ nh gi t nh h thi c a các bi n pháp .....................................................93 Tiểu kết chƣơng 3 ........................................................................................................95 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .....................................................................................96 TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................................... 99 PHỤ LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VIẾT ĐẦY ĐỦ STT VIẾT TẮT 1 Cán bộ qu n lý CBQL 2 Cộng hòa Dân ch Nhân dân CHDCND 3 Giáo viên GV 4 Hi u tr ởng HT 5 Ho t động HĐ 6 Ho t động t học HĐTH 7 Học sinh HS 8 Ph ơng ph p d y học PPDH 9 Qu n lý giáo d c QLGD 10 Trung học cơ sở THCS 11 Trung học phổ thông THPT DANH MỤC CÁC BẢNG B ng 2.1. Th c tr ng nhận thức c a HS nội trú tr ờng THCS t i th đô Viêng Chăn – N ớc CHDCND Lào v tác d ng c a HĐTH ........... 49 B ng 2.2. Động cơ t học c a HS nội trú tr ờng THCS t i th đô Viêng Chăn ....................................................................................... 51 B ng 2.3. Ý kiến c a GV và CBQL v động cơ t học c a HS nội trú ............ 52 B ng 2.4. Ý kiến c a HS nội trú v thời gian t học c a mình ........................ 54 B ng 2.5. Ý kiến c a GV và CBQL v thời gian t học c a HS ...................... 54 B ng 2.6. Các hình thức t học c a HS nội trú ................................................. 55 B ng 2.7. Mức độ th c hi n các kỹ năng tổ chức t học c a HS nội trú.......... 57 B ng 2.8. Nguyên nhân nh h ởng đến ho t động t học c a học sinh ........... 58 B ng 2.9. Đ nh gi công t c qu n lý ho t động d y và học trên lớp c a HT ............................................................................................... 63 B ng 2.10. Qu n lý giờ d y c a CBQL .............................................................. 67 B ng 2.11. Đ nh gi c a HS v các bi n pháp qu n lý ho t t học ở trên lớp .............................................................................................. 68 B ng 2.12. Qu n lý vi c phối h p các l c l B ng 2.13. Qu n lí vi c kiểm tra, đ nh gi ng kích thích t học c a HS ....... 69 ết qu học tập c a học sinh .......... 72 B ng 3.1. Kết qu xin ý kiến chuyên gia v các bi n pháp qu n lý.................. 92 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Giáo d c và đào t o có vị trí, vai trò hết sức quan trọng đối với s phát triển c a mỗi quốc gia, mỗi dân tộc. Nhi u quốc gia trên thế giới đã đ t đ c những thành t u to lớn trong quá trình phát triển nhờ sớm coi trọng vai trò c a giáo d c và coi giáo d c là quốc s ch hàng đ u. Giáo d c và đào t o là n n t ng, là động l c thúc đẩy s phát triển kinh tế - xã hội; là đi u ki n để phát huy nguồn l c con ng ời - yếu tố cơ b n để phát triển xã hội, tăng tr ởng kinh tế nhanh và b n vững [6]. Nh n lo i đang b ớc vào thế ỷ mà tri thức, năng l c c a con ng ời đ c xem là yếu tố quyết định s ph t triển b n vững c a xã hội N n gi o d c ph i đào t o ra những con ng ời có tr tu , thông minh và s ng t o Muốn có đ c đi u này, ngay từ b y giờ, nhà tr ờng ph i trang bị đ y đ cho học sinh h thống iến thức cơ b n, hi n đ i, phù h p với th c tiễn đất n ớc Nh ng yếu tố quyết định đến chất l ng giáo d c đó ch nh là năng l c t học c a học sinh Năng l c t học c a học sinh vừa là yêu c u, vừa là đi u ki n để nâng cao chất l t o. T học là hình thức học tập không thể thiếu đ ng đào c c a mỗi học sinh đang học tập t i tr ờng. Tổ chức ho t động t học một cách h p lý, khoa học, có chất l ng, hi u qu là trách nhi m c a giáo viên, học sinh và c a toàn bộ l c l ng giáo d c trong nhà tr ờng [8]. CHDCND Lào là n ớc đang ph t triển và đang trong giai đo n hội nhập với thế giới Với yêu c u đào t o nguồn nh n l c chất l ng cao, những con ng ời lao động năng động, s ng t o, d m nghĩ, d m làm, sẵn sàng chiếm lĩnh tri thức, th ch ứng với s thay đổi đang diễn ra từng ngày, từng giờ thì ngành gi o d c c n có một s thay đổi mọi mặt từ ch ơng trình, s ch gi o hoa, trang thiết bị, ph ơng ph p d y học và đặc bi t là đổi mới m nh mẽ ph ơng ph p t học [3] 2 T i Đ i hội Đ ng Nh n d n C ch m ng Lào l n thứ 9, Ban chấp hành Trung ơng Đ ng ho VI đã hẳng định quan điểm chỉ đ o v một trong những m c tiêu, nhi m v ph t triển đất n ớc giai đo n 2015-2020 là: ―Thực hiện kế hoạch chiến lược phát triển giáo dục toàn quốc, phát triển, nâng cao chất lượng giáo dục và thể thao, chất lượng nguồn nhân lực, phát triển khoa học đáp ứng yêu cầu của sự phát triển kính tế tri thức - xã hội của đất nước theo 6 phương hướng, 7 chiến lược, 7 phương pháp, 3 bản chất và 5 nguyên tắc cơ bản” [3, tr.23]. Bộ Gi o d c và Thể thao n ớc Cộng hòa D n ch Nh n d n Lào đã có ế ho ch th c hi n bồi d ỡng th ờng xuyên cho đội ngũ gi o viên nhằm mang l i s đổi mới ph ơng ph p d y học theo h ớng ph t huy t nh t ch c c, ch động c a học sinh từ cấp tiểu học đến cấp đ i học Nhận thức rõ t m quan trọng c a t học, trong những năm qua, nhà tr ờng luôn quan t m đến qu n lý ho t động t học c a học sinh. Tuy nhiên, chất l ch a đ p ứng đ l ng t học c a học sinh còn h n chế, c yêu c u ngày càng cao c a xã hội. Nguyên nhân là do chất ng đ u vào ch a cao, học sinh ch a có ỹ năng và ph ơng ph p t học khoa học, h p lý Trong hi đó, vi c đổi mới ph ơng ph p d y học theo h ớng phát huy tính tích c c, ch động c a học sinh còn chậm. Công tác qu n lý ho t động t học ch yếu vẫn là qu n lý hành ch nh, ch a th c s có hình thức tổ chức và bi n pháp qu n lý phù h p. Trong h thống nhà tr ờng c a n ớc Cộng hòa Dân ch Nhân dân Lào có một số tr ờng tổ chức ho t động theo hình thức nội trú Tr ớc đ y, th ờng là các em học sinh ng ời dân tộc mới có chỉ tiêu ở nội trú nh ng hi n nay các tr ờng THCS Viêng Chăn còn u tiên cho những em học sinh ở xa, các em có hoàn c nh gia đình hó hăn hoặc mồ côi cha mẹ để các em vào ở nội trú và có cơ hội học tập nh c c b n cùng trang lứa. Học sinh nội trú là học sinh theo học t i tr ờng đồng thời sinh ho t hàng ngày t i ký túc xá c a tr ờng. Vì vậy, ho t 3 động t học và qu n lý ho t động t học c a học sinh nội trú rất quan trọng và có những nét đặc thù khác bi t với học sinh ngo i trú. Trong những năm g n đ y, ở CHDCND Lào đã có nhi u công trình nghiên cứu v d y học ph t huy t nh t ch c c c a học sinh Nh ng c c công trình nghiên cứu v t học còn t, nghiên cứu v qu n lý ho t động t học c a học sinh nói chung, c a học sinh nội trú tr ờng THCS nói riêng ở th đô Viêng Chăn còn ch a đ c đ cập đến Xuất phát từ những lý do nêu trên, tôi chọn đ tài ―Quản lý hoạt động tự học của học sinh nội trú trường trung học cơ sở tại thủ đô Viêng Chăn - Nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào‖ làm luận văn nghiên cứu nhằm làm rõ th c tr ng qu n lý ho t động t học c a học sinh nội trú tr ờng trung học cơ sở và đ xuất một số bi n pháp qu n lý ho t động t học c a học sinh nội trú tr ờng THCS t i th đô Viêng Chăn – N ớc Cộng hòa Dân ch Nhân dân Lào. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và th c tiễn v ho t động t học, qu n lý ho t động t học c a học sinh nội trú tr ờng THCS t i th đô Viêng Chăn N ớc CHDCND Lào, đ xuất c c bi n ph p n ng cao chất l ng công t c qu n lý ho t động t học c a học sinh nội trú tr ờng THCS t i th đô Viêng Chăn N ớc CHDCND Lào 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Ho t động t học c a học sinh nội trú tr ờng THCS 3.2. Đối tƣợng nghiên cứu Qu n lý ho t động t học c a học sinh nội trú tr ờng THCS t i th đô Viêng Chăn - N ớc CHDCND Lào 4. Giả thuyết khoa học Công tác qu n lý ho t động t học c a học sinh nội trú tr ờng THCS t i th đô Viêng Chăn đã đ t những kết qu nhất định trong vi c xây d ng kế ho ch 4 t học, h ớng dẫn nội dung t học. Tuy nhiên, vi c qu n lý đổi mới ph ơng pháp d y học theo h ớng phát huy tính tích c c, ch động c a học sinh; vi c huy động l c l ng tham gia vào vi c kiểm tra, giám sát ho t động t học ch a đ t yêu c u. Nếu xây d ng đ c cơ sở lý luận phù h p, đ nh gi đúng th c tr ng công tác qu n lý ho t động t học c a HS nội trú tr ờng THCS t i th đô Viêng Chăn sẽ đ xuất đ cao chất l c các bi n pháp qu n lý có tính c n thiết, kh thi để nâng ng qu n lý ho t động t học c a HS nội trú tr ờng THCS t i th đô Viêng Chăn, từ đó n ng cao chất l ng ho t động học tập c a học sinh nội trú tr ờng THCS t i th đô Viêng Chăn - N ớc CHDCND Lào. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5 1 H thống hóa cơ sở lý luận v ho t động t học và qu n lý ho t động t học c a học sinh nội trú tr ờng THCS 5 2 Kh o s t, đ nh gi th c tr ng ho t động t học và qu n lý ho t động t học c a học sinh nội trú tr ờng THCS t i th đô Viêng Chăn - N ớc CHDCND Lào. 5 3 Đ xuất một số bi n ph p n ng cao chất l ng công t c qu n lý ho t động t học c a học sinh nội trú tr ờng THCS t i th đô Viêng Chăn - N ớc CHDCND Lào. 6. Phạm vi nghiên cứu - V thời gian: năm học 2016-2017. - V địa bàn nghiên cứu: hai tr ờng THCS nội trú t i th đô Viêng Chăn N ớc CHDCND Lào gồm tr ờng THCS Viêng Chăn và tr ờng THCS Boun Kerd. - V nội dung: Luận văn tập trung nghiên cứu th c tr ng và bi n pháp qu n lý ho t động t học c a học sinh nội trú do Hi u tr ởng tr ờng THCS th c hi n. 5 7. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu 7.1. Phƣơng pháp luận 7.1.1. Quan điểm tiếp cận hệ thống – cấu trúc Ho t động t học là một h thống trọn vẹn bao gồm c c thành tố t o thành: m c đ ch và nhi m v t học, nội dung t học, ph ơng ph p và ph ơng ti n t học, ết qu t học… Qu n lý ho t động t học là một nội dung c a qu n lý ho t động học tập c a học sinh Qu n lý ho t động học tập c a học sinh là một nội dung c a qu n lý ho t động d y học trong nhà tr ờng Nh vậy, nghiên cứu v qu n lý t học c a học sinh nội trú tr ờng THCS ph i đ c đặt trong mối quan h với c c yếu tố h c để tìm ra c c quy luật trong ho t động t học và qu n lý ho t động t học ` 7.1.2. Quan điểm tiếp cận thực tiễn Qu n lý ho t động t học c a học sinh nội trú tr ờng THCS t i th đô Viêng Chăn - N ớc CHDCND Lào ph i đ c xem xét trong bối c nh đi u i n kinh tế - văn hóa - xã hội th c tiễn c a địa ph ơng và c a từng gia đình Đặc bi t, các bi n pháp qu n lý ho t động t học c a học sinh ph i đ c xây d ng trên cơ sở th c tr ng ho t động t học và qu n lý ho t động t học c a học sinh nội trú tr ờng THCS t i th đô Viêng Chăn - N ớc CHDCND Lào. 7.1.3. Quan điểm tiếp cận nội dung quản lý Qu n lý ho t động t học c a học sinh bao gồm các nội dung: Qu n lý vi c bồi d ỡng động cơ t học; Qu n lý xây d ng và th c hi n kế ho ch t học; Qu n lý xây d ng nội dung t học; Qu n lý bồi d ỡng ph ơng ph p t học; Qu n lý xây d ng kế ho ch kiểm tra đ nh gi ết qu t học; Qu n lý c c đi u ki n đ m b o cho ho t động t học. Th c tr ng qu n lý ho t động t học c a học sinh nội trú tr ờng THCS th đô Viêng Chăn - N ớc CHDCND Lào sẽ đ c mô t và đ nh gi ở 6 nội dung nêu trên, từ đó đ xuất các bi n pháp nâng cao chất l ng công tác qu n lý HĐTH c a HS nội trú tr ờng THCS th đô Viêng Chăn - N ớc CHDCND Lào. 6 7.2. Phƣơng pháp nghiên cứu 7.2.1. Phƣơng pháp nghiên cứu lý luận Ph ơng ph p ph n tích, tổng h p, phân lo i, h thống hóa, h i qu t hóa… c c văn b n chính sách v giáo d c và qu n lý giáo d c c a n ớc CHDCND Lào, các nghiên cứu, các tài li u trên t p chí khoa học có liên quan đến t học và qu n lý ho t động t học c a học sinh THCS, nhằm x c định cơ sở lý luận c a luận văn 7.2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.2.1. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi Thu thập số li u để mô t và đ nh gi th c tr ng ho t động t học và th c tr ng qu n lý ho t động t học c a học sinh nội trú tr ờng THCS t i th đô Viêng Chăn - N ớc CHDCND Lào. 7.2.2.2. Phương pháp phỏng vấn M c đ ch phỏng vấn: tìm hiểu s u hơn v đối t ng nghiên cứu để làm minh chứng và bổ sung vào kết qu nghiên cứu th c tr ng. Đối t ng phỏng vấn: CBQL, giáo viên và học sinh. Nội dung phỏng vấn: tìm hiểu th c tr ng qu n lý ho t động t học ở các tr ờng THCS nội trú t i th đô Viêng Chăn – N ớc CHDCND Lào. 7.2.2.3. Phương pháp thống kê toán học - S d ng ph n m m SPSS 22 0 để x lý số li u thống ê nh t nh trung bình, tỷ l ph n trăm, so s nh trung bình, nhằm đ nh gi th c tr ng, kiểm tra s c n thiết và kh thi c a các bi n ph p để từ đó đ xuất nhằm nâng cao hi u qu qu n lý ho t động t học ở c c tr ờng THCS nội trú - N ớc CHDCND Lào. 8. Đóng góp của luận văn 8.1. Về mặt lý luận Ng ời nghiên cứu đã h thống hóa cơ sở lý luận v ho t động t học và qu n lý ho t động t học ở c c tr ờng THCS nội trú, t o ti n đ cho các nghiên cứu sâu và rộng hơn v nội dung này. 7 8.2. Về mặt thực tiễn Thông qua đ tài, ng ời nghiên cứu đã đ nh gi đ c th c tr ng ho t động t học ở c c tr ờng THCS nội trú t i th đô Viêng Chăn – N ớc CHDCND Lào và đ xuất các bi n pháp nhằm c i thi n vi c qu n lý ho t động t học ở các tr ờng THCS nội trú t i th đô Viêng Chăn – N ớc CHDCND Lào. 9. Cấu trúc luận văn Ngoài ph n Mở đ u, Tài li u tham kh o, Kết luận và Kiến nghị, nội dung luận văn gồm có 3 ch ơng: Ch ơng 1: Cơ sở lý luận v ho t động t học và qu n lý ho t động t học c a học sinh nội trú tr ờng trung học cơ sở. Ch ơng 2: Th c tr ng qu n lý ho t động t học c a học sinh nội trú tr ờng THCS t i th đô Viêng Chăn Ch ơng 3: Bi n pháp nâng cao chất l ng công tác qu n lý ho t động t học c a học sinh nội trú tr ờng THCS t i th đô Viêng Chăn 8 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC VÀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC CỦA HỌC SINH NỘI TRÚ TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ 1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu 1.1.1. Các công trình nghiên cứu trên thế giới Ngay từ thời cổ đ i, khi Giáo d c học ch a đ c hình thành nh ng xã hội cũng đã xuất hi n nhi u t t ởng v vấn đ t học. Socrate (469 – 399 trCN), ông đã th c hi n và đ xuất một ph ơng ph p d y học là bằng cách hỏi – đ p giữa hai ng ời mà giúp cho ng ời h c đi đến chân lí, t rút ra ch n l Ông đã nêu ra ph ơng ch m ―Hỡi con ng ời hãy t khám phá b n th n‖ [9]. Khổng T (551 – 479 tr ớc CN) rất coi trọng mặt tích c c suy nghĩ c a ng ời học Ông nói ―Không giận vì muốn biết thì không g i mở cho, không b c vì hông rõ đ c thì không bày vẽ cho‖ hay ―Vật có bốn góc, b o cho biết một góc mà không suy ra ba góc kia thì không d y nữa‖ Rõ ràng là c ch d y học c a Khổng T chỉ là g i mở để học trò t tìm ra chân lí, th y giáo chỉ giúp học trò cái mấu chốt nhất, còn mọi vấn đ khác học trò ph i từ đó mà tìm ra [9]. Đến thời cận đ i, nhà s ph m vĩ đ i J.A.Comenxki (1592 – 1670) đã đ a ra những yêu c u c i tổ n n giáo d c theo h ớng phát huy tính tích c c, độc lập, sáng t o c a ng ời học Theo ông, ―D y học lấy ho t động c a ng ời học làm trung t m‖, qua đó ph t huy cao độ tính tích c c ho t động học tập c a ng ời học d ới s giúp đỡ c a th y gi o để ng ời học t tìm tòi, suy nghĩ, t nắm bắt b n chất s vật hi n t ng [9]. A.S. Makarenko (1888 – 1939), Nhà giáo d c Xô Viết lỗi l c cũng đã cho rằng ng ời học ph i là nhà tổ chức tích c c, ph i kiên trì, ph i làm ch b n thân và gây nh h ởng tới ng ời khác.Những t t ởng v vấn đ t học c a các nhà giáo d c ti n bối đến nay vẫn giữ nguyên giá trị, đặt một cơ sở vững chắc cho s 9 phát triển c a n n giáo d c hi n đ i, v ch ra một h ớng đi đúng đắn khi nghiên cứu v ho t động t học c a ng ời học [9]. Khi đi s u nghiên cứu khoa học giáo d c, vai trò to lớn c a ho t động t học cũng đ c khẳng định. Cuộc c i cách giáo d c có tính chất thế giới l n thứ hai diễn ra vào cuối những năm 1950 đến đ u những năm 70 c a thế kỷ XX đã đ a ra trọng t m là đổi mới PPDH theo h ớng phát huy tính tích c c, ch động, sáng t o c a ng ời học, ―h ớng vào ng ời học‖ Từ sau những năm 1980, với s xuất hi n c a n n kinh tế tri thức, hình thành xã hội thông tin, và xu thế toàn c u hóa đã t o nên làn sóng đổi mới giáo d c Quan t m đến vi c hình thành các phẩm chất và năng l c cho thế h trẻ và ý thức v trách nhi m, tính tích c c ch động, năng l c sáng t o, thích ứng nhanh với những s đổi mới: phát huy cá tính, b n sắc ng ời học là một trong những điểm quan trọng c a c i cách giáo d c l n này [13]. A.A.Goroxepxki-M I Lubixowra (1971), ―Tổ chức công vi c t học c a sinh viên đ i học‖, Nxb Đ i học S ph m Hà Nội Trên cơ sở tổng kết kinh nghi m công tác cá nhân c a mình trong các tr ờng đ i học đối với vi c tổ chức t học cho sinh viên. Tác gi đã đ a ra đ nghị v ph ơng ph p học tập c a sinh viên đ i học trên một số vấn đ cơ b n: nghe và ghi bài gi ng; đọc và ghi tài li u; chuẩn bị Seminar (là một d ng hội th o, nghiên cứu chuyên đ , có thể hiểu đơn gi n là một hình thức học tập mà trong đó ng ời học ch động hoàn toàn từ khâu chuẩn bị tài li u, trình bày nội dung đ a dẫn chứng, trao đổi, th o luận với các thành viên khác và cuối cùng t rút ra nội dung bài học hay vấn đ khoa học cũng nh đ xuất các ý kiến để mở rộng nội dung); làm bài tập nghiên cứu và luận văn tốt nghi p; chuẩn bị kiểm tra và thi; tổ chức lao động trí óc và kế ho ch làm vi c [1]. G.Retzke ch biên (đ u những năm 80 thế kỷ XIX), ―Học tập học lý‖, Nxb Đ i học và Trung học chuyên nghi p Hà Nội. Trong tác phẩm này, tác gi đ cập đến vấn đ bồi d ỡng năng l c t học, t nghiên cứu cho học sinh. Cuốn 10 sách g i h ớng gi i quyết cho học sinh từ các vấn đ khúc mắc trong t m t c a mình đối với nhi m v học tập đến những điểm có tính chất quyết định đối với vi c học tập trên con đ ờng dẫn đến thành công [5]. G D Sharma, Sha ti R Ahmed (2005), ―Ph ơng ph p d y học‖ T c gi đã nghiên cứu HĐTH nh là một ph ơng ph p d y học hi u qu ph ơng ph p t học. Theo các tác gi , tr ớc tiên ng ời giáo viên ph i lồng ghép ph ơng ph p này vào công vi c c a ch nh mình, sau đó ph i tìm ra một ph ơng thức ho t động nhằm khuyến khích học sinh c a mình t học [4]. Ở Vi t Nam, nhà bác học Lê Quý Đôn (1726 – 1784) thế kỉ XVIII đã đ a ra ph ơng châm học tập: Học nhi u nh ng ph i biết nắm lấy cái chính; học ph i có óc suy luận, không chỉ câu n vào sách vở; học ph i hành, học ph i giúp cho con ng ời có năng l c để làm những vi c có ích cho xã hội; ph i chú ý vi c t học [10]. Khi bàn v t học, Bác Hồ đã viết trong cuốn ―S a đổi lối làm vi c‖: ―C ch học tập, ph i lấy t học làm cốt, ph i biết t động học tập…‖ [17]. Chiến l c phát triển giáo d c 2001 đến 2010 cũng đã đ a ra gi i pháp phát triển giáo d c là đổi mới m nh mẽ ph ơng ph p gi o d c – đào t o để làm tăng t nh t ch c c, ch động c a ng ời học, phát triển m nh phong trào t học, t đào t o th ờng xuyên và rộng khắp toàn dân.Luật giáo d c, ch ơng I, đi u 4 đã ghi: ―Ph ơng ph p gi o d c ph i phát huy tính tích c c, t giác, ch động, t duy, sáng t o c a ng ời học; bồi d ỡng năng l c t học c a học sinh, lòng say mê học tập và ý ch v ơn lên…‖ [25]. Rất nhi u nhà giáo d c Vi t Nam nghiên cứu v t học nh Đặng Vũ Ho t, Lê Khánh Bằng, Hà Thị Đức, Th i Duy Tuyên, Võ Quang Phúc, …trong đó ph i nói đến Nguyễn C nh Toàn đã có nhi u công trình nghiên cứu v t học c trên ph ơng di n lí luận và th c tiễn. Nguyễn C nh Toàn đã ph n t ch c c vấn đ c a t học trong tác phẩm ―Qu trình d y – t học‖ nh h i ni m, ph ơng pháp, mô hình, chu trình d y, t học. Nguyễn C nh Toàn cho rằng: T học là